JOURNAL OF RESEARCH IN TURKIC LANGUAGES Alındı: Aralık 08, 2019 ▪ Kabul: Nisan 22, 2020, Apr 22, 2020
Özet: İslami Edebiyatta önemli yere sahip olan Hz. Ali b. Ebî Tâlib divanının içerdiği hikmet, va... more Özet: İslami Edebiyatta önemli yere sahip olan Hz. Ali b. Ebî Tâlib divanının içerdiği hikmet, vaaz ve irşat konulu şiirleri edebî sahada uzun zamandan beri dikkat çekmiştir. Bazen şerh, bazen seçme beyitler hakkında yorum yapma, bazen de metin tenkidi şeklinde söz konusu eser hakkında çalışmalar ve eserler meydana konmuştur. Bu çalışmada, Arap dünyasında Hz. Ali divanı ile alakalı yapılan çalışmaları ele aldık. Aslı Arapça olan Hz. Ali divanının kendi dili ile yapılan çalışmaların divanı nasıl ele aldıklarını ortaya koyma adına 18 tane basılmış kitap üzerinde çalışmamızı gerçekleştirdik. Bu kitaplar hakkında ve divanı ele alma ve işleme yönleri açısından bilgiler derledik. Hz. Ali divanının Hz. Ali'ye ait olmadığı şüphelerine karşılık bu kadar çok çalışma yapılması Hz. Ali'ye ve ona dayandırılan şiirlere gösterilen önem kayda değerdir. Abstract: Having an important place in Islamic Literature, Divan of Hz. Ali b. Abu Tâlib's poems about wisdom, sermon, and guidance, have attracted attention in the literary field for a long time. Sometimes comments and interpretations about selected couplets, and also on selected texts by spending lots of effort studies have been processed and works on the subject have been created. In this study, we have worked on the studies on the Divan of Hz Ali. We conducted our work/study in18 printed books in order to reveal how the other studies/works approached to Divan of Hz. Ali in his own language. We have compiled information about these books and their aspects of handling and processing of this Divan. In spite of doubts that this Divan does not belong to Hz. Ali, it is so remarkable that there are so many studies and works have been done on him and his poems. Giriş Konuya başlamadan önce bir meseleyi aydınlatmak gerekir. Hz. Ali divanı hakkında yapılan çalışmaların bir kısmı,-özellikle Türk edebiyatındakiler-divanın kat'i surette Hz. Ali'ye ait olduğu doğrultusunda yapılan çalışmalardır. Öte yandan Arapça çalışmalarında ise değişik fikirler söz konusudur. Divandaki şiirlerin tamamını, İmâm Şafii'ye veya Şerif Murtaza ile kardeşi Şerif Radi'ye ait olduğunu iddia edenlerin yanında, bir kısmının Hz. Ali'ye ait olduğunu iddia edenler de vardır. Onun için Arapça çalışmalarda, divandaki şiirlerin başında veya altlarında dipnot olarak Hz. Ali'ye ait olduğu veya ona dayandırıldığı belirtilir. Çalışmalarda eğer Hz. Ali'ye ait ise "İmam Ali dedi, ʿAleyhiʾs-Selâm dedi, Emirüʾl-Müminîn dedi" gibi ifadeler var. Ama ona ait olduğu kesin olmayanlar ise "İmam Alî'ye intisap ediliyor, ʿAleyhiʾs-Selâm'a intisap ediliyor, O'na intisap ediliyor" gibi ifadeler kullanılmaktadır. Müstakîmzâde, şerhinde divanın iyice incelendiğinde belagatı güçlü ve böyle hikmetli sözlerin su götürmez bir şekilde Hz. Ali'ye ait olduğunu belirtir. Şerif Murtaza'nın Hz. Ali'nin divanını toparlama hizmetini yaptığını belirtir. Müstakîmzâde eserinin sonunda Peygamberimiz (s.a.v) zamanında şiire verilen önemin üzerinde durarak divanın Hz. Ali'ye ait olduğunu daha da güçlendirmiştir (Saʿdeddin, 1839: 4).
Uploads
Papers by Serdar DAYAN
The Hizmet movement schools, which set out to
achieve universal peace, attempted to increase
methods of communication between nations and
cultures by teaching more languages to students,
in light of the proverb "One language is one
person, two languages are two people." They also
taught Turkish as a second language in schools.
The Hizmet Movement schools, which teach
Turkish in more than 170 countries, have
teachers spend time with students outside of
class. By incorporating Turkish into every day,
they increased its use. They exposed Turkish to
their parents and others through projects and
studies. In their countries, they have made sure
Turkish lessons are taught by Turks.
This paper explains the function of Hizmet
Movement Schools in teaching Turkish to
foreigners and shows how they go to world peace
using Turkish steps. This research is a descriptive
qualitative study in which data is acquired by
approaches such as investigation, observation,
interviewing, and source scanning. Studies on
Teaching Turkish to Foreigners and Service
(Hizmet) Movement schools were utilized
throughout the collection of data, as well as
expert opinions were contacted, and observationbased assessments were carried out.
Keywords: Foreign language, Turkish, Teaching
Turkish to foreigners, Hizmet Movement
schools.
Özet
Evrensel barışa ulaşma amacıyla yola çıkan
Hizmet hareketi okulları, “Bir lisan bir insan, iki
lisan iki insan” atasözünün ışığında daha kültürlü
ve daha donanımlı bireyler yetiştirme hedefiyle
öğrencilere daha çok dil öğreterek milletler ve
kültürler arası iletişim yollarını artırmayı
amaçlamışlardır. Okullarda kaliteli bir eğitim ve
öğretimin yanında ikinci bir yabancı dil olarak
Türkçe’yi öğretmişlerdir. 170’den fazla ülkede
eğitim vererek Türkçe öğretimini, Türkiye
sınırlarının çok ötesine taşıyan Hizmet Hareketi
okulları, öğretmenlerin, öğrencilerle ders dışında
vakit geçirmeleriyle de sınıfın dışına taşımışlardır.
Böylece Türkçe’yi hayatın içine yerleştirerek, daha
çok kullanılmasını sağlamışlardır. Takdir edilmesi
gereken proje ve çalışmalarla öğrencilerin dışında
velileri ve çevrelerindeki insanları da Türkçe ile
tanıştırmışlardır. Bulundukları ülkelerde Türkçe
öğretimini bizzat Türkiye’den gelen öğretmenlerin
yapmasıyla Türkçe dersinin daha sağlıklı
öğrenilmesini sağlamışlardır.
Bu çalışmada, Hizmet Hareketi Okullarının
Yabancılara Türkçe öğretimindeki rolü anlatılarak,
nasıl bir yol izlediği gösterilmiş ve dünya barışına
Türkçe adımlarla nasıl gidildiği gözler önüne
serilmeye çalışılmıştır.
Anahtar ifadeler: Yabancı dil, Türkçe,
Yabancılara Türkçe öğretimi, Hizmet Hareketi
okulları.
that the people have a culture of memorization, and even their daily speeches are literary predominant. It is possible to witness that
they make great use of proverbs in order to support and give color to their words and convey their messages stronger. It will be a
great mistake to say that a nation has a life and culture far from the meanings of proverbs which uses them intensely. In this study,
to understand better people's perspectives on men and women, proverbs are examined closely with a culture from the past. In this
work, mainly studied the proverbs were used by the people in Baghdad. In Baghdad proverbs, there are 47 examples containing
the concepts of "mother", "father", "boy", "daughter", "stepmother", "fellow wife - concubine", "marriage", "husband-wife",
"woman" and "man" which were determined and they were studied. According to these proverbs, it is seen that the male child is
considered more acceptable in the society, for whom the stepmother is not liked, the fellow wife-concubine is not wanted even if
she is the best woman in the world, women working outside the home seem unnecessary, the father is the dominant leader of the
family and respected a lot, mother has a very compassionate heart, and manners and cleanliness highly respected and cared. In
addition to the advice and recommendations are given on carefulness in choosing a mate.
Key words: Proverbs, Baghdad Proverbs, Man, Woman
Giriş
hehü) eseri ele alınarak yapılmıştır. İslam âleminde önemli bir yeri olan Hz. Ali’nin
şiirleri de İslam coğrafyasında önem taşımaktadır. Müellifler, önemli gördükleri
yerli ve yabancı eserlere şerhler yazarak herkesin anlayacağı bir hale getirmeyi
amaçlamışlardır. Müellifimiz Hz. Ali divanını okuyucular tarafından iyi anlaşılsın
diye birçok teknik kullanmıştır. İlmi geniş biri olan Müstakimzāde, Kurʾān-ı Ke-
rı ̇̄m, Hadis ve dini kitapların yanında Türkçe, Arapça ve Farsça birçok eserden
kaynak göstermiştir. Şerhinde bu üç dilin edebiyatına ve kültürüne dair unsurları
kullandığı gibi bu dillerin bazı filolojik bilgilerini de vermiştir. Biz de böyle nadide
bir eserde kullanılan şerh yöntemini inceleyerek Müstakimzāde'nin edebiyatımıza
kazandırdığı bu eseri gözler önüne koymayı ve Müstakimzāde'nin ilmi bilgisine
dikkat çekmeği hedefliyoruz.
Anahtar kelimeler: Şerh, Şerh-i Divān-ı Ali el-Murtazā, Müstakimzāde
The Hizmet movement schools, which set out to
achieve universal peace, attempted to increase
methods of communication between nations and
cultures by teaching more languages to students,
in light of the proverb "One language is one
person, two languages are two people." They also
taught Turkish as a second language in schools.
The Hizmet Movement schools, which teach
Turkish in more than 170 countries, have
teachers spend time with students outside of
class. By incorporating Turkish into every day,
they increased its use. They exposed Turkish to
their parents and others through projects and
studies. In their countries, they have made sure
Turkish lessons are taught by Turks.
This paper explains the function of Hizmet
Movement Schools in teaching Turkish to
foreigners and shows how they go to world peace
using Turkish steps. This research is a descriptive
qualitative study in which data is acquired by
approaches such as investigation, observation,
interviewing, and source scanning. Studies on
Teaching Turkish to Foreigners and Service
(Hizmet) Movement schools were utilized
throughout the collection of data, as well as
expert opinions were contacted, and observationbased assessments were carried out.
Keywords: Foreign language, Turkish, Teaching
Turkish to foreigners, Hizmet Movement
schools.
Özet
Evrensel barışa ulaşma amacıyla yola çıkan
Hizmet hareketi okulları, “Bir lisan bir insan, iki
lisan iki insan” atasözünün ışığında daha kültürlü
ve daha donanımlı bireyler yetiştirme hedefiyle
öğrencilere daha çok dil öğreterek milletler ve
kültürler arası iletişim yollarını artırmayı
amaçlamışlardır. Okullarda kaliteli bir eğitim ve
öğretimin yanında ikinci bir yabancı dil olarak
Türkçe’yi öğretmişlerdir. 170’den fazla ülkede
eğitim vererek Türkçe öğretimini, Türkiye
sınırlarının çok ötesine taşıyan Hizmet Hareketi
okulları, öğretmenlerin, öğrencilerle ders dışında
vakit geçirmeleriyle de sınıfın dışına taşımışlardır.
Böylece Türkçe’yi hayatın içine yerleştirerek, daha
çok kullanılmasını sağlamışlardır. Takdir edilmesi
gereken proje ve çalışmalarla öğrencilerin dışında
velileri ve çevrelerindeki insanları da Türkçe ile
tanıştırmışlardır. Bulundukları ülkelerde Türkçe
öğretimini bizzat Türkiye’den gelen öğretmenlerin
yapmasıyla Türkçe dersinin daha sağlıklı
öğrenilmesini sağlamışlardır.
Bu çalışmada, Hizmet Hareketi Okullarının
Yabancılara Türkçe öğretimindeki rolü anlatılarak,
nasıl bir yol izlediği gösterilmiş ve dünya barışına
Türkçe adımlarla nasıl gidildiği gözler önüne
serilmeye çalışılmıştır.
Anahtar ifadeler: Yabancı dil, Türkçe,
Yabancılara Türkçe öğretimi, Hizmet Hareketi
okulları.
that the people have a culture of memorization, and even their daily speeches are literary predominant. It is possible to witness that
they make great use of proverbs in order to support and give color to their words and convey their messages stronger. It will be a
great mistake to say that a nation has a life and culture far from the meanings of proverbs which uses them intensely. In this study,
to understand better people's perspectives on men and women, proverbs are examined closely with a culture from the past. In this
work, mainly studied the proverbs were used by the people in Baghdad. In Baghdad proverbs, there are 47 examples containing
the concepts of "mother", "father", "boy", "daughter", "stepmother", "fellow wife - concubine", "marriage", "husband-wife",
"woman" and "man" which were determined and they were studied. According to these proverbs, it is seen that the male child is
considered more acceptable in the society, for whom the stepmother is not liked, the fellow wife-concubine is not wanted even if
she is the best woman in the world, women working outside the home seem unnecessary, the father is the dominant leader of the
family and respected a lot, mother has a very compassionate heart, and manners and cleanliness highly respected and cared. In
addition to the advice and recommendations are given on carefulness in choosing a mate.
Key words: Proverbs, Baghdad Proverbs, Man, Woman
Giriş
hehü) eseri ele alınarak yapılmıştır. İslam âleminde önemli bir yeri olan Hz. Ali’nin
şiirleri de İslam coğrafyasında önem taşımaktadır. Müellifler, önemli gördükleri
yerli ve yabancı eserlere şerhler yazarak herkesin anlayacağı bir hale getirmeyi
amaçlamışlardır. Müellifimiz Hz. Ali divanını okuyucular tarafından iyi anlaşılsın
diye birçok teknik kullanmıştır. İlmi geniş biri olan Müstakimzāde, Kurʾān-ı Ke-
rı ̇̄m, Hadis ve dini kitapların yanında Türkçe, Arapça ve Farsça birçok eserden
kaynak göstermiştir. Şerhinde bu üç dilin edebiyatına ve kültürüne dair unsurları
kullandığı gibi bu dillerin bazı filolojik bilgilerini de vermiştir. Biz de böyle nadide
bir eserde kullanılan şerh yöntemini inceleyerek Müstakimzāde'nin edebiyatımıza
kazandırdığı bu eseri gözler önüne koymayı ve Müstakimzāde'nin ilmi bilgisine
dikkat çekmeği hedefliyoruz.
Anahtar kelimeler: Şerh, Şerh-i Divān-ı Ali el-Murtazā, Müstakimzāde