dijî

Kurmancî

Bilêvkirin

IPA^(kilîd): /dɪˈʒiː/
Deng (Bidlîs)
Kîtekirin: di·jî

Daçek

dijî

li dij, eks, zid, ters, hember, li rexê din, bi temamî jê cuda, qet ne wek hev, dijber, hevber, miqabil, kerb, kîn:
Ew dijî me ne. (Ew ji me hez nakin. Ew şerê me dikin...)

Ez ne dijî we me.

Dijminên me ew kes in ku dijî me ne.

Bi alfabeyên din

kurdî-erebî: دژی‎

Herwiha

li dijî

Têkildar

Etîmolojî

Ji proto-îranî [Peyv?], ji proto-hindûewropî *dus- (“xirab, nebaş; dijwar; dij”). Hevreha dijmin, dijwar, diz, zirr-. Hevrehên din:

avestayî: duş-, duj- ("dij")

farisiya kevn: duş- ("dij")

pehlewî: duş- ("diş")

farisî: duş-, ("dij")

farisî: dij- ("dij")

zazakî: diş ("dij")

sanskrîtî: duş- ("xirab, nebaş")

yûnanî: dys- ("xirab, nebaş") ...

îngilîzî: tore ("dijwar, zehmet")

Wateya rastîn bed bûye dijwateya hu- ("baş") bûye. Berê pêşgira ku maneya antî- dida cud- bû ku hevreha cuda/cihê ye. Lê heta ew jî di serdema xwe de dest pê kiribû ku wateya xwe ber bi bed ve biguhêre, wek farisî جدین‎ (cuddîn, “ji dînê xirab, mirovên nezerdeştî, ne-behdîn”). Kurdiya îro de bed wê maneyê dide wek bedbext, beddol, bednêt...

Çavkanî:

Horn, Paul. (1893): Grundriss der neupersischen Etymologie [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg r. 126.
Watkins, Calvert, The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots [arşîv], Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2em, r. 64
Etymonline. Online English Etymology Dictionary. <Etymonline> by Douglas Harper.

Werger

Almanî: gegen → de, wider → de
Azerî: qarşı → az
Belarusî: су́праць (súpracʹ)
Bengalî: বিরুদ্ধে → bn (biruddhe)
Berberî:
Taşelhitî: afna n
Bretonî: ouz
Bulgarî: про́тив n (prótiv)
Çekî: proti → cs
Çînî:
Mandarînî: 反對 → zh (fǎnduì)
Danmarkî: mod → da, imod → da
Erebî: ضِدّ‎ (ḍidd)
Erebiya misrî: ضد‎ (ḍedd)
Ermenî: դեմ → hy (dem)
Esperantoyî: kontraŭ → eo
Estonî: vastu → et
Farisî: علیه‎ → fa ('aleyh-e)
Fînî: vasten → fi
Fransî: contre → fr
Frîsî: tsjin
Gaelîka skotî: an aghaidh
Gurcî: წინააღმდეგი (c̣inaaɣmdegi), წინააღმდეგ (c̣inaaɣmdeg)
Holendî: tegen → nl
Îbranî: נגד‎ → he (neged)
Îdoyî: kontre → io
Îngilîziya kevn: aġēn
Îngilîzî: against → en
Îrlendî: in aghaidh, in éadan, i gcoinne
Îtalî: contro → it n
Japonî: ...に逆らって (...にさからって, ...ni sakaratte), ...に反して (...にはんして, ...ni han shite), ...に対して (...にたいして, ...ni tai shite)
Katalanî: en contra
Kirgizî: каршы → ky (karşı)
Latînî: contrā → la
Makedonî: против (protiv)
Norwecî: mot → no, imot → no
Oksîtaniya kevn: contra
Ozbekî: qarshi → uz
Peştûyî: پر ضد‎ (për zid)
Polonî: przeciw → pl, przeciwko → pl
Portugalî: contra → pt
Qazaxî: қарсы (qarsy)
Romanyayî: contra → ro
Rusî: про́тив (prótiv)
Sirboxirwatî:
Kirîlî: против

Latînî: protiv → sh
Slovakî: proti
Slovenî: proti → sl
Spanî: en contra, enfrente → es, en pugna
Swahîlî: juu ya, dhidi ya → sw
Swêdî: mot → sv, emot → sv
Şîngazîcayî: pvo ... djuu
Tagalogî: kontra
Tirkî: karşı → tr
Tirkmenî: garşy
Ûkraynî: про́ти (próty)
Viyetnamî: chống lại → vi
Ximêrî: ប្រឆាំងនឹង (prɑcʰaŋ nɨŋ)
Yûnanî: κατά → el (katá)
Kevn: κατά (katá)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Formeke lêkerê

dijî

Dema niha kesa duyem yekjimar ya jiyan.:
Tu li kû dijî? (Mala te li kû derê ye?)
Ew nemiriye, hê jî dijî.

Dijmane

najî

Têkildarî

Binêre herwiha

Etîmolojî

Ji di- +‎ -jî-.