Verskil tüsken versys van "Naachtoele"

Geskydenisse interaktiv döärsöken

← vöärige wysiging

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

VisueelWikitekst

Versy up 13:12, 23 apr 2016 bewark Servien (Oaverleg \| bydragen) bürokraten, tüskenvlakbeheyrders, beheyrders 31.476 bewerkingen Geen bewerkingssamenvatting ← vöärige wysiging		Lätste versy van 14:13, 22 dec 2022 bewark weaderümmedraien Bitbotje (Oaverleg \| bydragen) bots 1.451 bewerkingen K wetenschoppelyke name is gien Latien!, replaced: (Latien: → ( using AWB
(Eyn tüskenliggende versy döär eyn andere gebruker neet weadergeaven)
Regel 1: [[Bestaand:Joined moths.JPG\|thumb\|Paorende [[poppelierepielstart]]en ''(Laothoe populi)''.]] '''Naachtoelen''' ~~([[Latien]]:~~of '''motten''' (''Heterocera'') is n tradisionele benaeming veur n grote groep [[pennevoegel]]s die overienkomsten in gedrag hebben mar gien saemenhangende [[taxonomie\|taxonomiese groep]] ~~vörmen~~vormen. De groep bestaot uut alle pennevoegels, behalve de ''[[Papilionoidea]]'', waorveur ok wel de naeme ''[[Rhopalocera]]'' of dagvlinders bruukt wordt. De naemen "Heterocera" en "Rhopalocera" verwiezen naor de ~~vörm~~vorm van de antennen: de Rhopalocera hebben antennen mit n knoppe an t aende, de Heterocera hebben verskillende ~~vörmen~~vormen antennen. Der binnen n protte pogings daon om de pennevoegels in groepen te verdielen, zo as n indieling in ''[[Monotrysia]]'' en ''[[Ditrysia]]'', ''[[Microlepidoptera]]'' en ''[[Macrolepidoptera]]'' of ''[[Frenatae]]'' en ''[[Jugatae]]''. Mar gien van disse naemen kan nog toepast worden in moderne klassifikaosies, omdat t gien [[monofyleties]]e groep vertegenwoordigt (dat wil zeggen dat alle soorten in de groep n gemienskoppelike veuroolder hebben, en dat alle ofstammelingen van die gemienskoppelike veuroolder in de groep opneumen binnen). == Verskil tussen dagvlinders en naachtoelen == Dagvlinders hebben dunne antennen mit n verdikt uutaende, vaeke in de ~~vörm~~vorm van n knoppien. Bi'j naachtoelen kommen aandere ~~antennevörms~~antennevorms veur, benaemens dunne antennen zonder verdikt uutaende, en kamde of veerde antennen. Van de naachtoelen hebben alliend [[bloeddruppies]] (n vlindersoort) n dunne spriet mit verdikt uutaende. Dagvlinders bruken heur vleugels om in de [[zunne]] op te waarmen en t zo waarm genoeg te kriegen om te vliegen. Naachtoelen trillen vaeke mit heur vleugels om veur t vliegen op te waarmen. Regel 11: Naachtoelewiefies maeken gebruuk van [[feromoon\|feromonen]] die op grote ofstaand mannechies lokken kunt, wielst dagvlinders heur paoringspartner op zicht zuken. Mar dit laeste is ok bi'j de [[palmmotte]] antoond. n Palmmottewiefien hef gien klieren die feromonen ofgeft en t reukapparaot van t mannechien is niet geschikt om de feromonen te roeken. Vermoed wordt dat de hiele familie ''[[Castniidae]]'' op n "dagvlindermaniere" paoringspartners vient.<ref>Sarto i Monteys V., Acín P., Rosell G., Quero C., Jiménez M.A., et al., (2012) "Moths Behaving like Butterflies. Evolutionary Loss of Long Range Attractant Pheromones in Castniid Moths: A ''Paysandisia archon'' Model". ''PLoS ONE'' 7(1): e29282. DOI: [http://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0029282 10.1371/journal.pone.0029282]</ref> Niet alle naachtoelen vliegen naachts. Der binnen n protte naachtoelen, zo as de [[kolibrievlinder]] en de [[~~Sint~~sint-~~jansvlinder~~jaansvlinder]], die benaemens overdag vliegen. == Inkelde bekendere naachtoelensoorten == Regel 25: * [[Plakker (pennevoegel)\|Plakker]] (''Lymantria dispar'') - n plaoge veur [[hardhoolt]]bomen in [[Noord-Amerike]]. * ''[[Helicoverpa zea]]'' - n grote plaoge veur de laandbouw. * [[Fruitmotte]] (''Cydia pomonella'') - veural n plaoge van [[appel]]s, [[pere]]n en [[walneute~~\|walneutebomen~~]]bomen. * [[Ziedevlinder]] (''Bombyx mori'') of ziederoepe