Naar inhoud springen

York (Verenigd Koninkrijk): verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
kGeen bewerkingssamenvatting
overzichtskaart
 
(20 tussenliggende versies door 14 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
{{Infobox graafschap Verenigd Koninkrijk
{{Infobox graafschap Verenigd Koninkrijk
| naam = York
| naam = York
| soort = [[Unitary authority|Unitaire autoriteit]]
| soort = [[Unitary authority|Unitaire autoriteit]]
| wapen = [[Bestand:York City Council.png|85px|Wapen]]
| wapen = [[Bestand:Coat of Arms of City of York.svg|85px|Wapen]]
| vlag = [[Bestand:Flag of York.svg|110px|border|Vlag]]
| vlag =
| overzichtskaart = [[Bestand:EnglandYork.png|200px]]
| overzichtskaart = [[Bestand:York in England (zoom).svg|265px]]
| regio = [[Yorkshire and the Humber]]
| detailkaart =
| oppervlak = 271,9370<ref>[https://geoportal.statistics.gov.uk/datasets/standard-area-measurements-2018-for-administrative-areas-in-the-united-kingdom '''O'''ffice for '''N'''ational '''S'''tatistics → Download → SAM_for_Administrative_Areas_(2018).zip → SAM_'''LAD'''_DEC_2018_UK.xlsx.]</ref>
| regio = [[Yorkshire and the Humber]]
| bevolking = 209.893
| type =
| jaar = 2018<ref>[https://www.ons.gov.uk/file?uri=/peoplepopulationandcommunity/populationandmigration/populationestimates/datasets/populationestimatesforukenglandandwalesscotlandandnorthernireland/mid20182019laboundaries/ukmidyearestimates20182019ladcodes.xls Schatting '''O'''ffice for '''N'''ational '''S'''tatistics: knop ''MYE5'' → kolom ''Estimated Population mid-2018'']</ref>
| oppervlak = 271,9370<ref>[https://ons.maps.arcgis.com/home/item.html?id=467c0f126d164f17aa3f65561252f19a '''O'''ffice for '''N'''ational '''S'''tatistics → Download → SAM_for_Administrative_Areas_(2017).zip → SAM_'''LAD'''_DEC_2017_UK.xlsx.]</ref>
| dichtheid = 772
| bevolking = 208.163
| white = 98,9
| jaar = 2017<ref>[https://www.ons.gov.uk/file?uri=/peoplepopulationandcommunity/populationandmigration/populationestimates/datasets/populationestimatesforukenglandandwalesscotlandandnorthernireland/mid2017/ukmidyearestimates2017finalversion.xls Schattting '''O'''ffice for '''N'''ational '''S'''tatistics: knop ''MYE5'' → kolom ''Estimated Population mid-2017'']</ref>
| dichtheid = 765
| christen = 74,4
| white = 98,9
| hindoe = 0,2
| christen = 74,4
| moslim = 0,8
| hindoe = 0,2
| geenreligie = 16,6
| moslim = 0,8
| code = E06000014
| burgemeester = Chris Cullwick ([[Liberal Democrats|LD]])
| geenreligie = 16,6
| website = [http://www.york.gov.uk/ york.gov.uk]
| code = E06000014
| detailkaart = York UK locator map (2023).svg
| image = York montage.png
| caption = Een collage van York
}}
}}
[[Bestand:York (Aerial view).jpg|{{largethumb}}|Centrum van York met in het midden de [[Kathedraal van York]]]]
[[Bestand:York Shambles.jpg|{{largethumb}}|The Shambles, een straat in York]]
[[Bestand:CLIFFOR1.JPG|{{largethumb}}|Clifford's Tower]]
[[Bestand:York England 82932.jpg|{{largethumb}}|Stadsmuur van York, nog grotendeels intact]]


'''York''' is een [[City (term)|city]], een [[unitary authority]] en een [[District (Engeland)|district]] in het noorden van [[Engeland]], sinds 1996 tevens een unitary authority met [[North Yorkshire]] als [[ceremoniële graafschappen van Engeland|ceremonieel graafschap]].
'''York''' is een ''[[unitary authority]]'' met de officiële titel van [[City (term)|city]], en het is een [[District (Engeland)|district]] in het noorden van [[Engeland]] met [[North Yorkshire]] als [[ceremoniële graafschappen van Engeland|ceremonieel graafschap]].


De vestingstad ligt aan de samenvloeiing van de [[Ouse (Yorkshire)|Ouse]] en de [[Foss (rivier)|Foss]]. Vooral de [[Ouse (Yorkshire)|Ouse]] treedt regelmatig buiten haar oevers, waardoor de stad gedeeltelijk onder water komt te staan.
De vestingstad ligt aan de samenvloeiing van de [[Ouse (Yorkshire)|Ouse]] en de [[Foss (rivier)|Foss]]. Vooral de [[Ouse (Yorkshire)|Ouse]] treedt regelmatig buiten haar oevers, waardoor de stad gedeeltelijk onder water komt te staan.


De unitary authority die sinds 1996 de naam 'City of York' draagt, en waaronder ook omliggende landelijke gebieden vallen, telde in 2007 193.300 inwoners, in 2017 geschat op 208.000.
De ''unitary authority'' die sinds 1996 de naam 'City of York' draagt, en waaronder ook omliggende landelijke gebieden vallen, telde in 2007 193.300 inwoners, in 2018 geschat op 210.000.


In de stad staat de grootste middeleeuwse [[kathedraal]] van Noord-Europa, de [[York Minster|''Minster'']], die beroemd is om haar gebrandschilderde ramen. De [[aartsbisschop van York]] is de op één na belangrijkste gezagsdrager in de [[Anglicaanse Kerk]], na de [[aartsbisschop van Canterbury]]. De huidige aartsbisschop is de in [[Oeganda]] geboren [[John Sentamu]]. Het oude stadscentrum is nog ommuurd en telt vier stadspoorten.
In de stad staat de grootste middeleeuwse [[kathedraal]] van Noord-Europa, de [[York Minster|''Minster'']], die beroemd is om haar gebrandschilderde ramen. De [[aartsbisschop van York]] is de op een na belangrijkste gezagsdrager in de [[Anglicaanse Kerk]], na de [[aartsbisschop van Canterbury]]. De huidige aartsbisschop is de in [[Oeganda]] geboren [[John Sentamu]]. Het oude stadscentrum is nog ommuurd en telt vier stadspoorten.


Bij het station York is het [[National Railway Museum]] gelegen, het grootste treinmuseum van Europa. Hier staan tientallen locomotieven en treinstellen.
Bij het station York is het ''[[National Railway Museum]]'' gelegen, het grootste treinmuseum van Europa. Hier staan tientallen locomotieven en treinstellen.


==Geschiedenis==
== Geschiedenis ==
De stad kent een lange geschiedenis. Archeologische vondsten wijzen erop dat het gebied waar nu York ligt al zeker 7000 of 8000 jaar voor Chr. werd bewoond. De stad zelf werd echter in het jaar 71 na Chr. gesticht door de [[Romeinen (volk)|Romeinen]] en heette aanvankelijk ''[[Eboracum]]''. De eerste vermeldingen van de stad stammen uit 95-104 n.Chr. Voor de Romeinen was ''Eboracum'' een belangrijke militaire basis; keizer [[Lucius Septimius Severus|Septimius Severus]] overleed er in [[211]]; 95 jaar later stierf keizer [[Constantius Chlorus]] in Eboracum, de vader van [[Constantijn de Grote]], die daar de titel ''augustus'' kreeg. Later kwam het gebied in handen van de [[Angelen]], en veranderde de naam van de stad in ''Eoferwic''. In 866 werd Eoferwic veroverd door de [[Vikingen]], die de stad ''Jórvík'' noemden. Rond het jaar 1000 raakte de naam York in gebruik.
De stad kent een lange geschiedenis. Archeologische vondsten wijzen erop dat het gebied waar nu York ligt al zeker 7000 of 8000 jaar voor Chr. werd bewoond. De stad zelf werd echter in het jaar 71 na Chr. gesticht door de [[Romeinen (volk)|Romeinen]] en heette aanvankelijk ''[[Eboracum]]''. De eerste vermeldingen van de stad stammen uit 95-104 n.Chr. Voor de Romeinen was ''Eboracum'' een belangrijke militaire basis; keizer [[Lucius Septimius Severus|Septimius Severus]] overleed er in [[211]]; 95 jaar later stierf keizer [[Constantius Chlorus]] in ''Eboracum'', de vader van [[Constantijn de Grote]], die daar de titel ''augustus'' kreeg. Later kwam het gebied in handen van de [[Angelen]], en veranderde de naam van de stad in ''Eoferwic''. In 866 werd Eoferwic veroverd door de [[Vikingen]], die de stad ''Jórvík'' noemden. In de 9e en 10e eeuw was York hoofdstad van de [[Danelaw]], de Vikingkolonie in East Anglia. Rond het jaar 1000 raakte de naam York in gebruik.

In 1298 werd York de tijdelijke hoofdstad van Engeland. Koning [[Eduard I van Engeland]] verplaatste zijn parlement en hofhouding naar York om op die manier beter de leiding te kunnen nemen over de invasie in Schotland. Ruim zes jaar lang zou het parlement in York blijven.<ref>{{Aut|[[Dan Jones]]}} (2013): ''The Plantagenets, the kings who made England'', Harper Collins, Londen, blz. 346.</ref>


== Lijst van bezienswaardigheden ==
== Lijst van bezienswaardigheden ==
* [[York Minster]], grote kathedraal
* ''[[York Minster]]'', grote kathedraal
* [[Treasurer's House]]
* ''[[Treasurer's House]]''
* [[Barley Hall]]
* ''[[Barley Hall]]''
* [[Clifford's Tower]]
* ''[[Clifford's Tower]]''
* [[National Centre for Early Music]]
* ''[[National Centre for Early Music]]''
* [[York City Art Gallery]]
* ''[[York City Art Gallery]]''
* [[The Shambles]]
* ''[[The Shambles]]''


==Musea==
== Musea ==
* [[Jorvik Viking Centre]], The "Viking City", over het leven van de Vikingen
* ''[[Jorvik Viking Centre]]'', The "Viking City", over het leven van de [[Vikingen]]
* [[Archaeological Resource Centre]]
* ''[[Archaeological Resource Centre]]''
* [[Bar Convent Museum]]
* ''[[Bar Convent Museum]]''
* [[Micklegate Bar Museum]]
* ''[[Micklegate Bar Museum]]''
* [[National Railway Museum]]
* ''[[National Railway Museum]]''
* [[York Castle Museum]]
* ''[[York Castle Museum]]''
* [[Yorkshire Museum]]
* ''[[Yorkshire Museum]]''
* [[The Roman Bathhouse]]
* ''[[The Roman Bathhouse]]''


==Plaatsen in district City of York==
== Plaatsen in district York ==
Acomb, Bootham, Cawood, Clifton, Crockey Hill, Derwenthorpe, Dringhouses, Escrick, Fishergate, The Groves, Heworth, Holgate, Knapton, Layerthorpe, Middlethorpe, Moor End, South Bank, Stamford, Tang Hall, West Huntington, Woodthorpe.
{|

|
== [[Civil parish]]es in district York ==
* [[Acaster Malbis]]
[[Acaster Malbis]], [[Askham Bryan]], [[Askham Richard]], [[Bishopthorpe]], Clifton Without, [[Copmanthorpe]], [[Deighton]], [[Dunnington]], [[Earswick]], [[Elvington]], [[Fulford (North Yorkshire)|Fulford]], [[Haxby]], [[Heslington]], [[Hessay]], Heworth Without, [[Holtby]], Huntington, [[Kexby]], [[Murton (North Yorkshire)|Murton]], [[Naburn]], [[Nether Poppleton]], [[New Earswick]], [[Osbaldwick]], [[Rawcliffe (North Yorkshire)|Rawcliffe]], Rufforth with Knapton, [[Skelton (North Yorkshire)|Skelton]], [[Stockton-on-the-Forest]], Strensall with [[Towthorpe]], [[Upper Poppleton]], [[Wheldrake]], [[Wigginton (North Yorkshire)|Wigginton]].
* Acomb
* Askham Bryan
* Askham Richard
* [[Bishopthorpe]]
* Bootham
* Cawood
* Clifton
* Copmanthorpe
* Crockey Hill
* Deighton
* Derwenthorpe
* Dringhouses
* Dunnington
* Earswick
* Elvington
* Escrick
|
* Fishergate
* Fulford
* The Groves
* Haxby
* Heslington
* Hessay
* Heworth
* Holgate
* Holtby
* Huntington
* Kexby
* Knapton
* Layerthorpe
* Middlethorpe
* Moor End
* Murton
* Naburn
|
* Nether Poppleton
* New Earswick
* Osbaldwick
* Rawcliffe
* Rufforth
* Skelton
* South Bank
* Stockton-on-the-Forest
* Strensall
* Stamford Bridge
* Tang Hall
* Towthorpe
* Upper Poppleton
* West Huntington
* Wheldrake
* Wigginton
* Woodthorpe
|}


== Stedenbanden ==
== Stedenbanden ==
Regel 118: Regel 67:
* {{DE-VLAG}} [[Münster (stad)|Münster]] (Duitsland)
* {{DE-VLAG}} [[Münster (stad)|Münster]] (Duitsland)


== Bekende inwoners van York ==
==Geboren==
{{Zie ook|[[Lijst van personen uit York]]}}
<!-- RANGSCHIKKING NAAR GEBOORTEJAAR -->

* [[Alcuinus]] (735-804), geleerde
== Galerij ==
* [[Guy Fawkes]] (1570−1606), militair en samenzweerder
<gallery mode="packed" heights="150" style="font-size:85%">
* [[John Flaxman]] (1755-1826), beeldhouwer
York (Aerial view).jpg|Het centrum van York met in het midden de [[kathedraal van York]]
* [[William Etty]] (1787-1849), schilder
York Shambles.jpg|T''he Shambles'', een straat in York
* [[William Parsons]] (1800-1867), astronoom
CLIFFOR1.JPG|''Clifford's Tower''
* [[Joseph Hansom]] (1803-1802), uitvinder van de ''Hansom cab''
York England 82932.jpg|Stadsmuur van York, nog grotendeels intact
* [[John Snow]] (1813-1858), arts
</gallery>
* [[Albert Moore]] (1841-1893), schilder
* [[Silvanus Thompson]] (1851-1916), natuurkundige
* [[Henry Scott Tuke]] (1858-1929), schilder
* [[W.H. Auden]] (1907-1973), dichter
* [[John Barry]] (1933-2011), filmcomponist
* [[Judi Dench]] (1934), actrice
* [[Martin Rees]] (1942), kosmoloog en astrofysicus
* [[David Davis]] (1948), politicus
* [[Steve McClaren]] (1961), voetbalcoach
* [[Mark Addy]] (1964), acteur
* [[Simon Dyson]] (1977), golfprofessional
* [[Lewis Cook]] (1997), voetballer


==Zie ook==
== Zie ook ==
* [[Huis York]] ([[Hertog van York]])
* [[Huis York]] ([[Hertog van York]])
* [[Aartsbisschop van York]]
* [[Aartsbisschop van York]]
* [[York-cyclus]]
* [[York-cyclus]]


==Externe links==
== Externe links ==
* [http://www.york.gov.uk/ City of York Council]
* {{en}} [http://www.york.gov.uk/ Website van ''City of York Council'']
* [http://www.yorkminster.org/ York Minster]
* {{en}} [http://www.yorkminster.org/ Website van ''York Minster'']
* [http://www.jorvik-viking-centre.co.uk/ Jorvik Viking Centre]
* {{en}} [https://web.archive.org/web/20041023075025/http://www.jorvik-viking-centre.co.uk/ Website van ''Jorvik Viking Centre'']
* [http://www.nrm.org.uk/ National Railway Museum]
* {{en}} [http://www.nrm.org.uk/ Website van ''National Railway Museum'']


{{Appendix|2=
{{Appendix|2=

Huidige versie van 4 jun 2024 om 16:43

York
Unitaire autoriteit in Engeland Vlag van Engeland
Vlag
Wapen
Situering
Land Engeland
Regio Yorkshire and the Humber
Coördinaten 53°57'NB, 1°5'WL
Algemeen
Oppervlakte 271,9370[1] km²
Inwoners
(2018[2])
209.893
(772 inw./km²)
Burgemeester Chris Cullwick (LD)
Overig
ONS-code E06000014
Website york.gov.uk
Detailkaart
Kaart van York
Foto's
Een collage van York
Een collage van York
Portaal  Portaalicoon   Verenigd Koninkrijk

York is een unitary authority met de officiële titel van city, en het is een district in het noorden van Engeland met North Yorkshire als ceremonieel graafschap.

De vestingstad ligt aan de samenvloeiing van de Ouse en de Foss. Vooral de Ouse treedt regelmatig buiten haar oevers, waardoor de stad gedeeltelijk onder water komt te staan.

De unitary authority die sinds 1996 de naam 'City of York' draagt, en waaronder ook omliggende landelijke gebieden vallen, telde in 2007 193.300 inwoners, in 2018 geschat op 210.000.

In de stad staat de grootste middeleeuwse kathedraal van Noord-Europa, de Minster, die beroemd is om haar gebrandschilderde ramen. De aartsbisschop van York is de op een na belangrijkste gezagsdrager in de Anglicaanse Kerk, na de aartsbisschop van Canterbury. De huidige aartsbisschop is de in Oeganda geboren John Sentamu. Het oude stadscentrum is nog ommuurd en telt vier stadspoorten.

Bij het station York is het National Railway Museum gelegen, het grootste treinmuseum van Europa. Hier staan tientallen locomotieven en treinstellen.

De stad kent een lange geschiedenis. Archeologische vondsten wijzen erop dat het gebied waar nu York ligt al zeker 7000 of 8000 jaar voor Chr. werd bewoond. De stad zelf werd echter in het jaar 71 na Chr. gesticht door de Romeinen en heette aanvankelijk Eboracum. De eerste vermeldingen van de stad stammen uit 95-104 n.Chr. Voor de Romeinen was Eboracum een belangrijke militaire basis; keizer Septimius Severus overleed er in 211; 95 jaar later stierf keizer Constantius Chlorus in Eboracum, de vader van Constantijn de Grote, die daar de titel augustus kreeg. Later kwam het gebied in handen van de Angelen, en veranderde de naam van de stad in Eoferwic. In 866 werd Eoferwic veroverd door de Vikingen, die de stad Jórvík noemden. In de 9e en 10e eeuw was York hoofdstad van de Danelaw, de Vikingkolonie in East Anglia. Rond het jaar 1000 raakte de naam York in gebruik.

In 1298 werd York de tijdelijke hoofdstad van Engeland. Koning Eduard I van Engeland verplaatste zijn parlement en hofhouding naar York om op die manier beter de leiding te kunnen nemen over de invasie in Schotland. Ruim zes jaar lang zou het parlement in York blijven.[3]

Lijst van bezienswaardigheden

[bewerken | brontekst bewerken]

Plaatsen in district York

[bewerken | brontekst bewerken]

Acomb, Bootham, Cawood, Clifton, Crockey Hill, Derwenthorpe, Dringhouses, Escrick, Fishergate, The Groves, Heworth, Holgate, Knapton, Layerthorpe, Middlethorpe, Moor End, South Bank, Stamford, Tang Hall, West Huntington, Woodthorpe.

Acaster Malbis, Askham Bryan, Askham Richard, Bishopthorpe, Clifton Without, Copmanthorpe, Deighton, Dunnington, Earswick, Elvington, Fulford, Haxby, Heslington, Hessay, Heworth Without, Holtby, Huntington, Kexby, Murton, Naburn, Nether Poppleton, New Earswick, Osbaldwick, Rawcliffe, Rufforth with Knapton, Skelton, Stockton-on-the-Forest, Strensall with Towthorpe, Upper Poppleton, Wheldrake, Wigginton.

Bekende inwoners van York

[bewerken | brontekst bewerken]
[bewerken | brontekst bewerken]
Zie de categorie York, England van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.