Tramlijn Nederlands Openluchtmuseum

museum in Arnhem

De tramlijn Nederlands Openluchtmuseum (Museumtram Nederlands Openluchtmuseum) is een normaalsporige tramlijn op het terrein van het Nederlands Openluchtmuseum te Arnhem.

Motorwagen 76, replica van de Arnhemse tram.
Motorwagen 76 vertrekt van de beginhalte.
Videoopnames van de trams rijdend over het museumterrein
Motorwagen 76, zijaanzicht.
De bestuurder van de Arnhemse replica 76 doet zijn/haar werk staande.
Schematische trajectweergave van de tramlijn in het Nederlands Openluchtmuseum te Arnhem.

Aanleg en opzet

bewerken

De geëlektrificeerde tramlijn met een netspanning van 600 volt werd in 1996 aangelegd. Rails, wissels, de bovenleiding en het onderstation waren deels afkomstig van de tijdelijke Floriadetramlijn in Zoetermeer. Voor de trams werd een remise gebouwd, een replica van de in 1944 bij de Slag om Arnhem verwoeste tramremise Westervoortsedijk. De tramlijn van 1,75 kilometer lang is enkelsporig uitgevoerd, waarbij de tram linksom rijdt en zes haltes passeert. De ringlijn heeft een keerdriehoek en bij de hoofdingang een inhaalspoor. Om uitwisseling met andere Nederlandse trambedrijven mogelijk te maken werd in het openluchtmuseum de tramlijn niet in kaapspoor aangelegd (spoorwijdte 1067 mm) zoals de vroegere Arnhemse tram, maar in normaalspoor (1435 mm). De aanleg van tramlijn en bovenleiding werd mede met hulp van de RET (Rotterdam), HTM (Den Haag), GVB (Amsterdam) en Strukton gerealiseerd. Dankzij de ringlijn kunnen ook bezoekers die niet goed ter been zijn gemakkelijk de ver van de hoofdingang gelegen delen van het museum bezoeken.

De tramritten worden door een groep vrijwilligers verzorgd van de Stichting Museumtram Nederlands Openlucht Museum, een samenwerkingsverband tussen het Nederlands Openluchtmuseum en de Tramweg-Stichting. Naast de vrijwillige medewerkers die de tramritten verzorgen, is de verantwoordelijkheid voor exploitatie en veiligheid in handen van coördinatoren van het Nederlands Openluchtmuseum.

Materieel

bewerken

De dienst wordt uitgevoerd met museummaterieel afkomstig van de Haagse, Rotterdamse tram en Amsterdamse tram. Daarnaast werd een vierassige Arnhemse tram uit 1929 gereconstrueerd. De Tramweg-Stichting heeft gezorgd voor de komst van het materieel dat benodigd was voor de exploitatie en voor de RET-trammotorwagen 530 die onderdelen zou leveren voor de te bouwen GETA 76 (motoren, weerstanden en schakelkasten). Deze replica, die in 1998 in gebruik kwam, heeft een spoorwijdte van 1435 mm in plaats van de 1067 mm van de originele motorwagens.

De Haagse en Rotterdamse trams kwamen omstreeks 1996 naar Arnhem, de Amsterdamse Rr3 in 2005 en de beide drieassers in 2022-2023.

Het Utrechtse open bijwagen NBM 28 werd in december 2017 gedoneerd van de Tramweg Stichting, maar keerde een paar jaar later terug naar TS wegens het niet doorgaan van het restauratieproject.

Tramcollectie

bewerken
  • GETA (Arnhem) motorrijtuig 76, bouwjaar 1998 (replica)
  • HTM motorrijtuig 274, bouwjaar 1921
  • RET motorrijtuigen 520, 535, 536, bouwjaar 1931
  • RET aanhangrijtuig 1050 (geschikt gemaakt voor rolstoelvervoer), bouwjaar 1949
  • RET geleed motorrijtuig 631, bouwjaar 1969
  • GVB drieasser-motorrijtuig 903 met -aanhangrijtuig 958, bouwjaar 1949
  • GVB railreiniger Rr3, bouwjaar 1958

Trams op bezoek

bewerken

Vanaf april 2024

bewerken

12 juli t/m 7 oktober 2022

bewerken

23 juli t/m 15 augustus 2021

bewerken

10 april t/m 9 oktober 2021

bewerken
  • De Haagse bijwagen 779 van de Tramweg-Stichting, reed als bijwagen achter motorwagen HTM 274, voor het 25-jarige jubileum van de tramlijn.

10 tot 19 juni 2017

bewerken

11 tot 20 juni 2016

bewerken
  • De NZH-motorwagens A106 en A327 met goederenwagen C32 van de Tramweg-Stichting, voor het twintigjarige jubileum van de tramlijn.[3]

16 tot 22 juni 2015

bewerken

Juni tot augustus 2012

bewerken

Bezoekende tram in 1996, 2006 en 2016

bewerken
  • NZH motorrijtuig A327, bouwjaar 1913; van de Tramweg-Stichting. In 1996 was ook aanhangrijtuig B37 van de TS te gast. Tezamen met de A327 werd zo een tramstel met voldoende capaciteit samengesteld. Na een calamiteit met de B37 werd dat aanhangrijtuig in 1996 niet meer gebruikt.

Overige gehuurde/bezoekende trams vanaf 1996

bewerken
  • GVB motorwagen 1 (ex-301, ex-GTU 75); van de EMA
  • GVB motorwagen 909 (drieasser, ex-509); van de EMA
  • Kasselse tram motorwagen 218 + bijwagen 511; van de EMA

Zie ook

bewerken

Afbeeldingen

bewerken

Haagse trams

bewerken

Rotterdamse trams

bewerken

Amsterdamse trams

bewerken

NZH tram

bewerken

Bouwwerken

bewerken
bewerken
Zie de categorie Trams in Openluchtmuseum Arnhem van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.