December

nov		december					jan
<<		1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14	15	16
17	18	19	20	21	22	23	24	25
26	27	28	29	30	31			>>

December (ook wel: wintermaand, kerstmaand, donkeremaand^[1]) is de twaalfde en laatste maand van het jaar op de gregoriaanse kalender en telt 31 dagen. Vanwege de vele feestdagen wordt deze maand in Nederland en België informeel ook wel de feestmaand genoemd.

Afbeelding bij de maand december in *Les Très Riches Heures du duc de Berry* (± 1410)

December in het Getijdenboek Wolfgang Hopyl

De naam komt van het Latijnse woord voor 'tien', decem. December was oorspronkelijk namelijk de tiende maand van het jaar, omdat tot 153 v. Chr. het Romeinse kalenderjaar op 1 maart begon.

Gebeurtenissen

5 december: Sinterklaasavond of pakjesavond in Nederland
6 december: Sinterklaas in België
6 december: Día de la Constitución, een Spaanse feestdag
8 december: Onbevlekte Ontvangenis van Maria
21 december: zomerzonnewende (langste dag) op het zuidelijk halfrond, winterzonnewende (kortste dag) op het noordelijk halfrond (zie ook dagduur).
24 december: Kerstavond
25 en 26 december: Kerstmis
31 december: oudjaar
Vanaf de eerste week tot de vierde week is het advent.

Meteorologie

December valt in het noordelijk halfrond voor twee derde in de astronomische herfst en voor een derde in de astronomische winter; op het zuidelijk halfrond zijn dat achtereenvolgens de astronomische lente en zomer. De astronomische seizoenswisseling is rond 21 december (zie ook Winterzonnewende). December is hier de maand met de kortste dagduur en de langste nachten.

Op het noordelijk halfrond is december de eerste maand van de meteorologische winter, op het zuidelijk halfrond van de meteorologische zomer.

Weerstatistieken

Weerspreuken

December zacht en dikwijls regen, geeft weinig hoop op rijke zegen.
December mist, goud in de kist.
Kerstmis donker, wordt de boer een jonker.
Veel sneeuw op oudejaar, veel hooi in 't nieuwe jaar.^[2]
Donder in de decembermaand, belooft veel wind in 't jaar aanstaand.^[1]

Trivia

Oudnederlandse/puristische naam: wintermaand of sneeuwmaand
Romeinse naam: December
Joodse naam: Tebel
De sterrenbeelden voor december zijn Boogschutter en Steenbok.

Afbeeldingen

December in het Trivulzio-getijdenboek
December in het getijdenboek van Simon de Varie
December in het getijdenboek van de Meesters van Zweder van Culemborg
December in het Bout Psalter-getijdenboek
December (rechts), fresco in de Torre Aquila in Trente
De maand december, uit de Chronograaf van 354 van de Romeinse kalligraaf Filocalus

Externe links

Weersextremen in december in Nederland, KNMI
Weersextremen in december in België, meteo.be

Zoek december op in het WikiWoordenboek.

Bronnen, noten en/of referenties

↑ ^a ^b Website over volksweerkunde van D. Jansma. Gearchiveerd op 21 mei 2022.
↑ Nijkamp J., Rook R., Slijper H. en Zweers K. (1976). De 12 maanden van het jaar. Utrecht/Antwerpen: Het Spectrum.

Zie de categorie December van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[djansma-1] Website over volksweerkunde van D. Jansma. Gearchiveerd op 21 mei 2022.

[2] Nijkamp J., Rook R., Slijper H. en Zweers K. (1976). De 12 maanden van het jaar. Utrecht/Antwerpen: Het Spectrum.

[1]

[2]