Прејди на содржината

3 век

Од Википедија — слободната енциклопедија
(Пренасочено од III век)
< II век III век IV век >
01 02 03 04 05 06 07 08 09 10
11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
41 42 43 44 45 46 47 48 49 50
51 52 53 54 55 56 57 58 59 60
61 62 63 64 65 66 67 68 69 70
71 72 73 74 75 76 77 78 79 80
81 82 83 84 85 86 87 88 89 90
91 92 93 94 95 96 97 98 99 00

3 век започнал на 1 јануари 201 год., а завршил на 31 декември 300 год.

Во текот на овој век Римското Царство се наоѓала во криза, што го означило почетокот на доцната антика.[1] Во Персија, Партијската империја била наследена од Сасанидското Царство.[2] Во Индија, Кушанско Царство била заменета со империјата Гупта.[3] Кина се наоѓала во периодот на Трите кралства.[4] Хунну ја формирале државата Сја под водство на Лиу Кубеи. Во Кореја владееле Трите кралства на Кореја. Јапонија била во периодот Кофун. Во југоисточна Азија постоеле група на слабо поврзани држави, наречени со заедничко име Фунан.

Во ова време во потсахарска Африка, експанзијата на Банту племињата дошла до јужна Африка.

Во преткокумбовска Америка, културата Адена од долината на реката Охајо пропаднала, за на нејзино место да се развие Хоупвелската култура. Цивилизацијата на Маите во Средна Америка навлегла во својата класична ера.

Мапа на светот во 250 година.

Римското Царство во 3 век

[уреди | уреди извор]

По смртта на царот Комод кон крајот на II век, Римското Царство била втурната во граѓанска војна.[1] По завршетокот на војувањата, на престолот на империјата седнал царот Септимиј Север (193 – 211 г.), кој бил основоположник на династијата Севери.[1] За разлика од претходните римски цареви, тој отворено ја користел армијата за да го зајакне својот авторитет, а за таа цел ги наградувал со високи плати. Како резултат на тоа, режимот што тој го создал е познат како Воена монархија. Системот се распаднал во 230-тите години, по што следел турбулентен педесетгодишен период познат како Воена анархија или Кризата од третиот век. Овој период започнал со атентатот на 28-годишниот император Александар Север (222 – 235 г.) (последниот император на династијата Севери), а по него на власт се смениле дваесет цареви, од кои секој траел само неколку месеци. На мнозинството од овие цареви или им бил извршен атентат или биле убиени во тек на воени походи, а империјата речиси пропаднала под тежината на политичките нереди и зголемената персиска опасност на исток. Под новите Сасанидски владетели, Персија прераснала во соперничка велесила, па Рим морал да направи драстични реформи со цел подобро да се подготви за конфронтација со овој соперник. Овие реформи конечно биле реализирани кон крајот на 3 век, во текот на владеењето на царот Диоклецијан (284 – 305 г.).[1] Една од реформите била да се подели империјата на источна и западна половина, а секоја од нив да има посебен владетел.

Бањите на Каракала во Рим

Личности

[уреди | уреди извор]
Царот Каракала
Јулија Домна
Царот Александар Север
Царот Клавдиј II
Марко Аврелиј Проб, римски цар
Царот Диоклецијан
Плотин, римски филозоф

Литература

[уреди | уреди извор]

Наука и филозофија

[уреди | уреди извор]

Откритија

[уреди | уреди извор]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Dušanić, Slobodan (1983). Stari svet. Beograd: Narodna knjiga, Vuk Karadzic, Rad. стр. 252–258.
  2. Dušanić, Slobodan (1983). Stari svet. Beograd: Narodna knjiga, Vuk Karadzic, Rad. стр. 295–298.
  3. Dušanić, Slobodan (1983). Stari svet. Beograd: Narodna knjiga, Vuk Karadzic, Rad. стр. 304–306.
  4. Dušanić, Slobodan (1983). Stari svet. Beograd: Narodna knjiga, Vuk Karadzic, Rad. стр. 308–315.