Affligem

gemeente in Vlaams-Brabant, België

Affligem is een gemeente in de Belgische provincie Vlaams-Brabant. Het ligt met de Bellebeek op de grens van het Pajottenland en de Brabantse Kouters en telt ruim 13.000 inwoners, die Affligemnaren[1] worden genoemd. Grensgemeenten zijn: Aalst (noorden en westen), Denderleeuw (zuidwesten), Liedekerke (zuiden), Ternat (zuidoosten) en Asse (oosten).

Affligem
Gemeente in België Vlag van België
Affligem (België)
Affligem
Geografie
Gewest Vlag Vlaanderen Vlaanderen
Provincie Vlag Vlaams-Brabant Vlaams-Brabant
Arrondissement Halle-Vilvoorde
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere
17,92 km² (2022)
63,89%
22,44%
13,67%
Coördinaten 50° 55' NB, 4° 6' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkings­dichtheid
13.651 (01/01/2024)
49,32%
50,68%
761,7 inw./km²
Leeftijdsopbouw
– 0-17 jaar
– 18-64 jaar
– 65 jaar en ouder
(01/01/2024)
21,09%
58,4%
20,51%
Buitenlanders 6,76% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester Walter De Donder (CD&V)
Bestuur Lijst Burgemeester (CD&V), Open2040
Zetels
Lijst Burgemeester
Open2040
N-VA
Groen
23
10
6
6
1
Economie
Gemiddeld inkomen 23.873 euro/inw. (2021)
Werkloosheidsgraad 3,88% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
1790
1790
1790
Deelgemeente
Essene
Hekelgem
Teralfene
Zonenummer 053 en 02
NIS-code 23105
Politiezone TARL
Hulpverleningszone Vlaams-Brabant West
Website www.affligem.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Halle-Vilvoorde
in de provincie Vlaams-Brabant
Portaal  Portaalicoon   België
Openbaar stratenplan van de gemeente.
De Bellekoutersite bevindt zich tussen de kernen van de drie deelgemeenten en groepeert de meeste gemeentelijke diensten, waaronder het gemeentehuis.
Op- en afrittencomplex van de E40/A10 te Affligem.

Affligem weerklinkt bijna dagelijks op de radio als knelpunt waar de files op de A10/E40 Oostende-Brussel ontstaan. Affligem heeft een eigen afrit aan die snelweg: 19a, evenals een carpoolparking.

Etymologie

bewerken

De vroegste vermeldingen van de plaatsnaam Affligem zijn Afnegen (1096), Haffligeniensis (1100), Haflengeint (1105) en Affligiensis (1112). De naam Affligem in zijn huidige vorm komt voor het eerst voor in 1130. Hij komt voort uit het Germaanse *Abulingahaim, dat op zijn beurt is opgebouwd uit de persoonsnaam Abulo- (of Avilo-), het verzamelsuffix -inga en het het woord haim-az "huis, nederzetting". De naam van de gemeente betekent dus letterlijk "woonplaats van de mensen/stam van Abulo/Avilo".

Geschiedenis

bewerken

Tweede wereldoorlog

bewerken

De gemeente werd rond 23 mei 1940 bezet door het Duitse leger en bevrijd rond 8 september 1944. In de speciale Nacht und Nebel concentratiekampen werd minstens één weerstander uit de gemeente ter dood gebracht door onthoofding.[2]

Deelgemeenten

bewerken

De huidige gemeente Affligem is op 1 januari 1977 ontstaan uit de fusie van de volgende voormalige gemeenten die nu deelgemeenten zijn:

# Naam Opp.
(km²)
Inwoners
(2020)
Inwoners
per km²
NIS-code
1 Essene 7,22 3.436 476 23105B
2 Hekelgem 8,20 5.339 651 23105A
3 Teralfene 2,50 4.576 1.828 23003C

De gemeentenaam 'Affligem' kwam in voege op 9 juli 1980. Voordien werd de fusiegemeente ten voorlopige titel Hekelgem genoemd, evenwel tot ongenoegen van velen. Het was dankzij een wetsvoorstel van begin 1979 van Jef Valkeniers uit Schepdaal dat de naam van de fusiegemeente Hekelgem werd gewijzigd in Affligem.[3]

Het wapenschild van de gemeente Affligem (decreet 23 januari 1977) is afgeleid van het vroegere zegel van de schepenbank van de abdij van Affligem.

Het huidige gemeentehuis ontstond uit het nijverheidscomplex Boplaco, dat werd aangekocht omwille van zijn gunstige ligging in het geografisch centrum van Affligem. Aan het gemeentelijk centrum werden inmiddels tal van uitbreidingen aangebracht: een politiegebouw met magazijnen (1981), de sporthal "Bellekouter" en het cultureel centrum "Bellekouter" (1999).

Bezienswaardigheden

bewerken
  Zie Lijst van onroerend erfgoed in Affligem voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Demografische ontwikkeling

bewerken

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

  • Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari
1992 tot heden
jaar Aantal[4] Evolutie: 1992=index 100
1992 11.677 100,0
1993 11.723 100,4
1994 11.737 100,5
1995 11.787 100,9
1996 11.811 101,1
1997 11.742 100,6
1998 11.723 100,4
1999 11.741 100,5
2000 11.651 99,8
2001 11.658 99,8
2002 11.744 100,6
2003 11.667 99,9
2004 11.684 100,1
2005 11.825 101,3
2006 11.956 102,4
2007 12.169 104,2
2008 12.242 104,8
2009 12.347 105,7
2010 12.397 106,2
2011 12.461 106,7
2012 12.615 108,0
2013 12.851 110,1
2014 12.953 110,9
2015 13.016 111,5
2016 13.079 112,0
2017 13.129 112,4
2018 13.225 113,3
2019 13.228 113,3
2020 13.351 114,3
2021 13.407 114,8
2022 13.466 115,3
2023 13.556 116,1
2024 13.651 116,9

Politiek

bewerken

Burgemeesters

bewerken

Bestuur 2013-2018

bewerken

Burgemeester tijdens de bestuursperiode 2013-2018 was Walter De Donder (LIJST BURGEMEESTER). Hij leidde een coalitie bestaande uit LIJST BURGEMEESTER en N-VA. Samen vormden ze de meerderheid met 15 op 23 zetels in de gemeenteraad. Walter De Donder is naast zijn rol als burgemeester ook acteur, waarin hij ook, toepasselijk, de burgemeester speelt in het kinderprogramma Samson & Gert. Schepenen waren eerste schepen Leo De Ryck (overleden 28/3/2018), tweede schepen Guy Uyttersprot, derde schepen Herman Steppe, vierde schepen Bert De Roeck, vijfde schepen Belinda Everaert en zesde schepen Els Van Nieuwenhove.

Bestuur 2019-2024

bewerken

Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2018 kreeg de LIJST BURGEMEESTER de meeste stemmen en kreeg Walter De Donder 2.600 voorkeursstemmen. Hij werd opnieuw burgemeester in een coalitie met het liberale OPEN2040. Samen vormen ze een meerderheid van 16 zetels in de gemeenteraad. Eerste schepen is Tim Herzeel.[5]

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

bewerken
Partij of kartel 10-10-1976[6] 10-10-1982 9-10-1988 9-10-1994 8-10-2000 8-10-2006[7] 14-10-2012[8] 14-10-2018[9] 13-10-2024
Stemmen / Zetels % 21 % 21 % 21 % 21 % 21 % 21 % 23 % 23 % 23
CD&V/N-VA/PLUSD / Groen1 - - - - - 36,38D 8 - 7,981 1 4,81 0
SP1 / VLD-SPC/ CD&V/N-VA/PLUSD/ Lijst BurgemeesterE/ Team BurgemeesterF 5,431 0 8,31 1 9,531 1 C 5,941 0 37,41E 10 41,04E 10 39,4F 10
CVP1/ Affligem '94B/ CD&V/N-VA/PLUSD/ Lijst BurgemeesterE/ Team BurgemeesterF 39,371 9 37,921 9 33,791 7 38,68B 9 23,751 5
PVV-VUA / VU1 / Affligem '94B / VU&ID2 / CD&V/N-VA/PLUSD / N-VA3 47,24A 11 11,161 2 15,211 3 20,922 5 19,863 5 25,173 6 21,33 5
PVV-VUA / CTL1 / PVV2 / VLD-SPC / VLD3 / VLD-Visie4 / Open VLD-CTL5 / OPEN20406/ Open Affligem7 38,461 9 41,472 10 47,99C 11 44,023 11 43,264 9 25,025 6 25,816 6 24,07 6
Vlaams Blok1/Vlaams Belang2 - - - 3,661 0 - 20,362 4 3,892 0 - 10,52 2
Affligem.nu - - - - - - 13,16 2 - -
Anderen(*) 7,96 1 4,16 0 - 9,67 1 5,38 0 - 0,66 0 - -
Totaal stemmen 7.262 8.131 8.565 8.846 8.822 9.181 9.271 9.182 6.928
Opkomst % 97,37 95,74 95,13 96,69 94,96 95,42 68,7
Blanco en ongeldig % 1,79 2,95 3,05 3,93 3,64 3,7 2,01 3,60 0,6

De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
(*) 1976: SMEDER / 1982: ASDP / 1994: JA / 2000: cTroch / 2012: VOLKS

 
Oude koperen brouwketel van de brouwerij Affligem als monument (ingewijd in 2009). Het bier wordt echter gebrouwen in Opwijk.

Partnersteden

bewerken

Mobiliteit

bewerken

Openbaar vervoer

bewerken
Verschillende buslijnen van de vervoersmaatschappij De Lijn verbinden de gemeente met haar buurgemeenten en Brussel. Met name:
  • Lijn 42 (Aalst - Meldert - Asse)
  • Lijn 103 (naar markt)
  • Lijn 116 (Brussel - Ternat)
  • Snelbus 212 (Brussel - Aalst)
  • Lijn 213 (Brussel - Via Teralfene - Aalst)
  • Lijn 214 (Brussel - Aalst)
  • Lijn 625 (Pamel - Liedekerke - Essene)
  • Belbus 340 (Faluintjes - Opwijk)

Spoorweg

bewerken

Aan de zuidelijke rand van deze gemeente bevinden zich spoorwegstations Liedekerke (tot 1982: Liedekerke-Teralfene) en Essene-Lombeek, allebei op spoorlijn 50 Brussel-NoordJetteDenderleeuwAalstGent-Sint-Pieters.

Toerisme

bewerken

Door deze gemeente loopt onder meer de fietsroute Denderende steden.

Literatuur

bewerken
  • VTB-Gidsen voor Vlaanderen - Stergids voor Affligem, Laurens Van Der Schueren

Zie ook

bewerken
bewerken
Zie de categorie Affligem van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.