Oemma

Arabische term voor de wereldwijde islamitische gemeenschap

De oemma (Arabisch: الامة الاسلامية Al-oemma al-islamiyya of kortweg: Al-oemma) is de wereldwijde islamitische gemeenschap. De oemma wordt gezien als een wereldwijde eenheid, waartoe die landen worden gerekend waar de islam de hoofdgodsdienst is, of algemener, die personen die moslim zijn.

Moslims als percentage van de bevolking, per land (2008)

Geschiedenis

bewerken

De gemeenschap heeft een geschiedenis van bijna veertien eeuwen. Slechts in de eerste paar eeuwen van haar bestaan vormde het een politieke eenheid al vonden toen ook geregeld fitna's of onderlinge oorlogen plaats. Van de oemma wordt al gesproken in de Koran en de profeet Mohammed was de eerste leider van de oemma.

Aan het hoofd van de oemma stond tot 1924 een kalief of opvolger. In dat jaar werd het kalifaat afgeschaft. Door sommige fundamentalistische moslims wordt eenheid in de oemma gezien als een ideaal dat opnieuw gerealiseerd moet worden. Hun ideaal is de terugkeer van de kalief die zowel wereldlijke als religieuze macht heeft en de bijbehorende herinvoering van de sharia.

Geografie

bewerken
 
Verspreiding van oemma (1995)[1]

De islamitische wereld valt niet samen met de Arabische wereld. De hartlanden van de islam bestaan uit het Arabisch Schiereiland (Saoedi-Arabië, Bahrein, Qatar, de Verenigde Arabische Emiraten, Oman en Jemen), de Levant (Syrië, Libanon, Palestina en Jordanië), Perzië (Iran) en Mesopotamië (Irak en Koeweit).

Naar het westen verspreidde de islam zich naar Egypte, Soedan en de Maghreb (Libië, Tunesië, Algerije, Marokko en Mauritanië). Ook Spanje en Portugal (Andalusië) maakten enkele eeuwen deel uit van de islamitische wereld.

Naar het noorden en oosten verspreidde de islam zich in Turkije (via Turkije naar Kreta, Cyprus en de Balkan), Centraal-Azië, Afghanistan, Pakistan, een deel van China en India. Via India en over zee vanuit Jemen bereikte de islam ook de Filipijnen, Maleisië en Indonesië. Indonesië is momenteel het grootste moslimland: hier wonen meer moslims dan in de hartlanden van de islam.

In de volgende landen/streken is de islam de staatsgodsdienst of een van de hoofdgodsdiensten; zij worden tot de oemma gerekend. In de landen waar de islam en het publieke en/of politieke leven strikt gescheiden zijn, wordt verwezen naar het laïcisme.

Onafhankelijke landen

Land Hoofdstad Continent Religie Madhhab Staatsgodsdienst
  Afghanistan Kaboel Azië soennisme (80%), sjiisme (19%) Hanafisme  
  Albanië Tirana Europa soennisme (70%) Hanafisme  
  Algerije Algiers Afrika soennisme (99%) Malikisme  
  Azerbeidzjan Bakoe Azië soennisme (14%), sjiisme (85%) Hanafisme  
  Bahrein Manama Azië soennisme (81%) Malikisme  
  Bangladesh Dhaka Azië soennisme (89%) Hanafisme  
  Bosnië en Herzegovina Sarajevo Europa soennisme (52%) Hanafisme  
  Brunei Bandar Seri Begawan Azië soennisme (67%) Sjafisme  
  Burkina Faso Ouagadougou Afrika soennisme (50%) Malikisme  
  Comoren Moroni Afrika soennisme (98%) Sjafisme  
  Djibouti Djibouti Afrika soennisme (94%) Sjafisme  
  Egypte Caïro Afrika soennisme (tussen de 80% en 90%) Sjafisme, Hanafisme  
  Eritrea Asmara Afrika soennisme (50%) Sjafisme  
  Gambia Banjul Afrika soennisme (90%) Malikisme  
  Guinee Conakry Afrika soennisme (85%) Malikisme  
  Irak Bagdad Azië soennisme (38%), sjiisme (58%) Hanafisme  
  Iran Teheran Azië soennisme (9%), sjiisme (89%) Hanafisme  
  Indonesië Jakarta Azië soennisme (89%) Sjafisme  
  Jemen Sanaa Azië soennisme (80%), sjiisme (19%) Sjafisme  
  Jordanië Amman Azië soennisme (92%) Sjafisme  
  Kazachstan Nur-Sultan Azië soennisme (71%) Hanafisme  
  Kirgizië Bisjkek Azië soennisme (75%) Hanafisme  
  Koeweit Koeweit Azië soennisme (59,5%), sjiisme (25,5%) Malikisme  
  Kosovo Pristina Europa soennisme (99%) Hanafisme  
  Libanon Beiroet Azië soennisme (27%), sjiisme (28%) Hanafisme  
  Libië Tripoli Afrika soennisme (97%) Malikisme  
  Malediven Malé Azië soennisme (99%) Sjafisme  
  Maleisië Kuala Lumpur Azië soennisme (60,2%) Sjafisme  
  Mali Bamako Afrika soennisme (90%) Malikisme  
  Marokko Rabat Afrika soennisme (98%) Malikisme  
  Mauritanië Nouakchott Afrika soennisme (99%) Malikisme  
  Niger Niamey Afrika soennisme (80%) Malikisme  
  Nigeria Abuja Afrika soennisme (50,5%) Malikisme  
  Oezbekistan Tasjkent Azië soennisme (88%) Hanafisme  
  Oman Masqat Azië ibadisme (67%), soennisme (32%), sjiisme (1%) Hanbalisme  
  Pakistan Islamabad Azië soennisme (91,2%), sjiisme (3,8%) Hanafisme  
  Qatar Doha Azië soennisme (85,5%), sjiisme (9,5%) Hanbalisme  
  Saoedi-Arabië Riyad Azië soennisme (89,7%), sjiisme (10%) Hanbalisme  
  Senegal Dakar Afrika soennisme (91%) Malikisme  
  Sierra Leone Freetown Afrika soennisme (78%) Malikisme  
  Soedan Khartoem Afrika soennisme (65%) Sjafisme  
  Somalië Mogadishu Afrika soennisme (99%) Sjafisme  
  Syrië Damascus Azië soennisme (74,8%), alawitisme (13,2%) Hanafisme  
  Tadzjikistan Doesjanbe Azië soennisme (90,2%), sjiisme (4,8%) Hanafisme  
  Tsjaad Ndjamena Afrika soennisme (51%) Malikisme  
  Tunesië Tunis Afrika soennisme (98%) Malikisme  
  Turkije Ankara Azië soennisme (80%), alevitisme (20%) Hanafisme  
  Turkmenistan Asjchabad Azië soennisme (84,7%), sjiisme (4,3%) Hanafisme  
  Verenigde Arabische Emiraten Abu Dhabi Azië soennisme (80,5%), sjiisme (15,4%) Hanbalisme, Malikisme  

Niet-onafhankelijk landen

Land Hoofdstad Continent Religie Madhhab Land
  Basjkirostan Oefa Europa soennisme (58,6%) Hanafisme Rusland
  Cocoseilanden West Island Azië soennisme (75%) Sjafisme Australië
  Dagestan Machatsjkala Europa soennisme (82,6%) Hanafisme Rusland
  Ingoesjetië Magas Europa soennisme (96%) Hanafisme Rusland
  Kabardië-Balkarië Naltsjik Europa soennisme (59,8%) Hanafisme Rusland
  Karatsjaj-Tsjerkessië Tsjerkessk Europa soennisme (64%) Hanafisme Rusland
  Kasjmir Jammu en Srinagar Azië soennisme (68,3%) Hanafisme India
 Laccadiven Kavaratti Azië soennisme (96,58%) Sjafisme India
  Mayotte Mamoudzou Afrika soennisme (97%) Sjafisme Frankrijk
  Noord-Cyprus Noord-Nicosia Azië soennisme (99.1%) Hanafisme Cyprus
  Oost-Turkestan Ürümqi Azië soennisme (51,9%) Hanafisme China
  Ogaden Jijiga Afrika soennisme (99,4%) Sjafisme Ethiopië
  Tatarije Kazan Europa soennisme (51%) Hanafisme Rusland
  Tsjetsjenië Grozny Europa soennisme (94%) Hanafisme Rusland
  Zanzibar Zanzibar Afrika soennisme (98%) Sjafisme Tanzania

Voormalige islamitische landen

De volgende landen en gebieden behoorden in het verleden (grotendeels) tot de islamitische wereld en/of hadden een aanzienlijk grote islamitische bevolking die in de loop der eeuwen afgeslankt is.

Land of regio Hoofdstad Status Continent Huidige religie Islamitische heerschappij
  Apulië Bari Italië Europa Christendom Aghlabiden, Emiraat Bari
  Armenië Jerevan Onafhankelijk Azië Christendom Rashidun, Omajjaden, Abbasiden, Seltsjoeken, Chorasmiden, Il-kanaat, Safawieden, Afshariden, Zand, Kadjaren, Ottomanen
  Bulgarije Sofia Onafhankelijk Europa Christendom Ottomanen
  Calabrië Catanzaro Italië Europa Christendom Aghlabiden, Emiraat Bari
  Corsica Ajaccio Frankrijk Europa Christendom Omajjaden
  Cyprus Nicosia Onafhankelijk Azië Christendom Rashidun, Omajjaden, Abbasiden, Mammelukken, Ottomanen
  Filipijnen Manilla Onafhankelijk Azië Christendom Koninkrijk Maynila, Sultanaat Sulu, Sultanaat Maguindanao
  Georgië Tbilisi Onafhankelijk Europa Christendom Rashidun, Omajjaden, Abbasiden, Seltsjoeken, Chorasmiden, Il-kanaat, Safawieden, Afshariden, Zand, Kadjaren, Ottomanen
  Gibraltar Gibraltar Verenigd Koninkrijk Europa Christendom Omajjaden, Abbasiden, Taifa-koninkrijken, Almoraviden, Almohaden, Meriniden, Nasriden
  Griekenland Athene Onafhankelijk Europa Christendom Omajjaden, Abbasiden, Ottomanen
  Hongarije Boedapest Onafhankelijk Europa Christendom Ottomanen
  India Delhi Onafhankelijk Azië Hindoeïsme Ghowriden, Bahmanidenrijk, Sultanaten van de Dekan, Sultanaat Bijapur, Sultanaat van Delhi, Mogolrijk
  Israël Jeruzalem (betwist) Onafhankelijk Azië Jodendom Rashidun, Omajjaden, Abbasiden, Toeloeniden, Ichsjididen, Seltsjoeken, Fatimiden, Ajjoebiden, Mammelukken, Ottomanen, Palestina
  Kenia Nairobi Onafhankelijk Afrika Christendom Sultanaat Kilwa, Omaans Rijk
  Krim Simferopol Oekraïne Europa Christendom Gouden Horde, Ottomanen
  Kroatië Zagreb Onafhankelijk Europa Christendom Ottomanen
  Malawi Lilongwe Onafhankelijk Afrika Christendom Sultanaat Kilwa
  Malta Valletta Onafhankelijk Europa Christendom Aghlabiden, Fatimiden, Kalbiden, Emiraat Sicilië
  Moldavië Chisinau Onafhankelijk Europa Christendom Ottomanen
  Monaco Monaco Onafhankelijk Europa Christendom Omajjaden
  Montenegro Podgorica Onafhankelijk Europa Christendom Ottomanen
  Noord-Macedonië Skopje Onafhankelijk Europa Christendom Ottomanen
  Oost-Timor Dili Onafhankelijk Azië Christendom Indonesië
  Portugal Lissabon Onafhankelijk Europa Christendom Omajjaden, Abbasiden, Taifa-koninkrijken, Almoraviden, Almohaden
  Roemenië Boekarest Onafhankelijk Europa Christendom Ottomanen
  Sardinië Cagliari Italië Europa Christendom Omajjaden, Aghlabiden
  Servië Belgrado Onafhankelijk Europa Christendom Ottomanen
  Sicilië Palermo Italië Europa Christendom Aghlabiden, Fatimiden, Kalbiden, Emiraat Sicilië
  Singapore Singapore Onafhankelijk Azië Boeddhisme, Christendom Sultanaat Malakka, Maleisië
  Slovenië Ljubljana Onafhankelijk Europa Christendom Ottomanen
  Slowakije Bratislava Onafhankelijk Europa Christendom Ottomanen
  Spanje Madrid Onafhankelijk Europa Christendom Omajjaden, Abbasiden, Taifa-koninkrijken, Almoraviden, Almohaden, Meriniden, Nasriden
  Tanzania Dodoma Onafhankelijk Afrika Christendom Omaans Rijk, Sultanaat Zanzibar
  Zuid-Frankrijk - Frankrijk Europa Christendom Omajjaden
  Zuid-Soedan Djoeba Onafhankelijk Afrika Christendom, Animisme Mahdist staat, Soedan

Intergouvernementele organisaties

bewerken
 
Diagram van de OIC.

Zie ook

bewerken