Christlich-Soziale Union in Bayern
De Christlich-Soziale Union in Bayern e.V. (kort: CSU) is en christlich-konservative politische Partei in Bayern.
Op Bundseven billt de CSU en Frakschoonsgemeenschop mit ehr Süsterpartei, de CDU, de opstunns tosamen mit de FDP de Regeeren vun de Bundsrepubliek Düütschland stellt. In Bayern stellt de CSU mit Markus Söder den Ministerpräsident un is hier in en Koalitschoon mit de FDP Bayern.
Mit Stand vun’n Dezember 2009 harr de CSU 159.198 Liddmaten[1] mit en Andeel vun ruchweg 18,8 % Fronslüüd. Dormit is de CSU de drüttgröttste Partei in Düütschland.
Inholtlich Profil
ännernGrundsätz vun’t Programm
ännernDe CSU föhrt mit enige Inschränken de Traditschoon vun de Bayerischen Volkspartei (BVP) wieter, de sik 1918 ut Protest gegen de zentralistische Rieksfinanzreform vun Matthias Erzberger vun de riekswieten Zentrumspartei afsplitt hett un vun doran de bayerischen Sünnerintressen vertreden de. Man, ehr bannig rechtskonservativen un restaurativen Positschonen finnt sik bi de CSU blots noch verenkelt wedder. En annern bedüdenen Ünnerscheed is, dat sik de CSU vun Anfang an ok as Partei för de protestantischen Christen sehn hett, wiel de BVP sik as kathoolsche Partei afgrenzen de, de butendem jede sozialistische Vörstellen radikal aflehnen de. Dorgegen hett dat in de CSU in de Anfangsjohren ok woll Richten hen to sozialistische Ansichten geven (Verstaatlichungen, Boddenreform).
In all Grundsatzprogrammen sünd dree Saken to finnen: de konservative Grundpositschoon, de christliche Utrichten un dat Betonen vun’n Föderalismus. In de Binnenpolitik sett de CSU op’n starken Staat, de de Rechten un de Freeheit vun de Börgers to schulen hett. Bi sellschoppliche Liberaliseren as de Reform vun’t Staatsbörgerrecht hett de CSU jümmer Bedenken. Sozial- un weertschopspolitische Positschonen sünd prägt vun Regeln, de sozial to verdrägen sünd. Ünnerscheden to de CDU gifft dat in’t Programm vör allen dorin, dat bi de CSU de Binnen- Rechts- un Sellschopspolitik konservativer un in de Weertschops- un Sozialpolitik sozialer instellt is.
Dat aktuelle Grundsatzprogramm vun de Partei is ut dat Johr 2007 un driggt den Titel „Chancen für alle! In Freiheit und Verantwortung gemeinsam Zukunft gestalten“. Dat weer ünner’t Regeer vun Alois Glück schreven. Dat sellschoppliche Leddbild is dorin de „solidaarsche Leistungssellschop“, as en Modell, dat de Egenverantwortung vun de Börgers un Solidarität vun de Sellschop mitenanner verbinnt. Blangen de go’en Anfangsbedingen will de CSU Help geven, sik sülvst to helpen un de Verantwortungsgemeenschop vun all Börgers förenanner un för’t Gemeenwohl starker maken. Dat Programm vun 2007 betoont de christliche, soziale, konservative un liberale Utrichten vun de Partei, modernieseert ünner annern dat Bild vun de Familie un sett en ne’en Swoorpunkt in de Ümweltpolitik. In’n butenpolitischen Deel vun’t Programm sett de CSU op’t Eenigen vun Europa (man, ahn de Törkie) as Weertengemeenschop, bekennt sik to de transatlantischen Partnerschop un foddert go’e, aver sülvstbewusste Relatschonen to Russland.
Positschonen to Tiet
ännernSellschops- un Sozialpolitik
ännernDe Eh un de Familie warrt vun de CSU as Fundament vun de Sellschop un as natürliche Levensform ansehn. Ut den Grund steiht de CSU fört Bibehollen vun ehrn Schuul dör de Verfaten. Mit dat ne’e Grundsatzprogramm vun 2007 lehnt de Partei in ehrn familienpolitischen Deel nich länger dat Opweerten vun annere Familienmodellen un Levensformen af as to’n Bispeel Alleenoptucht, Steeffamilien oder de Indragen Levenspartnerschop[2]. As Kunzept, Familie un Beroop blangen’nanner nagahn to künnen, sett de CSU op de Freeheit vun de Wahl, wona sik Frons- un Mannslüüd free utsöken künnt, wat se alleen de Arbeit för de Familie oder in’n Beroop nagahn wüllt oder beid mitenanner verbinnt.
Dat christliche Bild vun de Minschen nimmt den Staat in de Plicht, dat Recht op Leven – wat leven Personen jüst so meent as Behinnerte un noch nich boren Kinner – to schulen. Swangerschopsafbreken warrt aflehnt, man in „swore Noot- un Kunfliktsituatschonen“ straaffree tospraken.
De Sozialpolitik schall sik na de Prinzipien vun de Gerechtigkeit un de Humanität richten. Vun wegen de Problemen vun de Sozialsystemen to Tiet will de CSU aver in ehr strukturellen Reformen vun de sozialen Versekerungssystemen starker de Egenverantwoorten vun den Enkelten inbetehn, de „saakfrömmen Opgaven“ vun de Sozialsystemen torüchschruven un den Missbruuk vun de Sozialversekern mit harde Straaf beleggen. Dordör schall de soziale Marktweertschop as Weertschopsmodell in’t Tietöller vun’t Globaliseeren sekert warrn.
Bildung un Forschen
ännernDe CSU is för dat dreedeelte Schoolsystem. In’n Striet üm de Gesamtscholen argumenterrt se dorbi mit de go’en Resultaten vun Bayern in de PISA-Studie. Dör’t Verkörten vun de Schoolutbilln an’t Gymnasium üm een Johr, weer dat mööglich, in’t Bildungssysstem wat intosporen. Na de vun den bayerischen Kultusminister Siegfried Schneider utklamüsterten Strategie „keen Afsluss ahn Ansluss“ schall in de nächsten Johren ok in Bayern en Beroopsgymnasium inricht warrn na dat Vörbild vun Naverbundslänner, de na en Beroopsutbilln den Togang to en Hoochschool lichter maken schall. De Hauptschool schall mehr to en beroopsvörbereiden School utboet warrn.
Dat Abitur na twölf Johren is to’n Schooljohr 2004/05 nee inföhrt worrn un dröpt bi de Börgers op Wedderstand, jüst so as de Reform vun de Hooschoolbildung. An bayerischen Hoochscholen warrt al siet Sommersemester 2007 Studienbidrääg för’t Eerststudium fällig. Tosamen mit en nee Hoochschoolrecht in dat Inföhren vun de Afslüss Bachelor un Master schüllt disse Bidrääg de Universitätan flexibler un leistungsstarker maken. Togliek sünd de finanzielle Middels för de Ingenbieurutbilln an Fackhoochscholen na de Landdagswahl 2003 düütlich kört worrn. Sünners in’t Oog hett de CSU dat Föddern vun Bayern as Technologie-Standoort (High-Tech-Offensiv Bayern).
Verwalten un Apentlichen Deenst
ännernMit en grote Reform vun de Verwalten will de CSU de Staatsverwalten slanker un beter maken. De Huusholt schall dormit op lange Sicht üm ruchweg 300 Millionen Euro jeed Johr entlast warrn. Dormit gifft dat mehr Speelruum för Investitschonen för tokamen Tieten. Vun de Reform sünd praktisch all Rebeden vun de Staatsverwalten bedrapen, de deelwies nee organiseert warrt. Dör den Afbo vun Reguleeren schall dat in’n Staat weniger Bürokratie geven un op Duer Personbal inspoort warrn. De Partei hett nix gegen de plaante Reform vun’t Beamtenrecht (eenfackere Besoldung, Mööglichkeit to’n Dweerinstieg, leistungsafhangigen Deel vun’t Gehalt).
Ümwelt- un Verbrukerschuul
ännernDe CSU hett 1970 as Regeerenspartei in de bayerisczhen Staatsregeeren as eerste in Europa en Ümweltministerium inricht. In de Ümweltpolitik verfolgt de Partei den so nöömnten „bayerischen Weg“ vun kooperativen Ümweltschuul, de sik ü.a. in’n „Ümweltpakt Bayern“ daalsleiht.
De Energiewinnen ut Karnkraft warrt vun de CSU goot heten, de Ökostüür dorgegen aflehnt, man siet dat Wahlprogramm vun 2005 warrt nih mehr foddert, se wedder torüchtonehmen. Bayern investeert siet eenige Johren mehr un mehr in de Hoochwater- un Klimapolitik.
Wat de Drogenpolitik angeiht, steiht de CSU för en konservativen, repressiv-verbeden Ansatz.
Huusholtspolitik
ännernAs eerste Bundsland hett Bayern 2006 dör de CSU en Huusholt ahn Neeverschullen vörleggt. Dat keem för allen dör bannig Insporen dör all Ministerien tostannen. 2003/04 is dorför u. a. en ümfaten Strukturreform vun de bayerischen Staatsverwalten maakt un bito en Arbeitstietverlängern in’n apentlichen Deenst beslaten worrn. Wieter foddert de CSU en Reform vun’n Lännerfinanzutgliek, den de Partei över Verfatensklagen vun’t Land Bayern faken in’n Sinn vun Bayern, korrigeeren künn.
Struktur
ännernDe CSU is blots in’n Freestaat Bayern organiseert un kandideert ok blots dor för Wahlen. Op Bundseven billt se in Frakschoonsgemeenschop mit ehr Süsterpartei, de CDU, de in’n Rest vun de Bundsrepubliek för Wahlen kandideert. In’t Europaparlament is de CSU Liddmaat vun de Frakschoon vun de Europääschen Volkspartei (EVP).
Politisch Regeer
ännernDat höchste Organ op Landseven is de Landsparteidag. De Parteidag besteiht ut Vertreders vun de Bezirks- un Kreisverbännen un kummt tomindst eenmol in’t Johr tosamen. Opgaven vun’n Parteidag sünd vör allen dat BEsluten över de Grundsätz vun de Parteipolitik, dat Parteiprogramm un de Satzung as ok de Wahl un Kontroll vun de Funkschoonsdrägers op Landseven. De CSU hett en vergliekswies sieten Slöten vun Delegeerten: Op ruchweg 170 Liddmaten kummt een Vertreder. De Parteidagsöörd wesselt twüschen München (Ooltbayern), Nürnbarg (Franken) un Augsborg (Swaben).
För’t nipp un naue Behanneln vun politische Themen un för’t Besluten över Akschoonsprogrammen warrt de Parteiutschuss („Lütte Parteidag“) inberopen, de ut Vertreders vun de Bezirksverbännen besteiht.
De Vörstand besteiht ut 50 Lüüd, de ünner dat Regeer vun’n Vörsitter (opstunns Horst Seehofer) de Partei na buten vertreden deit, as ok dringende politische Problemen un organisatoorsche Fragen behannelt. De veer Vizen sünd opstunns (Stand: Februar 2011) Peter Ramsauer, Barbara Stamm, Beate Merk und Ingo Friedrich. De Schattmeesters sünd to Tiet Thomas Bauer un Alexander Radwan, Schriftföhrers sünd Ilse Aigner un Franz Meyer. Dorto höört wietere 32 wählte Liddmaten un söven Liddmaten kraft vun’t Amt to’n Vörstand. Un denn gifft dat ok noch de beiden Ehrenvörsitters Edmund Stoiber un Theo Waigel, de den Vörstand anslaten sünd.
Dat Afwickeln vun’t lopen Gewarf un Fragen vun’t weertschoppliche Betätigen vun de Partei is Opgaav vun’t Präsidium, dat blangen den Vörsitter un sien Vizen, den Generalsekretär, de Schattmeesters un Schriftföhrers as ok den Landsgewarfsföhrer un den Vörsitter vun de Finanzkomisschoon söven vun’n Vörstand wählte Liddmaten anhöört. Dat Präsidium warrt as drangsten Kreis vun’t Regeer bi de CSU ansehn.
De Verwalten binnen de Partei un de Organisatschoon is Opgaav vun de Landsleitung ünner dat Regeer vun’n Generalsekretär, de optunns Alexander Dobrindt is, un vun’n Landsgewarfsföhrer. De Landsleitung hett ehrn Sitt in’t Franz-Josef-Strauß-Huus in München.
Dicht bi de CSU staht de Hanns-Seidel-Stiftung as ok de Bayernkurier.
Parteifinanzen
ännernIn’t Johr 2007 hett de CSU Innahmen vun 43,4 Millionen Euro hatt[3]. Dorvun weern 24,5 % Spennen un 29 % ut Bidrääg vun de Liddmaten. 24,6 % weern ut staatliche Middels vun de Parteienfinanzeeren.
Regionale Indelen
ännernDe CSU is in teihn Bezirksverbännen opdeelt, de tosammen 108 Kreisverbännen hebbt. De bestaht wedder ut 2.853 Oortverbännen.
Indelen na Inholt
ännernDe inholtlichen Swoorpunkten vun de Parteipolitik warrt i acht Arbeitsgemeenschoppen, teihn Arbeitskreisen un söss Komisschonen sett. BUten dorvun staht de Jöögdorganisatschonen. Dat sünd de Schöler Union (SU) as Arbeitsgemeenschop vun de Jungen Union un de Ring vun de Christlich-Sozialen Studenten (RCDS), en Hoochschoolgrupp, de dicht bi de Union steiht.
| Arbeitsgemeenschop | Vörsitter |
| Junge Union (JU) | Stefan Müller |
| Frons-Union (FU) | Angelika Niebler |
| Middelstandsunion (MU) | Hans Michelbach |
| Arbeitnehmer-Union (CSA) | Gabriele Stauner |
| AG Landweertschop (AGL) | Albert Deß |
| Kommunalpolitische Vereenigen (KPV) | Stefan Rößle |
| Senioren-Union (SEN) | Konrad Weckerle |
| Union vun de Verdrevenen (UdV) | Bernd Posselt |
| Arbeitskreis | Vörsitter |
| Arbeitskreis Buten- un Sekerheitspolitik (ASP) | Christian Schmidt |
| Arbeitskreis Ümweltsekern un Landsentwickeln (AKU) | Josef Göppel |
| Arbeitskreis School, Bildung un Sport (AKS) | Georg Eisenreich |
| Arbeitskreis Hoochschool un Kultur (AKH) | Ludwig Spaenle |
| Evangeelsch Arbeitskreis (EAK) | Ingo Friedrich |
| Arbeitskreis Polizei un Binnere Sekerheit (POL) | Bernd Weiß |
| Arbeitskreis Apentlicher Deenst (OeD) | Gerhard Waschler |
| Arbeitskreis Juristen (AKJ) | Thomas Kreuzer |
| Gesundheitspolitisch Arbeitskreis (GPA) | Christian Alex |
| Kuntaktkreis Politik – Wetenschop – Kultur | Thomas Goppel |
| Kommisschoon | Vörsitter |
| Medienkommisschoon | Markus Söder |
| Familienkommisschoon | Joachim Unterländer |
| Filmkommisschoon | Hans Gerhard Stockinger |
| Grundsatzkommisschoon | Alois Glück |
| Internatschonale Kommisschoon | Reinhold Bocklet |
| Weertschopskommisschoon | Georg Fahrenschon |
Historie un Entwickeln
ännernGrünnen un Opbo
ännernIn’n Sommer 1945 hebbt sik op kommunale Even christlich-Konservative Gruppen billt, de en Gegengewicht to de SPD un to de KPD dorstellen wullen. Middelpunkten vun’t Vereenigen vun de regionalen Parteien to en samtbayerische Vereenigen weern de Müncher Grupp üm Karl Scharnagl, „Ossensepp“ Josef Müller un Joseph Baumgartner as ok de Würzborger Grupp, mit Adam Stegerwald an de Spitz.
Dat is nich eenfach, en Datum vun’t Grünnen antogeven. An’n 12. September 1945 is in München de Grünnen vun en „Bayerischen Christlich-Sozialen Union“ beslaten worrn, de formell an’n 11. Oktober maakt weer. An’n 13. Oktober 1945 hett sik de CSU in Würzborg grünnt. En samtbayerische Grünnenversammlung hett an’n 8. Januar 1946 stattfunnen un an’n 14./15. Dezember 1946 is op de tweeten Landsversammeln dat eerste Grundsatzprogramm beslaten un de bit dorhen vörlöpige Vörsitter Josef Müller in sien Amt bestätigt worrn[4].
Anners as de christlich-konservativen Parteien in de annern Bundslänner, de sik 1950 to de CDU tosamendoon hebbt, bleev de CSU sülvststännig un hett sik organisatoorsch op Bayern beschränkt. Den samtdüütschen Ansprook op’t Regeer in’t hele Düütschland toeerst vun de Berliner CDU, dorna vun de CDU in de britischen Besattenszoon ünner Konrad Adenauer hett de CSU aflehnt.
De Johren na’t Grünnen weern prägt vun’t Strieden üm de porgrammaatsche Utrichten vun de Partei. Dorbi stünnen sik de christlich-liberale Grupp üm Müller un Scharnagl un de kathoolsch-konservativen Liddmaten ut de ehmoligen BVP (Fritz Schäffer, Alois Hundhammer usw.) gegenöver. In Konkurrenz üm de sülven Wählers stünn toeerst noch de Bayernpartei, de separatistisch utricht weer, vun wegen dat sik beide Parteien as Nafolger vun de BVP föhlen un präsenteeren. Dissen Machtkamp hett de CSU opletzt wunnen. To’n een hett de CSU en pragmaatschen Weg twüschen de Traditschonen un en Moderniseeren funnen, mit den se den versöhnlichen Flögel vun de BP torüch na de CSU holen künn. To’n annern is de BP Enn vun de 1950er Johren ünner snaaksche Ümstännen in de so nöömte „Speelbankenaffär“ verwickelt wesen, wodör se düchtig an Ansehn un dormit ok an Wählerstimmen verloren hett. 1966 is se opletzt ut’n Landdag utscheedt.
Entwickeln vun de CSU in Bayern
ännernBi de Wahl to de Verfatengeven Landsversammeln vun Bayern an’n 30. Juni 1946 – de eerste landswiete Wahl na’n Krieg – hett de CSU 58,3 % vun de Stimmen kregen un dormit 109 vun de 180 Sitten in de Versammlung. Afsehn vun de Regeerenstiet vun Wilhelm Hoegner (SPD, 1954-57) hett de CSU vun de eersten Wahl 1946 an den Ministerpräsident vun’t Land Bayern stellt. De Partei weer dorbi jümmer de starkste Kraft in’n Bayerischen Landdag mit Utnahm vun de Wahlen 1950.
Bi de Landdagswahl 1946 harr de CSU mit 52,3 % de afsluute Mehrheit. Liekers hett se en Koalitschoon billt mit de SPD un de WAV , vun wegen dat man dacht hett, dat en Mehrheit binnen de Partei vun wegen de anduern Flögelkämpen noch nich seker weer. Ministerpräsident is Hans Ehard worrn, en Kandidat de för beide Flögels annehmbor weer. De Koalitschoon is al in’n September 1947 wedder twei gahn, vun wegen dat sik de CSU un de SPD ideologische un politisch jümmers wieter uteneen bewegen deen. De CSU hett alleen wieter regeert, müss aver bi de Landdagswahlen düchtig Stimmen afgeven. Mit blots noch 27,4 % weer se blots noch de tweetsstarkste Kraft in’n Landdag. Dorachter steek en Striet mit de Bayernpartei, de to’n eersten mol antreden is un 17,9 % vun de Stimmen kreeg, de vörher vör allen na de CSU gahn weern. Dorto keem de eerstmolige Kandidatur vun den BHE. Liekers bleev Ehard Ministerpräsident, de en Koalitschoon vun CSU, SPD un BHE billn de.
1954 müss de CSU dat eerste un opstunns eenzige mol in de Oppositschoon. Ofschoonst se wedder ’n düütlich beter’t Resultat maken künn, harrn de Verhanneln mit den vörmoligen Koalitschoonspartner SPD keen Spood. De SPD hett dorophen en Veererkoalitschoon tosamen mit BP, BHE un FDP billt, un Wilhelm Hoegner is Minsiterpräsident worrn. Ut de Oppositschoon rut hett de CSU versöcht, de Koalitschoon to splitten, bit 1957 de FDP un de BHE ut de Koaltischoon rutgahn sünd. In de Folg hett de CSU-Vörsitter Hanns Seidel en Koalitschoon ut CSU, BHE un FDP föhrt, de in de Landdagswahl vun 1958 bestätigt worrn is.
1959 hett de CSU en gewaltigen Slag gegen de Bayernpartei hatt, as hoge Funkschonären ut de BP an’n 8. August in de so nöömten „Speelbankenaffär“ wegen Verkehrtutseggen ünner Eid to Tuchthuusstrafen veroordeelt worrn sünd. De CSU harr vörher belasten Material gegen de BP sammelt un weer in’t undörsichtige Opdecken vun den Fall verwickelt, de för de CSU Vördelen bröcht hett. De dormolige CSU-Generalsekretär Friedrich Zimmermann is korte Tiet later ok wegen Meeneed in eerste Instanz veroordeelt worrn, wat in tweete Instanz aver wedder ophoven worrn is, vun wegen dat Zimmermann in de wichtigen Phaas vun sien Utseggen en Blackout harr – Zimmermann hett dorvun bit hüüt den Ökelnaam „Old Schwurhand“ kregen. 1960 is Hanns Seidel vun wegen siene Gesundheit torüchpeddt. As sien Nafolger is nochmol wedder Hans Ehard wählt worrn, de sien Amt na’n Winnen vun de Afsluuten Mehrheit 1962 an Alfons Goppel wietergeven hett. Vun 1962 bit 2008 harr de CSU de afsluute Mehrheit in’n bayerischen Laddag. Doran künnen ok tallrieke Affären as t. B. de Spiegel-Affär oder de Münchner CSU-Affär nix an ännern. 1974 hett Goppel mit 62,1 % dat opstunns beste Resultat vun de CSU bi Landdagswahlen kregen.
In’t Johr 1978 is Franz Josef Strauß as Ministerpräsident vun Bonn na München wesselt un is dor bit to sien Dood 1988 bleven. As he doodbleven weer, keem en Dubbelspitz binnen de Partei: Max Streibl is to’n Bayerischen Ministerpräsident wählt worrn, Theo Waigel weer ne’e Parteivörsitter. In de Tiet vun Streibl sien Regeeren weer ünner annern de Düütsche Weddervereenigen un 1990 de „Münchner Verkloren“: Op de eersten Ministerpräsidentenkonferenz vun all sössteihn düütschen Länner siet 1947 hebbt sik de Ministerpräsidenten eendüdig för dat föderalistische Prinzip vun de Bundsrepubliek utsnackt. De politische Loopbahn vun Streibl weer 1993 mit de so nöömten Amigo-Affär to Enn, man Utwirken op dat Wahlresultat harr sien Torüchpedden nich. Nafolger weer Edmund Stoiber, de sik gegen Theo Waigel dörsetten künn un 1994 in’t Amt bestätigt worrn is. In de 1990er Johren harr de Partei ünner Stoiber dat Teel, mit dat Geld ut wietrecken Privatiseeren Bayern to en so nöömten „High-Tech-Standoort“ uttoboen (High-Tech-Offensiv Bayern).
Bi de Landdagswahl 2003 künn de CSU mit 60,7 % as opstunns eenzige Partei in de Bundsrepubliek en Tweedrüddel Mehrheit vun de Mandaten winnen. De lütten Verlusten an afsluute Stimmen sünd dorbi dör de siete Wahlbedeeligen utgleken worrn. En harde Spoorpolitik, dat INföhren vun’t Abitur na twölf Johren (G8) un en Reform vun’t Hoochschoolgesett mit de dormit verbunnen Inföhren vun Studienbidrääg sünd de Karnpunkten vun de hüütigen CSU-Politik. Se hebbt in Bayern to deelwies massive Protesten föhrt.
Bi de Landdagswahl 2008 hett de Partei 17,3 % vun ehr Stimmen verloren un harr nu to’n eersten mol siet 1958 keen afsluute Mehrheit mehr. Erwin Huber is dorna vun sien Amt as Parteivörsitter torüchpeddt. Vun wegen, dat em dat an Ünnerstütten dör de CSU-Landdagsfrakschoon fehlt hett, is en Dag later ok Günther Beckstein as Ministerpräsident torüchpeddt. An’n 25. Oktober 2008 is Horst Seehofer op’n Sünnerparteidag as Nafolger vun Huber to’n Vörsitter wählt worrn. Twee Daag later is em ok dat Amt vun’n Ministerpräsident tofallen, de nu en Koalitschoon ut CSU un FDP vörsteiht.
De CSU op Bundseven
ännernOp Bundseven is de Parteihistorie prägt vun dat Streven na Sülvststännigkeit in’n Rahmen vun de Unionsparteien. Al in de Johren na’n Krieg is düütlich worrn, dat sik de bayerische Unionspartei nich in de düütschlandwiete Organisatschoonsstruktur infögen, liekers aver en starke Rull ok buten vun Bayern innehmen will.
Al bi’t eerste Drapen vun Unionspolitikers an’n 3. April 1946 in Stuttgart hett de CSU vertreden dör Josef Müller den Föhrensansprook vun de Berliner CDU aflehnt. Op’n eersten Bundsparteidag vun de Union in’n Oktober 1950 in Goslar hett sik de CSU denn ok nich as de annern christlichdemokraatschen Landsparteien vun West-Düütschland un West-Berlin to de CDU Düütschland tosamendoon.
Op de annern Siet hett de CSU aver vun Anfang an in de „Arbeitsgemeenschop CDU/CSU vun Düütschland“ mitarbeit un möök ok Anspröök över Bayern rut: In de neegrünnten Hööftverwalten vun de Bizoon hett se beide Direkterposten för Post- un Feernmellwesen (Hans Schuberth) un för Weertschop Johannes Semler) innahmen. De CSU-Politiker Anton Pfeiffer övernehm den Vörsitt vun’n Verfatenskonvent op Herrenchiemsee un vun de Unionsfrakschoon in’n Parlamentaarschen Raat. Ofschoonst de CSU dör de bayerische Landsregeeren bannig op de föderalistische Grundlaag vun’t Grundgesett inwirkt hett, hett de bayerische Landdag dat Grundgesett na en 15-stünnige Diskuschoon as to bundslastig af. In en sünnern Besluss is de Rechtsverbindlichkeit vun’t Grundgesett denn aver acht worrn, wenn twee Drüddel vun de Bundslänner dat annehmen deen.
De eerste Bundsdagswahl 1949 weer för de CSU en Katastroof. Se harr blots 29,2 % vun de Stimmen un müss en groten Deel an de Konkurrenten vun de BP afgeven. Liekers bill de Partei mit 24 Afordente en sülvststännige Frakschoon to’n Vertreden vun de bayerischen Intressen. Se weer mit dree Ministers Fritz Schäffer (Finanzen), Wilhelm Niklas (Landweertschop un Nehren) un Hans Schuberth (Post- un Feernmellwesen) in’t Kabinett Adenauer I vertreden. De Sülvststännigkeit vun de CSU in’n Bundsdag is aver al na de eersten Wahlperiood opgeven worrn togunsten vun de Frakschoonsgemeenschop vun de Unionsparteien, de bit vundaag anduert. Af 1953 hett de Partei jüst as op Landseven wedder Stimmen goot maakt un künn regelmatig wedder de afsluute Mehrheit an sik binnen. De CSU weer an all unionsföhrte Bundsregeeren mit Bundsministers bedeeligt, mitünner sogor över Proportschoon.
Präägt hett de Historie vun de CSU op Bundseven vör allen Franz Josef Strauß, de siet 1949 Viez-Vörsitter vun de Landsgrupp un af 1953 Minister in verschedene Ressorts (sünnere Opgaven, Atomfragen, Verdeffenderen) wesen is. In de groten Koalitschoon ünner Kurt Kiesinger weer Strauß Finanzminister un na den Regeerenswessel 1969 hett sik de CSU ünner sien Regeer as konservativen Flögel binnen de Unionsfrakschoon vördoon. Sichtboren Utdruck dorför weer de Klaag vun’n Freestaat Bayern gegen den Grundlagenverdrag, de vun Strauß anstött worrn is, un de intwüschen legendäre Scheedbesluss vun Wildbad Kreuth: De CSU-Landsgrupp hett an’n 19.November 1976 beslaten, de Frakschoonsgemeenschop mit de CDU nich wietertoföhren. De offiziellen Grünnen dorför weern en betere Oppositschoonsarbeit un mehr Reedtiet in’t Parlament.
Man, achter stünn, dat de CSU verargert weer, dat de Union bi de torüchliggen Bundsdagswahl nich aflösen künn, ofschoonst de CSU in Bayern 60 % infohren hett. Ok de Relatschoon to de FDP un Gedanken to en strateegsche Ümgestalten vun de Parteienlandschop hett to Spannungen föhrt: Üm middelfristig wedder en Mehrheit för’t börgerliche Lager to sekern, hett vör allen de CSU överleggt, de Partei bundswiet to organiseeren un dormit en Veerte Partei to grünnen, de en konservativ Profil hebben un den rechten Rand an sik binnen schüll, wiel de CDU de liberale Mitt afdecken schüll. De CDU harr för den INfall nich veel över, vun wegen dat se bang weer, Stimmen to veleren. Na harde Verhanneln hett de CSU an’n 12. Dezember den Besluss vun Kreuth wedder torüch nahmen, güng ut den Striet aver düütlich starker rut un künn dörsetten, dat ehr Vörsitter Strauß as Kanzlerkandidat för de Bundsdagswahl 1980 opstellt weer. Wegen sien konservativen Ansichten un sien verleden politische Loopbahn weer Strauß bannig ümstreden un künn sik in den düchtig polariseeren Wahlkamp nich gegen den amteeren Helmut Schmidt dörsetten, ofschoonst de Union wedder starkste Kraft worrn is. Wiel de CSU ehr Resultat hollen künn, hett de CDU meist 4 %Prozentpunkten verloren.
In de Kabinetten ünner Helmut Kohl weer de CSu jümmer mit veer bit söss Ministers vertreden, dorünner Friedrich Zimmermann, Theo Waigel un Horst Seehofer. As se 1998 de Wahl verloren hebbt, weer ok de CSU in Bayern to’n eersten mol siet 1953 wedder ünner 50 Prozent fallen. Theo Waigel is vun’n Vörsitt torüchpeddt un Edmund Stoiber is sien Nafolger worrn. 1999 hebbt de Unionsparteien en Ünnerschirftenakschoon gegen de Reform vun’t düütsche Staatsbörgerschopsrecht in Gang bröcht, in de dat Afstimmrecht dör Elementen vun’t ius soli utwiet warrn schüll. Mit disse bannig kritiseerten Akschoon hebbt se in Hessen den eersten Wahlsieg na de Bundsdagswahl winnen künnt. Ünner den Vörsitt vun Edmund Stoiber hett de CSU binnen de Union wedder bannig an Gewicht wunnen. In’t Johr 2002 is Stoiber goors to’n Kanzlerkandidat vun de Union maakt worrn. Anners as Strauß 1980 harr Stoiber dorbi de hele Union achter sik. Ofschoonst he Stimmen för de Union towinnen künn, is he opletzt nich gegen Gerhard Schröder ankamen, vun wegen dat he – jüst so as Strauß – Lasten harr, de Wählers in Oost- un Noorddüütschland to mobiliseeren.
Bi de vörtagen Bundsdagswahlen 2005 Hett de CSU in Bayern düütlich verloren, man vör allen an de FDP, de ehr Resultat in Bayern mehr as verdubbeln künn. Üm dat Gewicht vun de CSU in de plannten Groten Koalitschoon ünner Angela Merkel to wohren un Ünnerstütten vun de CSU antodüden, schüll Stoiber as Bundsminister na Berlin wesseln. As Nafolgers in Bayern hebbt sik de Binnenminster Günther Beckstein un de Staatskanzleibaas Erwin Huber vörstellt. As Franz Müntefering künnig möök, dat he nich mehr för’n SPD-Vörsitt kandideeren wull, hett Stoiber sien Afsicht in’t Bundskabinett Merkel intotreden ok wedder torüchtagen un dormit en Kries binnen de Partei utlöst. In’n Middelpunkt vun de Kritik stünn dorbi de Foddern na en anstrengte binnerparteiliche Diskusschoon vun wichtige Themen. Stoiber hett dorop ünner annern mit den Plaan vun en „Aktualiseeren“ vun’t Grundsatzprogramm ut dat Johr 1993 reageert. In’t Kabinett Merkel II is de CSU denn mit Karl-Theodor zu Guttenberg, Peter Ramsauer un Ilse Aigner as Bundsminister vertreden.
An’n 18. Januar 2007 geev Stoiber bekannt, dat he sien Ämter as Parteivörsitter un as Bayerischen Ministerpräsident to’n Oktober 2007 afgeven wull. As Ministerpräsident folg Günther Beckstein op, wiel Erwin Huber, Horst Seehofer un Gabriele Pauli för den Vörsitt kandideert hebbt. Erwin Huber, de vörher as Favorit hannelt weer, künn sik op’n Parteidag 2007 dörsetten.
De CSU in Europa
ännernOfschoonst de CSU f un to europaskeptische Positschonen vertreden deit, sütt se sik afsluut as europääsche Partei un sett op en bestännig Europa vun de Regionen, dat op dat Prinzip vun’n Föderalismus un vun de Subsidiarität baseeren schall. Tosamen mit teihn annere europääsche christlich-demokraatsche un konservativ-börgerliche Parteien hett de CSU an’n 8. Juli 1976 de Europääsche Volkspartei (EVP) grünnt. Dorblangen is de CSU Liddmaat in’t Nettwark Europääsche Bewegung. Siet de eersten Direktwahlen to’t Europaparlament 1997 is se jümmer mit söven bit teihn Afordente vertreden un hett ok hier bit op 1989 jümmer de afsluute Mehrheit in Bayern wunnen. Vun 1987 bit 1995 weer Peter Schmidhuber Liddmaat vun dree Europääsche Komisschonen (Delors-I bit III), tostännig för Regionalpolitik un Marktweertschop, siet Januar 1989 ok för Huusholtskontroll.
Üm de Macht vun de Länner goot noog to sekern, hett sik de CSU 1992 över de bayerische Staatsregeeren bannig dorför insett, den lateren Utschuss vun de Regionen op europääsche Even intorichten un künn den Generalsekretär dorför stellen. Bi de Europawahl 2004 hett se mit ehrn Spitzenkandidat Ingo Friedrich, den Viezpräsident vun’t Europääsche Parlament 57,4 % vun de Stimmen holt. De CSU hett as een vun de Hööftthemen in’n Wahlkamp op’t Aflehnen vun en EU-Vullliddmaatschop vun de Törkie sett. Ok 2004 is Edmund Stoiber vun Jacques Chirac un Gerhard Schröder as Nafolger vun’n EU-Komisschoonspräsident Romano Prodi in de Diskusschoon bröcht worrn, man Stoiber wull vun en Wessel na Brüssel opletzt nix weten.
Ofschoonst de Tall vun de Liddmaten teemlich lütt is, öövt de CSU starken Influss ut op de EVP-ED-Frakschoon. Mit Manfred Weber stellt se een Viez-Frakschhonsvörsitter un mit Albert Dess den Spreker för Agrarpolitik. Wieter gellt Angelika Niebler, de fröhere Vörsittersche vun’n bedüdenen Industrieutschuss, un Bernd Posselt as politische Swoorgeichten in’t Parlament[5].
CSU-Gruppen buten vun Bayern
ännernIn’t Saarland hett sik Mitt vun de 1950er Johren, man ahn Todoon oder Billigen vun de CSU in Bayern, en Vereenigen mit Naam CSU-Saar (CSU-S) billt, de bi de Landdagswahl aver blots op 0,6 % kamen is. As dat Saarland in de Bundsrepubliek Düütschland inföögt weer, hett de Christliche Volksparei vun’t Saarland (CVP), de gegen den Ansluss vun’t Saarland wesen is, Verhanneln mit de CSU-S opnahmen. Dorut keem in’n Juli 1957 en Oort CSU-Landsverband ut CVP un CSU-S tostannen, de bi de Bundsdagswahl 1957 antreden is. Na en Rahmenafkamen mit de CDU-Saar an’n 30. November 1958 künnen de Liddmaten bit September 1959in de CDU-Saar wesseln. De CSU/CVP is Enn 1959 oplöst worrn. En Minnerheit, de sik nich ansluten wull, hett denn de Saarlännsche Volkspartei (SVP) grünnt.
In’n Rahmen vun den Infall vun en Veerte Partei hebbt sik Mitt vun de 1970er Johren so nöömte CSU-Frünnenkreisen buten vun Bayern tohopenfunnen, de bi en Besluss, de CSU as Veerte Partei op de hele Bundsrepubliek uttodehnen, gau lokale Verbännen opboen künnt harr. 1975 hett sik – ahn Deelnahm vun de CSU – de Akschoonsgemeenschop Veerte Partei grünnt, de dissen Plaan ümsetten wull, man an de fehlen Tosamenarbeit vun de CSU un de Frünnenkreisen togrunen gahn is. Na de Wahlnedderlaag vun Strauß un mit den Regeerenswessel 1982 weer to Idee vun de Veerten Partei fallen laten, vun wegen dat en Machtwessel dör de Tosamenarbeit mit de FDP mööglich worrn is. De Frünnenkreisen hebbt sik to’n gröttsten Deel oplööst.
Na den Muerfall hett sik an’n 20. Januar 1990 ut ruchweg en Dutz liberal-konservative un christliche Parteien in Leipzig de Düütsche Soziale Union (DSU) billt. De Grünnen is vun de CSU ünnerstütt worrn un dat hett ok en Tosamenarbeit geven. To de Volkskamerwahlen ancn 18. März 1990 güng se tosamen mit de CDU un den Demokraatsch Opbreken in de Allianz för Düütschland un hebbt de Wahlen wunnen. Op Druck vun de CDU hett de CSU aver de Tosamenarbeit opgeven, as de DSU plaant hett, sik op de hele Bundsrepubliek uttowieten. De Partei weer dorna nich mehr vun Bedüden. Vundagg speelt se blots noch bi de Kommunalwahlen in Sassen en Rull, woneem se ruchweg so veel Spood hett as de FDP oder Bündnis90/De Grönen
Wahlresultaten
ännern
Landdag in Bayern (siet 1946)
ännern| Wahlresultaten[6][7][8][9] | |||
|---|---|---|---|
| Johr | Stimmen | Sitten | |
| 1946 | 52,3 % | 104 | |
| 1950 | 27,4 % | 64 | |
| 1954 | 38,0 % | 83 | |
| 1958 | 45,6 % | 101 | |
| 1962 | 47,5 % | 108 | |
| 1966 | 48,1 % | 110 | |
| 1970 | 56,4 % | 124 | |
| 1974 | 62,1 % | 132 | |
| 1978 | 59,1 % | 129 | |
| 1982 | 58,3 % | 133 | |
| 1986 | 55,8 % | 128 | |
| 1990 | 54,9 % | 127 | |
| 1994 | 52,8 % | 120 | |
| 1998 | 52,9 % | 123 | |
| 2003 | 60,7 % | 124 | |
| 2008 | 43,4 % | 92 | |
Bundsdag (siet 1949)
ännern
| Wahlresultaten[10] | |||
|---|---|---|---|
| Johr | Stimmen | Sitten | |
| 1949 | 5,8 % | 24 | |
| 1953 | 8,8 % | 52 | |
| 1957 | 10,5 % | 55 | |
| 1961 | 9,6 % | 50 | |
| 1965 | 9,6 % | 49 | |
| 1969 | 9,5 % | 49 | |
| 1972 | 9,7 % | 48 | |
| 1976 | 10,6 % | 53 | |
| 1980 | 10,3 % | 52 | |
| 1983 | 10,6 % | 53 | |
| 1987 | 9,8 % | 49 | |
| 1990 | 7,1 % | 51 | |
| 1994 | 7,3 % | 50 | |
| 1998 | 6,7 % | 47 | |
| 2002 | 9,0 % | 58 | |
| 2005 | 7,4 % | 46 | |
| 2009 | 6,5 % | 45 | |
Europaparlament (siet 1979)
ännern
| Wahlresultaten[11] | |||
|---|---|---|---|
| Johr | Stimmen | Sitten | |
| 1979 | 10,1 % | 8 | |
| 1984 | 8,5 % | 7 | |
| 1989 | 8,2 % | 7 | |
| 1994 | 6,8 % | 8 | |
| 1999 | 9,4 % | 10 | |
| 2004 | 8,0 % | 9 | |
| 2009 | 7,2 % | 8 | |
Parteispitz över de Johren
ännernVörsitters
ännern| Naam | Anfang vun de Amtstiet | Enn vun de Amtstiet | Bezirksverband |
|---|---|---|---|
| Josef Müller | 17. Dezember 1945 | 28. Mai 1949 | Böverbayern |
| Hans Ehard | 28. Mai 1949 | 22. Januar 1955 | Böverfranken |
| Hanns Seidel | 22. Januar 1955 | 16. Februar 1961 | Ünnerfranken |
| Franz Josef Strauß | 18. März 1961 | 3. Oktober 1988 | Böverbayern |
| Theo Waigel | 16. November 1988 | 16. Januar 1999 | Swaben |
| Edmund Stoiber | 16. Januar 1999 | 29. September 2007 | Böverbayern |
| Erwin Huber | 29. September 2007 | 25. Oktober 2008 | Nedderbayern |
| Horst Seehofer | 25. Oktober 2008 | 19. Januar 2019 | Böverbayern |
| Markus Söder | 19. Januar 2019 | in’t Amt |
Generalsekretären
ännern| Naam | Anfang vun de Amtstiet | Enn vun de Amtstiet | Sünnerheiten |
|---|---|---|---|
| Franz Josef Strauß | Anfang 1949 | Dezember 1952 | |
| Josef Brunner | Dezember 1952 | 25. Oktober 1954 | |
| Heinz Lechmann | 18. Dezember 1954 | Januar 1955 | blots gewarfsföhren |
| Friedrich Zimmermann | Januar 1955 | 22. Juli 1963 | bit 21. Dezember 1956 blots gewarfsföhren |
| Anton Jaumann | 22. Juli 1963 | 31. März 1967 | |
| Max Streibl | 1. April 1967 | 14. Mai 1971 | |
| Gerold Tandler | 14. Mai 1971 | 20. November 1978 | |
| Edmund Stoiber | 20. November 1978 | 21. März 1983 | |
| Otto Wiesheu | 21. März 1983 | 18. November 1983 | |
| Gerold Tandler | 18. November 1983 | 12. September 1988 | bit 28. Januar 1985 blots gewarfsföhren |
| Erwin Huber | 12. September 1988 | 12. Dezember 1994 | |
| Bernd Protzner | 12. Dezember 1994 | 25. Januar 1999 | |
| Thomas Goppel | 25. Januar 1999 | 17. November 2003 | |
| Markus Söder | 17. November 2003 | 22. Oktober 2007 | |
| Christine Haderthauer | 22. Oktober 2007 | 30. Oktober 2008 | |
| Karl-Theodor zu Guttenberg | 30. Oktober 2008 | 9. Februar 2009 | |
| Alexander Dobrindt | 9. Februar 2009 | in’t Amt | to Tiet blots gewarfsföhren in’t Amt |
Literatur
ännern- Balcar, Jaromír; Schlemmer, Schlemmer (Rgv.): An der Spitze der CSU. Die Führungsgremien der Christlich-Sozialen Union 1946 bis 1955. München 2007, ISBN 978-3-486-58069-3.
- Deiß, Matthias: Die Führungsfrage. CDU und CSU im zwischenparteilichen Machtkampf. München 2003.
- Haneke, Burkhard: Geschichte einer Volkspartei. 50 Jahre CSU 1945–1995. Grünwald 1995.
- Huber, Martin: Die Bundestagswahlkämpfe der CDU/CSU als Oppositionsparteien 1972, 1976, 1980, 2002. Herbert Utz Verlag, München 2008, ISBN 3-8316-0767-2.
- Huber, Martin: Der Einfluss der CSU auf die Westpolitik der Bundesrepublik Deutschland von 1954–1969 im Hinblick auf die Beziehungen zu Frankreich und den USA. Herbert Utz Verlag, München 2008, ISBN 3-8316-0760-5.
- Kießling, Andreas: Die CSU. Machterhalt und Machterneuerung. Wiesbaden 2004.
- Konrad-Adenauer-Stiftung (Rgv.): Bibliographie zur Geschichte der CDU und CSU. Düsseldorf 1981ff.
- Mintzel, Alf: Die CSU-Hegemonie in Bayern. Strategie und Erfolg; Gewinner und Verlierer. Passau 1998.
- Salbaum, Michael: Die Geschichte der CSU. Augsburg 1998.
- Wolf, Konstanze: CSU und Bayernpartei. Ein besonderes Konkurrenzverhältnis 1948–1960. Köln 1982.
Borns
ännern- ↑ http://www.spiegel.de/politik/deutschland/0,1518,736945,00.html
- ↑ „Mehr Toleranz für Schwule“
- ↑ Rekenschopsberichten 2007 vun de Parteien in’n Bundsdag, BT Drucksache 16/12550
- ↑ Christlich-Soziale Union in Bayern e. V: Die ersten Jahre
- ↑ Mike Szymanski: Die stille Einflussreiche. In: Süddeutsche Zeitung vun’n 5. Oktober 2010, S. 13; Dirk Walter: Die bayerischen Abgeordneten in Europa. In: Münchner Merkur vom 8. Juni 2009, S. 3.
- ↑ Ergebnisse der Landtagswahlen in Bayern
- ↑ Wahlen zum Bayerischen Landtag 1946 bis 2008 - Wahlbeteiligung und Gesamtstimmen (Graphiken)
- ↑ Sitzeverteilung im Bayerischen Landtag seit 1946 (Graphiken)
- ↑ Landtagswahlen in Bayern seit 1946 (Tabelle)
- ↑ Ergebnisse der Bundestagswahlen
- ↑ Ergebnisse der Europawahlen
