Gingelom
Gingelom is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Limburg. De gemeente telt ruim 8000 inwoners. Gingelom behoort tot het kieskanton en het gerechtelijk kanton Sint-Truiden.
Gemeente in België 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Geografie | |||
| Gewest |  Vlaanderen
| ||
| Provincie |  Limburg
| ||
| Arrondissement | Hasselt | ||
| Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere |
56,34 km² (2022) 88,88% 5,11% 6,01% | ||
| Coördinaten | 50° 45' NB, 5° 8' OL | ||
| Bevolking (bron: Statbel) | |||
| Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid |
8.732 (01/01/2024) 50,13% 49,87% 154,98 inw./km² | ||
| Leeftijdsopbouw – 0-17 jaar – 18-64 jaar – 65 jaar en ouder |
(01/01/2024) 19,3% 60,67% 20,03% | ||
| Buitenlanders | 4,76% (01/01/2024) | ||
| Politiek en bestuur | |||
| Burgemeester | Patrick Lismont | ||
| Bestuur | sp.a goesting | ||
| Zetels sp.a goesting CD&V Open VLD N-VA |
19 11 3 3 2 | ||
| Economie | |||
| Gemiddeld inkomen | 22.379 euro/inw. (2021) | ||
| Werkloosheidsgraad | 4,28% (jan. 2019) | ||
| Overige informatie | |||
| Postcode 3890 3890 3890 3890 3890 3890 3890 3891 3891 3891 3891 |
Deelgemeente Gingelom Boekhout Jeuk Kortijs Montenaken Niel-bij-Sint-Truiden Vorsen Borlo Buvingen Mielen-boven-Aalst Muizen | ||
| Zonenummer | 011 | ||
| NIS-code | 71017 | ||
| Politiezone | Sint-Truiden - Gingelom - Nieuwerkerken | ||
| Hulpverleningszone | Zuid-West Limburg | ||
| Website | www | ||
| Detailkaart | |||
| |||
| ligging binnen het arrondissement Hasselt in de provincie Limburg | |||
| |||
Toponymie
bewerkenGingelom werd in 966 voor het eerst vermeld als Gingolonham, de "woning van Gangilo".
Geschiedenis
bewerkenHet dorp viel van oudsher onder het Prinsbisdom Luik en werd bestuurd door de bisschoppelijke tafel. De heerlijke rechten gingen in 1620 over van de Luikse schepen Laurens van Dormael naar het Luikse Sint-Janskapittel, dat al minstens sinds de 12e eeuw talrijke verspreide bezittingen in Gingelom had. In 1717 werd Bernard van Stieren heer en vanaf 1758 waren de baronnen de Chokier de heren van Gingelom.
In 1853 werd de hoofdweg van Sint-Truiden naar Hannuit aangelegd. In 1962 begon de eerste ruilverkaveling van Vlaanderen in het veld Buvingen Del. In 1970 annexeerde Gingelom de gemeente Niel-bij-Sint-Truiden alvorens in 1977 zijn naam te geven aan de fusiegemeente die de reeds vermelde kernen omvat.
De gemeente kwam in 2019 in het nieuws bij de vondst van de muntschat van Gingelom die bij nader onderzoek een diefstal bleek te zijn.
Kernen
bewerkenNaast Gingelom zelf omvat de fusiegemeente nog 10 deelgemeenten. De gemeente Gingelom omvat eveneens de gehuchten Hasselbroek, Heiselt, Hundelingen, Klein-Jeuk en Klein-Vorsen.
Deelgemeenten
bewerken| # | Naam | Opp. (km²) |
Inwoners (2020) |
Inwoners per km² |
NIS-code |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Gingelom | 9,25 | 1.566 | 169 | 71017A |
| 2 | Niel-bij-Sint-Truiden | 2,84 | 858 | 302 | 71017B |
| 3 | Muizen | 2,65 | 136 | 51 | 71017C |
| 4 | Buvingen | 3,42 | 369 | 108 | 71017D |
| 5 | Borlo | 3,71 | 649 | 175 | 71017E |
| 6 | Mielen-boven-Aalst | 6,00 | 1.041 | 174 | 71017F |
| 7 | Boekhout | 2,67 | 305 | 114 | 71017G |
| 8 | Jeuk | 9,19 | 1.521 | 165 | 71017H |
| 9 | Montenaken | 11,25 | 1.476 | 131 | 71017J |
| 10 | Kortijs | 3,02 | 263 | 87 | 71017K |
| 11 | Vorsen | 2,34 | 205 | 88 | 71017L |
Nabijgelegen kernen
bewerkenLanden, Attenhoven, Velm, Muizen, Buvingen, Borlo, Montenaken
Demografie
bewerkenDemografische evolutie voor de fusie
bewerken
- Bron:NIS - Opm:1831 t/m 1970=volkstellingen op 31 december
Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente
bewerkenAlle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.
- Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
| Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden | ||
|---|---|---|
| jaar | Aantal[1] | Evolutie: 1992=index 100 |
| 1992 | 7.321 | 100,0 |
| 1993 | 7.353 | 100,4 |
| 1994 | 7.346 | 100,3 |
| 1995 | 7.346 | 100,3 |
| 1996 | 7.455 | 101,8 |
| 1997 | 7.447 | 101,7 |
| 1998 | 7.502 | 102,5 |
| 1999 | 7.572 | 103,4 |
| 2000 | 7.600 | 103,8 |
| 2001 | 7.640 | 104,4 |
| 2002 | 7.608 | 103,9 |
| 2003 | 7.716 | 105,4 |
| 2004 | 7.717 | 105,4 |
| 2005 | 7.776 | 106,2 |
| 2006 | 7.847 | 107,2 |
| 2007 | 7.879 | 107,6 |
| 2008 | 7.966 | 108,8 |
| 2009 | 8.060 | 110,1 |
| 2010 | 8.121 | 110,9 |
| 2011 | 8.214 | 112,2 |
| 2012 | 8.245 | 112,6 |
| 2013 | 8.297 | 113,3 |
| 2014 | 8.291 | 113,2 |
| 2015 | 8.383 | 114,5 |
| 2016 | 8.377 | 114,4 |
| 2017 | 8.394 | 114,7 |
| 2018 | 8.391 | 114,6 |
| 2019 | 8.405 | 114,8 |
| 2020 | 8.389 | 114,6 |
| 2021 | 8.426 | 115,1 |
| 2022 | 8.483 | 115,9 |
| 2023 | 8.670 | 118,4 |
| 2024 | 8.732 | 119,3 |
Politiek
bewerkenStructuur
bewerkenDe gemeente Gingelom ligt in het kieskanton Sint-Truiden en het provinciedistrict Sint-Truiden, het kiesarrondissement Hasselt-Tongeren-Maaseik (identiek aan de kieskring Limburg).
Geschiedenis
bewerken(Voormalige) Burgemeesters
bewerken| Tijdspanne | Burgemeester | |
|---|---|---|
| 1800 | Erasme Louis Surlet de Chokier | |
| ... | ||
| 1824 - 1839 | Erasme Louis Surlet de Chokier | |
| ... | ||
| 1989 - 2004 | Eddy Baldewijns (SP / sp.a) | |
| 2004 - 2015 | Charly Moyaerts (sp.a) | |
| 2016 - heden | Patrick Lismont[2] (sp.a) | |
Legislatuur 2013-2018
bewerkenBurgemeester tijdens de eerste drie jaar van de legislatuur (01/01/2013-31/12/2015) was Charles Moyaerts van het kartel sp.a-Goesting. Op 1 januari 2016 werd hij opgevolgd door partijgenoot en eerste schepen Patrick Lismont. De partij heeft een absolute meerderheid van 11 op 19 zetels in de huidige gemeenteraad.
Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976
bewerken| Partij of kartel | 10-10-1976[3] | 10-10-1982 | 9-10-1988 | 9-10-1994 | 8-10-2000 | 8-10-2006[4] | 14-10-2012[5] | 14-10-2018 | 13-10-2024 | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stemmen / Zetels | % | 19 | % | 19 | % | 19 | % | 19 | % | 19 | % | 19 | % | 19 | % | 19 | % | 19 | |
| SP1/ sp.a2/ sp.a-Goesting3/ Vooruit met Goesting4 | 36,311 | 7 | 42,151 | 8 | 32,651 | 6 | 56,291 | 13 | 60,181 | 13 | 57,542 | 12 | 49,033 | 11 | 52,03 | 11 | 66,24 | 13 | |
| CVP1/ CD&V2/ GraagB | 46,411 | 9 | 44,181 | 9 | 40,941 | 9 | 29,221 | 6 | 18,341 | 3 | 20,562 | 4 | 15,792 | 3 | 12,32 | 2 | 33,8B | 6 | |
| PVV1/ VLD2 / Open Vld3/ LEEF4/ GraagB | 17,281 | 3 | 13,681 | 2 | 13,111 | 2 | - | 17,592 | 3 | 12,452 | 2 | 17,293 | 3 | 24,54 | 5 | ||||
| N-VA1/ GraagB | - | - | - | - | - | - | 13,561 | 2 | 11,31 | 1 | |||||||||
| De Gingelommenaar | - | - | - | - | - | - | 4,33 | 0 | - | - | |||||||||
| Vlaams Belang | - | - | - | - | - | 9,44 | 1 | - | - | - | |||||||||
| CB | - | - | - | - | 3,88 | 0 | - | - | - | - | |||||||||
| GBL | - | - | 13,29 | 2 | - | - | - | - | - | - | |||||||||
| Totaal stemmen | 5690 | 5747 | 5765 | 5919 | 6064 | 6231 | 6243 | 4785 | |||||||||||
| Opkomst % | 98,14 | 97,78 | 96,48 | 97,38 | 96,23 | 95,7 | 70,7 | ||||||||||||
| Blanco en ongeldig % | 2,09 | 3,65 | 3,89 | 3,85 | 3,05 | 4,75 | 5,0 | 3,0 | |||||||||||
De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
Bezienswaardigheden
bewerken
Zie Lijst van onroerend erfgoed in Gingelom voor het hoofdartikel over dit onderwerp.- Sint-Petruskerk
- Kasteel van Gingelom, woonst van de eerste regent van België: Baron Surlet de Chokier
- Molen van Kamerijck en bijbehorende hoeve
Natuur en landschap
bewerkenGingelom ligt in Droog-Haspengouw, in de vallei van de Molenbeek. Deze beek loopt door Gingelom. De hoogte bedraagt ongeveer 100 meter. Afgezien van een klein bos op het kasteeldomein, is er vooral sprake van een open landschap op leembodem. Ook de Cicindriabeek ontspringt er.
Cultuur
bewerkenMedia
bewerkenRobland: Voor een televisieprogramma dat door de Vlaamse commerciële zender VTM werd uitgezonden, viel de presentator Rob Vanoudenhoven met het zogenaamde Roblandleger op 10 april 2006 de gemeente Gingelom binnen. Vanoudenhoven was van plan het grondgebied van Gingelom te bezetten en daarna de onafhankelijkheid van het Koninkrijk Robland uit te roepen. In het programma werd getoond hoe Vanoudenhoven probeerde een eigen land te stichten. Enkele dagen later werd Koning Rob opgepakt door de politie.
Religie en levensbeschouwing
bewerken
In de gemeente bevinden zich verschillende kerkdorpen. De kerken zijn:
- Sint-Pieterskerk te Boekhout
- Sint-Petruskerk te Borlo
- Sint-Trudokerk te Buvingen
- Sint-Petruskerk te Gingelom
- Sint-Joriskerk te Jeuk
- Maria-Magdalenakerk te Kortijs
- Sint-Saturninuskerk te Mielen-boven-Aalst
- Sint-Martinuskerk te Montenaken
- Sint-Sebastiaanskerk te Niel-bij-Sint-Truiden
- Heilig-Kruiskerk te Vorsen
Daarnaast bevinden zich diverse kapelletjes in de gemeente, waaronder de Onze-Lieve-Vrouw van Klein-Jeukkapel (Klein Jeuk), de Sint-Rumolduskapel (Klein-Vorsen), de Onze-Lieve-Vrouw van Stepskapel (Montenaken), de Heilig-Kruiskapel (Muizen), de Sint-Amandskapel (Heiselt) en de Sint-Jobkapel (Hasselbroek).
Externe link
bewerken- ↑ https://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK
- ↑ Patrick Lismont volgt burgemeester Charly Moyaerts op; Het Laatste Nieuws; 23 december 2015
- ↑ Gegevens 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken. Gearchiveerd op 10 januari 2022.
- ↑ Gegevens 2006: http://www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2006. Geraadpleegd op 16 juni 2019.
- ↑ Gegevens 2012: www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2012
