Observatorium Roque de los Muchachos

observatorium in La Palma, Spanje

Het Observatorium Roque de los Muchachos (Spaans: Observatorio del Roque de los Muchachos, ORM) is een astronomisch observatorium in de gemeente Garafía op het eiland La Palma in de Canarische Eilanden. Het observatorium wordt geëxploiteerd door het Instituto de Astrofísica de Canarias, dat op het nabije Tenerife is gevestigd. Het maakt deel uit van het European Northern Observatory.

Telescopen op het observatorium, bij zonsondergang. Te zien zijn o.a. de Nordic Optical Telescope en de Isaac Newton Group of Telescopes (ING).
Observatorium Roque de los Muchachos
Verschillende helikopterlandingsplaatsen, aangelegd voor de openingsceremonie, zijn nu zichtbaar onder het inmiddels afgebroken HEGRA Array

Volgens statistische gegevens over seeing ('trilling' van het beeld door een turbulente atmosfeer) is dit op een na de beste plaats voor astronomisch onderzoek in zichtbaar en infrarood licht op het noordelijk halfrond, ná het Mauna Kea-observatorium op Hawaï. Hier bevinden zich enkele van de beste astronomische faciliteiten van het noordelijk halfrond, waaronder een Zweedse 1m-zonnetelescoop met adaptieve optiek, die van alle telescopen de hoogste resolutie biedt voor beelden van de zon, en verder de Gran Telescopio Canarias, momenteel (juli 2009) ’s werelds grootste optische telescoop met één apertuur.[1]

Het observatorium Roque de los Muchachos was een van de belangrijkste kandidaten voor de toekomstige European Extremely Large Telescope (E-ELT), een telescoop van 42 m waarvoor de ESO plannen heeft. Eind april 2010 werd echter bekendgemaakt dat deze telescoop op de Cerro Armazones in de Chileense Andes gebouwd zal worden.[2]

Geschiedenis

bewerken

Het observatorium begon met de Isaac Newton Telescope, die door het Koninklijk Observatorium van Greenwich in Herstmonceux (Engeland) was overgebracht naar La Palma. De verhuizing leverde veel problemen op, en achteraf gezien was het goedkoper geweest een nieuwe telescoop te bouwen dan een bestaande te verhuizen.

Het observatorium werd geopend in Santa Cruz de la Palma door vertegenwoordigers van Spanje, Zweden, Denemarken en het Verenigd Koninkrijk. Later traden nog meer landen toe, namelijk Duitsland, Italië, Noorwegen, Nederland, Finland, IJsland en de Verenigde Staten. Het observatorium werd officieel in gebruik genomen op 29 juni 1985 door de Spaanse koninklijke familie en zes Europese staatshoofden. Er waren zeven helikopterlandingsplaatsen aangelegd om de hoogwaardigheidsbekleders comfortabel te laten arriveren.

In 1997 is een van de gammastralingstelescopen door een brand op de berghelling beschadigd geraakt. Maar de brand in september 2005 heeft geen ernstige schade aan gebouwen of telescopen veroorzaakt.

Telescopen op het observatorium

bewerken

Zie ook

bewerken

Overzicht telescopen

bewerken
Optische telescopen groter dan 4 meter
Naam Diameter (m) Spiegel Nationaliteit van de sponsors Locatie In gebruik
A. "Extreem grote telescopen" (diameter > 20 m):
Extremely Large Telescope (ELT) 39,3 798 segm. à 1,45 m ESO-landen Cerro Armazones, Chili gepland ca. 2024
Thirty Meter Telescope (TMT) 30 492 segm. à 1,4 m VS, Canada, Japan, China Mauna Kea-observatorium, Hawaï gepland ca. 2029
Giant Magellan Telescope (GMT) 24,5 7 spiegels à 8,4 m VS, Australië, Korea Las Campanas-observatorium, Chili gepland ca. 2024
B. Overige telescopen groter dan 4 meter:
Very Large Telescope 1 t/m 4 4 × 8,2 = 32,8 4 × enkel ESO-landen + Chili Paranal-observatorium, Chili 1998-2001
Keck-telescopen I en II 2 × 10 = 20 gesegmenteerd VS Mauna Kea-observatorium, Hawaï 1993, 1996
Large Binocular Telescope (LBT) 2 × 8,4 = 11,8 2 × enkel VS, Italië, Duitsland Mount Graham Int.-obs., Arizona 2007
Gran Telescopio Canarias (GTC) 10,4 gesegmenteerd Spanje, Mexico, VS Obs. R. de los Muchachos, Can. Eil. 2006
Southern African Large Telescope (SALT) 9,5 gesegmenteerd Zd.-Afrika, VS, VK, Duitsland, Polen, Nw.-Zeeland South African Astron. Obs., Zd.-Afrika 2005
Hobby-Eberly-telescoop (HET) 9,2 gesegmenteerd VS, Duitsland McDonald-observatorium, Texas 1997
Subaru-telescoop (JNLT) 8,3 enkel Japan Mauna Kea-observatorium, Hawaï 1999
Gemini North 8,1 enkel VS, VK, Canada, Chili, Australië, Argentinië, Brazilië Mauna Kea-observatorium, Hawaï 1999
Gemini South 8,1 enkel VS, VK, Canada, Chili, Australië, Argentinië, Brazilië Cerro Pachón, Chili 2001
Atacama-obs. v.d. Univ. van Tokio (TAO) 6,5 enkel Japan Cerro Chajnantor, Chili 2011?
Multiple/Magnum Mirror Telescope (MMT) 6,5 enkel VS Fred L. Whipple Obs., Arizona 1987, 2002
Magellan-1 (‘W. Baade’) en -2 (‘L. Clay’) 6,5 enkel VS Las Campanas-observatorium, Chili 2000, 2002
Bolshoi Teleskop Alt-azimutalnyi (BTA-6) 6 enkel Rusland Zelentsjoekskaja, Karatsjaj-Tsjerk. (Rusl.) 1976
Large Zenith Telescope (LZT) 6 vloeibaar Canada, Frankrijk M. Knapp Research Forest, Brits-Columbia 2003
Haletelescoop 5 enkel VS Palomar-observatorium, Californië 1948
William Herschel-telescoop 4,2 enkel VK, Nederland, Spanje Obs. R. de los Muchachos, Can. Eil. 1987
Southern Astrophys. Res. Telescope (SOAR) 4,1 enkel VS, Brazilië Cerro Pachón, Chili 2002
Niet opgenomen zijn telescopen die nog overwogen worden (zoals de Overwhelmingly Large Telescope (OWL), voorlopig opgeschort, zie ESO).

Referenties

bewerken
bewerken
Zie de categorie Roque de los Muchachos Observatory van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.