ພະເຈົ້າເອດູອາກທີ 3 ແຫ່ງອັງກິດ: Difference between revisions
No edit summary |
No edit summary |
||
ແຖວ 1: | ແຖວ 1: | ||
'''ພະເຈົ້າເອດູອາກທີ 3 ແຫ່ງອັງກິດ''' ({{lang-en|Edward III of England}}, {{lang-fr|Édouard III d'Angleterre}}; [[13 ພະຈິກ]] [[ຄ.ສ. 1312]] – [[21 ມິຖຸນາ]] [[ຄ.ສ. 1377]]) ຊົງເປັນກະສັດແຫ່ງ[[ |
'''ພະເຈົ້າເອດູອາກທີ 3 ແຫ່ງອັງກິດ''' ({{lang-en|Edward III of England}}, {{lang-fr|Édouard III d'Angleterre}}; [[13 ພະຈິກ]] [[ຄ.ສ. 1312]] – [[21 ມິຖຸນາ]] [[ຄ.ສ. 1377]]) ຊົງເປັນກະສັດແຫ່ງ[[ລາຊະວົງປະລັງຕາເຊແນ]]ຂອງ[[ລາຊະອານາຈັກອັງກິດ]]ລະຫວ່າງປີ [[ຄ.ສ. 1327]] ຫາປີ [[ຄ.ສ. 1377]]. ພະອົງນັບເປັນ[[ລາຍພະນາມກະສັດແຫ່ງລາຊະອານາຈັກອັງກິດ|ກະສັດອັງກິດ]]ຜູ້ປະສົບຄວາມສຳເລັດທີ່ສຸດພະອົງໜຶ່ງໃນ[[ຍຸກກາງ]] ໂດຍຊົງຟື້ນຟູຄວາມໝັ້ນຄົງຂອງລາຊະບັນລັງຫຼັງຈາກທີ່ເສື່ອມໂຊມລົງໄປຫຼາຍໃນລັດຊະສະໄໝຂອງພະລາຊະບິດາ [[ສົມເດັດພະເຈົ້າເອດູອາກທີ 2 ແຫ່ງອັງກິດ|ພະເຈົ້າເອດູອາກທີ 2]] ແລະຊົງເປັນຜູ້ທີ່ເຮັດໃຫ້ລາຊະອານາຈັກອັງກິດເປັນລັດອັນມີອຳນາດທາງທະຫານຫຼາຍທີ່ສຸດໃນເອີລົບ ແລະເປັນລັດຊະສະໄໝທີ່ມີການວິວັດທະນາການທາງການປົກຄອງທາງນິຕິບັນຫຍັດ ໂດຍສະເພາະຢ່າງຍິ່ງ ການວິວັດທະນາການຂອງລະບົບລັດຖະສະພາ. ແຕ່ໃນສະໄໝດຽວກັນນີ້ພະອົງກໍຊົງຕ້ອງຜະເຊີນກັບຄວາມຫາຍະນະຈາກ[[ກາລະໂລກລະບາດໃນເອີລົບ]]. ພະເຈົ້າເອັດເວີດຊົງຄອງລາດເປັນເວລາດົນນານເຖິງ 50 ປີເຊິ່ງບໍ່ມີພະເຈົ້າແຜ່ນດິນອົງໃດທີ່ຄອງລາດດົນນານເຊັ່ນນັ້ນຕັ້ງແຕ່ລັດຊະສະໄໝຂອງ[[ສົມເດັດພະເຈົ້າຮັງລີທີ 2 ແຫ່ງອັງກິດ|ພະເຈົ້າຮັງລີທີ 2]] ແລະຕໍ່ຈາກນັ້ນກໍບໍ່ມີພະອົງໃດຈົນມາເຖິງລັດຊະສະໄໝຂອງ[[ສົມເດັດພະເຈົ້າເຊອັອກທີ 3 ແຫ່ງສະຫະລາຊະອານາຈັກ|ພະເຈົ້າເຊອັອກທີ 3]] ໃນຖານະກະສັດແຫ່ງ[[ສະຫະລາຊະອານາຈັກ]]. |
||
ພະເຈົ້າເອັດເວີດສະເດັດຂຶ້ນຄອງລາດເມື່ອພະຊົນມາຍຸໄດ້ພຽງ 14 ພັນສາ ຫຼັງຈາກທີ່ພະເຈົ້າເອັດເວີດທີ 2 ພະລາຊະບິດາ ຊົງຖືກຖອດຈາກການເປັນກະສັດ. ເມື່ອພະຊົນມາຍຸໄດ້ 17 ພັນສາ ພະອົງກໍຊົງເປັນຜູ້ນຳໃນລັດຖະປະຫານໂຄ່ນລົ້ມ[[ໂລເຊ ມອກຕີເມ ເອີນແຫ່ງມາດທີ 1]] ຜູ້ເປັນ[[ຜູ້ສຳເລັດລາຊະການແທນພະອົງ]] ແລະຊົງເລີ່ມຄອງລາດດ້ວຍພະອົງຜູ້ດຽວ. ຫຼັງຈາກທີ່ຊົງໄດ້ຮັບໄຊຊະນະຕໍ່[[ລາຊະອານາຈັກສະກັອດແລນ]] ກໍຊົງປ່າວປະກາດອ້າງສິດຂອງພະອົງວ່າເປັນຜູ້ສືບທອດອັນຊອບທຳຕໍ່ລາຊະບັນລັງຝະລັ່ງເສດໃນປີ ຄ.ສ. 1340 ອັນເປັນຈຸດເລີ່ມຕົ້ນຂອງສົງຄາມເຊິ່ງເອີ້ນກັນວ່າ [[ສົງຄາມຮ້ອຍປີ]]. ຫຼັງຈາກທີ່ພ່ຽງພ້ຳໃນໄລຍະທຳອິດຂອງສົງຄາມ ສະຖານະການກໍດີຂຶ້ນຫຼາຍສຳລັບຝ່າຢອັງກິດ. ໄຊຊະນະທີ່ເຄຊີແລະປົວຕິເຢເຮັດໃຫ້ອັງກິດໄດ້ຮັບຜົນປະໂຫຍດເປັນຢ່າງຫຼາຍຈາກ[[ສົນທິສັນຍາບະເຕຕີຍີ]] (Treaty of Brétigny) ແຕ່ຕອນປາຍລັດຊະສະໄໝ ກໍຊົງປະສົບກັບຄວາມລົ້ມເຫຼວໃນກິຈະການລະຫວ່າງປະເທດແລະການເມືອງພາຍໃນ ເຊິ່ງສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນຍ້ອນຄວາມເສື່ອຍຊາແລະພະສຸຂະພາບພານາໄມອັນຊຸດໂຊມລົງຢ່າງຫຼາຍ. |
ພະເຈົ້າເອັດເວີດສະເດັດຂຶ້ນຄອງລາດເມື່ອພະຊົນມາຍຸໄດ້ພຽງ 14 ພັນສາ ຫຼັງຈາກທີ່ພະເຈົ້າເອັດເວີດທີ 2 ພະລາຊະບິດາ ຊົງຖືກຖອດຈາກການເປັນກະສັດ. ເມື່ອພະຊົນມາຍຸໄດ້ 17 ພັນສາ ພະອົງກໍຊົງເປັນຜູ້ນຳໃນລັດຖະປະຫານໂຄ່ນລົ້ມ[[ໂລເຊ ມອກຕີເມ ເອີນແຫ່ງມາດທີ 1]] ຜູ້ເປັນ[[ຜູ້ສຳເລັດລາຊະການແທນພະອົງ]] ແລະຊົງເລີ່ມຄອງລາດດ້ວຍພະອົງຜູ້ດຽວ. ຫຼັງຈາກທີ່ຊົງໄດ້ຮັບໄຊຊະນະຕໍ່[[ລາຊະອານາຈັກສະກັອດແລນ]] ກໍຊົງປ່າວປະກາດອ້າງສິດຂອງພະອົງວ່າເປັນຜູ້ສືບທອດອັນຊອບທຳຕໍ່ລາຊະບັນລັງຝະລັ່ງເສດໃນປີ ຄ.ສ. 1340 ອັນເປັນຈຸດເລີ່ມຕົ້ນຂອງສົງຄາມເຊິ່ງເອີ້ນກັນວ່າ [[ສົງຄາມຮ້ອຍປີ]]. ຫຼັງຈາກທີ່ພ່ຽງພ້ຳໃນໄລຍະທຳອິດຂອງສົງຄາມ ສະຖານະການກໍດີຂຶ້ນຫຼາຍສຳລັບຝ່າຢອັງກິດ. ໄຊຊະນະທີ່ເຄຊີແລະປົວຕິເຢເຮັດໃຫ້ອັງກິດໄດ້ຮັບຜົນປະໂຫຍດເປັນຢ່າງຫຼາຍຈາກ[[ສົນທິສັນຍາບະເຕຕີຍີ]] (Treaty of Brétigny) ແຕ່ຕອນປາຍລັດຊະສະໄໝ ກໍຊົງປະສົບກັບຄວາມລົ້ມເຫຼວໃນກິຈະການລະຫວ່າງປະເທດແລະການເມືອງພາຍໃນ ເຊິ່ງສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນຍ້ອນຄວາມເສື່ອຍຊາແລະພະສຸຂະພາບພານາໄມອັນຊຸດໂຊມລົງຢ່າງຫຼາຍ. |
Latest revision as of 18:45, 24 ສິງຫາ 2013
ພະເຈົ້າເອດູອາກທີ 3 ແຫ່ງອັງກິດ (ອັງກິດ: Edward III of England, ຝຣັ່ງ: Édouard III d'Angleterre; 13 ພະຈິກ ຄ.ສ. 1312 – 21 ມິຖຸນາ ຄ.ສ. 1377) ຊົງເປັນກະສັດແຫ່ງລາຊະວົງປະລັງຕາເຊແນຂອງລາຊະອານາຈັກອັງກິດລະຫວ່າງປີ ຄ.ສ. 1327 ຫາປີ ຄ.ສ. 1377. ພະອົງນັບເປັນກະສັດອັງກິດຜູ້ປະສົບຄວາມສຳເລັດທີ່ສຸດພະອົງໜຶ່ງໃນຍຸກກາງ ໂດຍຊົງຟື້ນຟູຄວາມໝັ້ນຄົງຂອງລາຊະບັນລັງຫຼັງຈາກທີ່ເສື່ອມໂຊມລົງໄປຫຼາຍໃນລັດຊະສະໄໝຂອງພະລາຊະບິດາ ພະເຈົ້າເອດູອາກທີ 2 ແລະຊົງເປັນຜູ້ທີ່ເຮັດໃຫ້ລາຊະອານາຈັກອັງກິດເປັນລັດອັນມີອຳນາດທາງທະຫານຫຼາຍທີ່ສຸດໃນເອີລົບ ແລະເປັນລັດຊະສະໄໝທີ່ມີການວິວັດທະນາການທາງການປົກຄອງທາງນິຕິບັນຫຍັດ ໂດຍສະເພາະຢ່າງຍິ່ງ ການວິວັດທະນາການຂອງລະບົບລັດຖະສະພາ. ແຕ່ໃນສະໄໝດຽວກັນນີ້ພະອົງກໍຊົງຕ້ອງຜະເຊີນກັບຄວາມຫາຍະນະຈາກກາລະໂລກລະບາດໃນເອີລົບ. ພະເຈົ້າເອັດເວີດຊົງຄອງລາດເປັນເວລາດົນນານເຖິງ 50 ປີເຊິ່ງບໍ່ມີພະເຈົ້າແຜ່ນດິນອົງໃດທີ່ຄອງລາດດົນນານເຊັ່ນນັ້ນຕັ້ງແຕ່ລັດຊະສະໄໝຂອງພະເຈົ້າຮັງລີທີ 2 ແລະຕໍ່ຈາກນັ້ນກໍບໍ່ມີພະອົງໃດຈົນມາເຖິງລັດຊະສະໄໝຂອງພະເຈົ້າເຊອັອກທີ 3 ໃນຖານະກະສັດແຫ່ງສະຫະລາຊະອານາຈັກ.
ພະເຈົ້າເອັດເວີດສະເດັດຂຶ້ນຄອງລາດເມື່ອພະຊົນມາຍຸໄດ້ພຽງ 14 ພັນສາ ຫຼັງຈາກທີ່ພະເຈົ້າເອັດເວີດທີ 2 ພະລາຊະບິດາ ຊົງຖືກຖອດຈາກການເປັນກະສັດ. ເມື່ອພະຊົນມາຍຸໄດ້ 17 ພັນສາ ພະອົງກໍຊົງເປັນຜູ້ນຳໃນລັດຖະປະຫານໂຄ່ນລົ້ມໂລເຊ ມອກຕີເມ ເອີນແຫ່ງມາດທີ 1 ຜູ້ເປັນຜູ້ສຳເລັດລາຊະການແທນພະອົງ ແລະຊົງເລີ່ມຄອງລາດດ້ວຍພະອົງຜູ້ດຽວ. ຫຼັງຈາກທີ່ຊົງໄດ້ຮັບໄຊຊະນະຕໍ່ລາຊະອານາຈັກສະກັອດແລນ ກໍຊົງປ່າວປະກາດອ້າງສິດຂອງພະອົງວ່າເປັນຜູ້ສືບທອດອັນຊອບທຳຕໍ່ລາຊະບັນລັງຝະລັ່ງເສດໃນປີ ຄ.ສ. 1340 ອັນເປັນຈຸດເລີ່ມຕົ້ນຂອງສົງຄາມເຊິ່ງເອີ້ນກັນວ່າ ສົງຄາມຮ້ອຍປີ. ຫຼັງຈາກທີ່ພ່ຽງພ້ຳໃນໄລຍະທຳອິດຂອງສົງຄາມ ສະຖານະການກໍດີຂຶ້ນຫຼາຍສຳລັບຝ່າຢອັງກິດ. ໄຊຊະນະທີ່ເຄຊີແລະປົວຕິເຢເຮັດໃຫ້ອັງກິດໄດ້ຮັບຜົນປະໂຫຍດເປັນຢ່າງຫຼາຍຈາກສົນທິສັນຍາບະເຕຕີຍີ (Treaty of Brétigny) ແຕ່ຕອນປາຍລັດຊະສະໄໝ ກໍຊົງປະສົບກັບຄວາມລົ້ມເຫຼວໃນກິຈະການລະຫວ່າງປະເທດແລະການເມືອງພາຍໃນ ເຊິ່ງສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນຍ້ອນຄວາມເສື່ອຍຊາແລະພະສຸຂະພາບພານາໄມອັນຊຸດໂຊມລົງຢ່າງຫຼາຍ.
ພະເຈົ້າເອັດເວີດມີພະອາລົມຮ້າຍແຕ່ກໍຊົງເປັນຜູ້ມີຄວາມກະລຸນາເປັນອັນຫຼາຍເຊັ່ນກັນ. ຊົງເປັນກະສັດຕາມສະໄໝແມ່ນຊົງມີຄວາມສົນພະໄທທາງທະຫານແລະຊົງເປັນກະສັດທີ່ເປັນທີ່ຍົກຍ້ອງເປັນເວລາຫຼາຍຮ້ອຍປີຕໍ່ມາ ແມ້ນວ່າຕໍ່ມາຈະຊົງຖືກປະນາມວ່າເປັນນັກຜະຈົນໄພຜູ້ໄຮັຄວາມຮັບຜິດຊອບໂດຍນັກປະວັດຕິສາດວິກ ແຕ່ພາບພົດຂອງພະອົງກໍປ່ຽນແປງໄປໃນທາງດີອີກເທື່ອໃນປັດຈຸບັນ.[1]
ອ້າງອີງ
[ດັດແກ້]- ↑ Mortimer, The Perfect King - The Life of Edward III, Father of the English Nation, 1.