Liberalisme: Perbezaan antara semakan
Kandungan dihapus Kandungan ditambah
WestHamFC91 (bincang | sumb.) Tiada ringkasan suntingan Teg-teg: Suntingan mudah alih Suntingan web mudah alih Suntingan aplikasi Android |
→Asal-usul pemikiran liberal: Immanuel Kant portrait c1790.jpg |
||
| (5 semakan pertengahan oleh 4 orang pengguna tidak dipaparkan) | |||
Baris 3:
'''Liberalisme''' ialah [[falsafah]] yang meletakkan [[kebebasan]] individu sebagai nilai politik tertinggi.<ref>A: "'Liberalism' is defined as a social ethic that advocates liberty, and equality in general." - Coady, C. A. J. ''Distributive Justice'', A Companion to Contemporary Political Philosophy, editor: Goodin, Robert E. and Pettit, Philip. Blackwell Publishing, 1995, m/s 440. B: "Liberty is not a means to a higher political end. It is itself the highest political end." - [[John Dalberg-Acton, 1st Baron Acton|Lord Acton]]</ref> Seseorang yang menerima fahaman liberalisme dipanggil seorang '''liberal'''. Walau bagaimanapun, maksud perkataan liberal mungkin berubah mengikut konteks sesebuah [[negara]].
Liberalisme menekankan [[hak-hak peribadi]] serta [[kesamarataan peluang]]. Dalam fahaman liberalisme, pelbagai aliran dengan nama "liberal" mungkin mempunyai dasar dan pandangan yang berlainan, tetapi secara umumnya aliran-aliran ini bersetuju dengan prinsip-prinsip berikut termasuk [[kebebasan berfikir]] dan [[kebebasan bersuara]], hak kebebasan rakyat, batasan kepada kuasa kerajaan, kedaulatan undang-undang, hak individu ke atas harta persendirian,<ref name="manifesto1997"/> [[pasaran bebas]]<ref name="manifesto1997">Oxford Manifesto 1997</ref> dan ketelusan sistem pemerintahan.<ref>Bandingkan [http://www.liberal-international.org/editorial.asp?ia_id=535 Oxford Manifesto] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110211151351/http://www.liberal-international.org/editorial.asp?ia_id=535
Fahaman liberalisme moden berakar umbi dari [[Zaman Pencerahan]] di [[dunia Barat]] dan kini mengandungi pemikiran politik yang luas dan kaya dari segi sumber. Liberalisme menolak kebanyakan tanggapan asas dalam hampir semua teori pembentukan kerajaan awal seperti seperti hak-hak [[Monarki|raja]] yang diberikan oleh tuhan, status yang berasaskan keturunan dan institusi-institusi [[agama]]. Liberal beranggapan sistem [[ekonomi pasaran bebas]] lebih cekap dan menjana lebih banyak kemakmuran.<ref>Britannica Concise Encyclopedia: Liberalism</ref>
Baris 67:
Di benua Eropah, [[Charles de Secondat, Baron de Montesquieu]] memperjuangkan fahaman undang-undang yang mengekang kuasa raja-raja. Fahaman tersebut telah dicatatkan oleh beliau di dalam ''[[The Spirit of the Laws]]'' yang ia adalah "lebih baik untuk mengatakan kerajaan yang paling serasi dengan alam adalah kerajaan yang serasi dengan kehendak mereka yang menubuhkan kerajaan. (Inggeris: "Better is it to say, that the government most conformable to nature is that which best agrees with the humour and disposition of the people in whose favour it is established.") daripada menerima penggunaan kuasa. Ahli ekonomi politik [[Jean-Baptiste Say]] dan [[Destutt de Tracy]] tertarik kepada "keharmonian" pasaran dan kemungkinan besar, mereka berdualah yang mencipta frasa ''[[laissez-faire]]''. Ini kemudiannya beransur-ansur menjadi asas kepada kumpulan [[fisiokrat]] dan politik ekonomi [[Jean-Jacques Rousseau|Rousseau]].
Pada Zaman Kesedaran Akhir Perancis, dua tokoh mula mempengaruhi dan membentuk pemikiran liberal. Dua tokoh tersebut adalah [[Voltaire]] dan Jean-Jacques Rousseau. Voltaire mengatakan bahawa Perancis patut mengamalkan sistem raja berperlembagaan dan menamatkan
[[Fail:Anders Chydenius.jpg|thumbnail|Anders Chydenius]]
Baris 83:
Di sekitar abad yang ke-18, ahli ekonomi dan falsafah dari Scotland, Adam Smith (1723-1790) mula memperkenalkan satu teori yang mengatakan seseorang individu boleh membina kehidupan bermoral dan berekonomi tanpa bimbingan atau arahan daripada negara. Tambahan lagi, sesuatu negara itu akan menjadi kuat apabila rakyatnya bebas. Smith mengetengahkan idea untuk mengakhirkan sistem [[feudal]], polisi-polisi merkantilisme, monopoli negara dan memperkenalkan kerajaan "laissez-faire", iaitu satu kerajaan berasaskan pasaran bebas. Di dalam ''[[The Theory of Moral Sentiments]]'' (1759), Smith menulis tentang teori motivasi yang cuba untuk mengamankan perasaan yang menekanan kepentingan sendiri serta ketidakaturan sosial.
[[Fail:Immanuel Kant
Beliau memperkatakan lagi di dalam ''[[The Wealth of Nations]]'' yang ditulis pada tahun 1776 yang pasaran di bawah sesuatu syarat akan mengaturi sistemnya dengan sendirinya dan akan mengeluarkan lebih banyak barangan daripada satu pasaran yang terkawal yang menjadi satu perkara yang biasa diwaktu itu. Beliau hanya membenarkan kerajaan mememang tanggungjawab yang tidak dapat dilakukan oleh badan yang bergantung kepada keuntungan seperti menghalang seseorang daripada menggunakan kekasaran atau penipuan untuk menghalang persaingan, perdagangan ataupun pengeluaran. Teori pencukaian beliau menerangkan bahawa kerajaan hanya patut mengenaikan cukai dengan cara yang tidak mengugat kesejahteraan ekonomi, dan "setiap rakyat sesuatu negara patut menyokong negara sebanyak boleh mengikut kebolehan sendiri; dengan ini, bermaksud hanya sebahagian daripada pendapatan mereka yang diperolehi dibawah perlindungan negara.<ref>"The subjects of every state ought to contribute towards the support of the government, as nearly as possible, in proportion to their respective abilities; that is, in proportion to the revenue which they respectively enjoy under the protection of the state."</ref> Beliau bersetuju dengan Hume yang modal, bukan emas adalah sumber kekayaan sesuatu negara.
Baris 101:
[[Fail:Declaration of Human Rights.jpg|thumbnail|Pengisytiharan Hak-hak Manusia dan Rakyat]]
Di seberang [[Lautan Atlantik]], Revolusi Perancis telah mengulingkan raja, [[aristokrasi|aristokrat]] dan institusi [[
[[Fail:BenitoJuarez.jpg|left|thumbnail|[[Benito Juárez]]]]
| |||