General Motors

Logotipo* de General Motors.

Renaissance Center, nun la maxim alta cieloskrapero di Detroit, esas la sideyo mondala di GM.

General Motors (anke konocata kom GM) esas plurnaciona automobila fabrikanto kun sideyo en Detroit, Michigan, Usa. La nuna kompanio, General Motors Company LLC ("la nova GM") formacesis en 2009 pos bankrota ristruktureso qua sequis la bankroto di la kompanio General Motors Company, "l'anciena GM".

nun, General Motors fabrikas lua vehili en 37 landi, sub 12 fabrik-marki: Chevrolet, Buick, GMC, Cadillac, Holden, HSV, Opel, Vauxhall, Wuling, Baojun, Jie Fang, e Ravon (l'anciena "GM Uzbekistan"). L'anciena Sud-Koreana kompanio Daewoo Motor Company kreita en 1982 absorbesis en 2001 da General Motors, rinomizesis GM-Daewoo la sama yaro, e pose extingesis en 2011. La sama yaro ol substitucesis per GM Korea. Tamen, General Motors ne absorbis la kompanio Daewoo Bus, qua duras fabrikar autobusi.

Historio

William C. Durant en 1909.

Historiale, General Motors kompanio formacesis ye la 16ma di septembro 1908 en Flint, Michigan, por kontrolar la kompanii McLaughlin Car Company of Canada Limited e Buick, lore kontrolita da William C. Durant. Lor la komenco dil 20ma yarcento existis nur 8.000 automobili en Usa, e Durant esabis importanta fabrikinto di kavalotiro vehili ante fabrikir automobili. La kufondinto di la kompanio esis Charles Stewart Mott. La kompanio di Mott absorbesis da Buick ante la kreado di GM. Dum la fino di 1908 GM kompris Oldsmobile, ed en 1909 ol kompris la kompanii Cadillac, Elmore, Oakland, e mult altri. Ol anke kompris du kompanii, Reliance Motor Truck Company e Rapid Motor Vehicle Company, qui fabrikis kamioni e divenis l'embriono di la subdivido GMC Trucks, specaligita pri kamioni ed autobusi. Durant e R. S. McLaughlin perdis la kontrolo di la kompanio en 1910 por bankala trusto, pro la multa debi di lua kompanio.

Louis Chevrolet

La sequanta yaro, Durant komencis kun Louis Chevrolet la kompanio Chevrolet Motor Company en Usa, ed en 1915 ank en Kanada. Kun la helpo di Louis Chevrolet, dil automobila fabrikanto McLaughlin, di Pierre S. du Pont de la kompanio DuPont ed altra acionieri, ilu sekrete rikompris la kompanio General Motors ed, en 1916, divenis itere lua komandero. En 1918 la fabrik-marko Chevrolet divenis subdividuro de General Motors, kun R. S. McLaughlin kom lua exekutiva administranto. L'unesma automobilo kun la fabrik-marko Chevrolet sub l'administado di General Motors lansesis la sam yaro: Chevrolet 490. L'acioni de la kompanio McLaughlin Motor Car Company de Kanada anke kompresis da General Motors en 1918.

En 1925 GM transferis lua sideyo de Flint vers Detroit, e kompris Angla automobila-fabrikanto Vauxhall. En 1929 ol kompris 80% de la Germana kompanio Opel. En 1931 ol kompris Australiana kompanio Holden e la cetera 20% di Opel. En 1926 ol kreabis la nomo Pontiac por uzar en l'automobili produktita en lua subdividuro "Oakland" (komprita en 1909). Pose, Pontiac transformesis en fabrik-marko. Ante finar la yari 1920a, General Motors superiris Ford en quanto di vendi.

Dum la yari 1930a General Motors decidis fabrikar avioni e kompris Fokker Aircraft Corp of America, filialo de la fabrikanto di avioni Fokker en Usa, ed anke la kompanio Berliner-Joyce Aircraft. Pose ol kunfuzis la du en la General Aviation Manufacturing Corporation. Sequante ilu kompris l'acioni de la kompanio North American Aviation, qua fabrikis importanta milito-avioni, exemple B-25 Mitchell e la P-51 Mustang, ma en 1948 General Motors deprenis komplete lua aferi pri aviacado.

Segun fonti de General Motors, lua filialo Germana (Adam Opel AG) restis "fore la kontrolo" de la kompanio Usana, e pro to obtenis l'extingo di cirkume U$ $22.7-miliona debo en imposti pro "perdaji". Tamen, pos finar la milito, ol recevis U$ 33-miliona indemno pro la bombardo di lua fabrikerii en Germania dum la milito.

Aciono de General Motors dum la yari 1950a.

Dum la yari 1950a General Motors divenabis la maxim granda kompanii de Usa segun revenuo totala. En 1953 lua prezidanto, Charles Erwin Wilson, divenis Sekretario pri Defenso dil prezidanto Dwight D. Eisenhower. GM anke divenis un ek la maxim granda employeri de la mondo: nur statala Sovietian entraprezi employis plua personi. En 1955, ol divenis l'unesma impostito qua pagis plua kam U$ 1 miliardo pri imposti a la Fisko Usana.

Corvair Monza, 1964.

Dum la yari 1960a GM lansis meza-granda e kompakta automobili, exemple la modelo Corvair, kun lua 6-cilindra motoro instalita dope dil vehilo e koldigita per aero qua probis konkurencar kontre la Type 1 da Volkswagen. La modelo Chevy II konkurencis kontre la modelo Falcon da Ford, dum ke la modeli Chevrolet Camaro/Pontiac Firebird lansesis por konkurencar kontre la Ford Mustang. Inter la meza-granda automobili, la modelo Oldsmobile Cutlass divenis tam populara, ke GM decidis uzar la nomo Cutlass til la yari 1980a.

Chevette, 1977.

En 1971 lansesis la 'subkompakta' 4-cilindra modelo Chevrolet Vega, por konkurencar kontre lor kreskanta quanto di modeli importacita. Tamen, pro problemi kun lua motoro konstruktita en aluminio, la modelo extingesis en 1977. Lansita en 1975, la subkompakta modelo Chevette remplasis Vega til 1987. La rarajo pri la modelo Chevette esas ke ol unesmafoye lansesis en Brazilia en 1973, du yari ante ke Usa. Entote, de la "platformo T" (qua originis Chevette) produktesis plua kam 7 milion vehili.

En 1974 GM divenis l'unesma fabrikanto di automobili qua ofris airbag-i en lua modeli, note la granda modeli de la branchi Oldsmobille, Cadillac e Pontiac. L'unesma airbag-i ne divenis tam populara, e la kompanio abandonis l'ideo til la yari 1990a, kande federala legi demandis lua uzo en la nova modeli.

Opel Ascona (Europa), anke Vauxhall Cavalier (Unionita Rejio), Chevrolet Cavalier (Usa), Chevrolet Monza (Brazilia), edc.

Dum la yari 1980a lansesis la "platformo J", qua originis modeli multe simila en tota mondo, exemple l'Usana Chevrolet Cavalier (anke nomizita Vauxhall Cavalier en l'Unionita Rejio e Chevrolet Monza en Brazilia), l'Usana Pontiac J2000, Pontiac 2000 e Pontiac Sunbird, Daewoo Espero, Opel Ascona, edc. Kun varii, la "platformo J" uzesis de 1981 til 2005, inkluzite da Toyota qua produktis la modelo Toyota Cavalier sub komercala konvenciono. Sen inkluzar la modelo Espero de Daewoo, entote produktesis plua kam 10 milion vehili uzante la "platformo J" de 1982 til 1997.

Kamioneto Isuzu Hombre (1997), kreita sur la platformo de la modelo Chevrolet S-10, lor produktita en Brazilia.

Dum la yari 2000a lua brancho Delphi Corporation, qua produktis automobilala kompozanti, pregis la protekto dil Usana lego pri bankroto. La sequanta yaro ol anuncis la klozado di 21 ek lua 26 fabrikerii en Usa. En februaro 2006, GM vendis 92,36 milion acioni de Japoniana kompanio Suzuki po 2,3 miliardi dolari, e diminutis lua partopreno en ol de 20% a 3%. En aprilo 2006 GM anke vendis 51% ek la banko GMAC inc., kreita en 1919 por prestar pekunio a la kompreri di automobili, a la kompanio Cerberus Capital Management. Ol anke vendis lua cetera (8%) partopreno en Japoniana kompanio Isuzu Motors la sama monato, por obtenar altra 300 milion dolari. Ye la 28ma di junio 2007 ol vendis lua filialo Allison Transmission po U$ 5,1 miliardi. Malgre ica vendaji, la preco di lua acioni diminutabis dum l'yardeko, ed en 2008 GM anuncis perdi di 2 miliardi di dolari. En novembro ta yaro ol vendis la cetera partopreno en Suzuki Motor Co. (3.02%) po 22.37 miliard yeni, o US$ 230 milioni. La globala krizo di 2008 afektabis la kompanio, Quankam ol vendis 8,5 milion vehili en tota monto de la branchi Vauxhall, Buick, Cadillac, Chevrolet, GMC, GM Daewoo, Holden, Pontiac, Hummer, Saab, Saturn, Wuling ed Opel, de Germania.

En 2009 GM pregis la protekto dil Chapitro 11 de la lego Usana pri bankroto. La kompanio progresive supresis la fabrik-marki Pontiac, Saturn LLC e Hummer (extingita en 2010) e Saab (vendita en 2010). Ol anke diminutis lua fabrikerii en Usa de 47 til 34, e lua laboristi de 91.000 til 68.500. La nova General Motors nur mantenas la fabrik-marki Buick, Cadillac, Chevrolet, GM Daewoo (70,1%), GMC, Holden, Opel e Vauxhall Motors.