De Drie Romers
De Drie Romers (Fries: De Trije Romers) was een herberg en is een voormalige buurtschap in de gemeente Leeuwarden, in de Nederlandse provincie Friesland. De herberg lag direct ten westen van Roordahuizum aan de Rijksstraat tussen Leeuwarden en Zwolle.
Voormalige buurtschap in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  Friesland
| ||
| Gemeente |  Leeuwarden
| ||
| Coördinaten | 53° 7′ NB, 5° 47′ OL | ||
| Overig | |||
| Postcode | 9008 | ||
| |||
Bij de aanleg van de Rijksstraat in 1827/28 werd er een herberg gebouwd bij de afslag naar Roordahuizum. De herberg verkreeg de naam De Drie Romers, later werden ook de namen De Groote Drie Romers en De Grote Drie Romers gebruikt. In het Fries werd het De Trije Romers genoemd, en soms ook De Grutte Trije Romers. Bij de herberg ontwikkelde zich al snel andere bewoning en zo ontstond er een buurtschap. Van der Aa duidt in de 19e eeuw de plaats aan met De Drie Roemers.
De herberg, soms een hotel genoemd en later een café, bleef lang het middelpunt van de buurtschap. In 1959 werd het echter afgebroken. De paardenstallen bleven daarbij bewaard. Het dorp Roordahuizum groeide daarna langzaam naar de buurtschap toe, en gaandeweg is de buurtschap opgegaan in het dorp Roordahuizum.
De naam van de herberg zou ontleend zijn aan het heilige getal drie en de soort van borrelglas waarin de drank werd geschonken, de roemer. Op een van de gebouwen prijkt de Friese naam De Trije Romers nog.
Oprichtingen van de Friese Maatschappij van Landbouw en de stamboeken
bewerkenIn 1852 vond in de herberg de officiële oprichting plaats van de Friese Maatschappij van Landbouw. Later, in 1879, werden ook het 'Friesch Rundvee Stamboek' (wat later het Fries Rundvee Stamboek genoemd) en het Fries Paarden Stamboek opgezet in de herberg. Ter herinnering van de oprichting van het Fries Rundvee Stamboek (dat in latere jaren verschillende namen heeft gekend en ook fuseerde met het Nederlandse stamboek en anno 2024 het FHRS, Fries Hollands Rundvee Stamboek heet) werden er een achttal tegeltableaus gemaakt door de aardewerkfabriek Tichelaar Makkum in 1923. Een van de tableaus geeft de herberg weer. De tableaus hingen eerst in het kantoorgebouw van het Fries Rundvee Stamboek aan het Zuiderplein in Leeuwarden. In 1988 werden ze verdeeld over het nieuwe kantoorgebouw en het Fries Landbouwmuseum. In 1998 werden ze alle herenigd in het Fries Landbouwmuseum, waar ze sindsdien te bezichtigen zijn.
Oprichting van de niet-alcoholische concurrent
bewerkenIn 1911 richtte de plaatselijke afdeling van de Nederlandse Vereniging tot Afschaffing van Alcoholhoudende Dranken een eigen café op. Deze verkreeg de naam De Blauwe Tent en werd ten zuiden van de buurtschap neergezet. Deze was bedoeld als alternatief voor De Drie Romers. Een van de aanstichters was de hervormd predikant Benjamin Boers, die van 1900 tot 1937 predikant was in Roordahuizum. In de eerste jaren werd het als een letterlijke tent opgezet op zondagochtend, zodat kerkgangers naar deze plek konden voor hun niet-alcoholische drankjes en werd het afgebroken in de avond. Later werd het een permanent gebouw, dat vanaf 1921 dagelijks open was. Als 'concurrent' overleefde De Blauwe Tent de eigenlijke café-herberg waar tegen geageerd werd door onder meer de predikant.
- 'Friese Plaatsnamen: Alle steden, dorpen en gehuchten' (2007) Karel F. Gildemacher, pagina 245 via books.google.nl Geraadpleegd op 17 oktober 2024.
- Geschiedenis op reduzum.com, kopje 'Een druk 19de eeuws verkeerspunt' Geraadpleegd op 17 oktober 2024.
- museum.frl, collectiepagina; 'Tegeltableau van aardewerk van het Fries Rundvee Stamboek met een afbeelding van ‘De Grote Drie Romers’ in Reduzum, gemaakt door Tichelaar Makkum' Geraadpleegd op 17 oktober 2024.
- 'De laatste nuchtere uitspanning', Volkskrant 1 juli 1995 Geraadpleegd op 17 oktober 2024.