achttien: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

In de regel

Huidige versie van 8 mei 2024 om 17:50

Nederlands


0	0	1	8

achttien,
op een abacus

Uitspraak

Geluid: achttien (hulp, bestand)
IPA: / ˈɑxtin / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

acht·tien

Woordherkomst en -opbouw

van Middelnederlands achtien, als telwoord voor het eerst aangetroffen in het jaar 1266; samenstelling van acht ht en tien ht ^[1]^[2]^[3]

Hoofdtelwoord

achttien

"18", het getal tussen zeventien en negentien, tien plus acht
1. om een hoeveelheid aan te geven
  - De totale kosten bedragen achttien euro en zevenendertig cent.
  ▸ Geen van de onderzoeken die waren uitgevoerd had antwoord kunnen geven op de vraag waarom de eerste brug in de rivier was gestort en achttien man had gedood.^[4]
2. om een plaats in een volgorde aan te geven
  - Het juiste antwoord op opgave achttien is "42".

Schrijfwijzen

18 (decimaal)
10010 (binair)
12 (hexadecimaal)
XVIII (Romeins)

Afgeleide begrippen

achttienen (oude verbogen vorm na sommige voorzetsels)
geachttienen
alle achttien

zelfstandig naamwoord samengesteld met "achttien" ht

bijvoeglijk naamwoord samengesteld met "achttien" ht

bijwoord

achttienmaal

rangtelwoord

achttiende, achttienden

hooftelwoorden samengesteld met "achttien" ht als linkerdeel

hooftelwoorden samengesteld met "achttien" ht als rechterdeel

Vertalingen

1. "18", het getal tussen zeventien en negentien

Arabisch: ثمانية عشر ^(ar) (θamániaʈ ʕášar)
Atjehs: lapan blaih
Baskisch: hemezortzi ^(eu)
Bosnisch: osamnaest ^(bs)
Bretons: triwec'h ^(br)
Chinees: 十八 ^(zh) (shíbā)
Deens: atten ^(da)
Duits: achtzehn ^(de) v
Engels: eighteen ^(en)
Esperanto: dek ok ^(eo)
Estisch: kaheksateist ^(et)
Fins: kahdeksantoista ^(fi)
Frans: dix-huit ^(fr) m
Fries: achttjin ^(fy)
Grieks: δεκαοκτώ ^(el) (dekaoktó), δεκαοχτώ ^(el) (dekaochtó)
Groenlands: arvirsaniq-pingasut ^(kl)
Hebreeuws: שמונה עשרה ^(he) (shmone esre) v (bij tellen), שמונה עשר ^(he) (shmona asar) m
Hindi: अठारह ^(hi) (ath'ārah)
Hongaars: tizennyolc ^(hu)
IJslands: átján ^(is)
Indonesisch: delapan belas ^(id)
Ingoesj: барайтта
Inupiak: akimiaq piŋasut ^(ik)
Italiaans: diciotto ^(it)

Japans: 十八 ^(ja) (jū-hachi)
Koreaans: 열여덟 ^(ko) (yeolyeodeol)
Latijn: duodeviginti ^(la)
Lets: astoņpadsmit ^(lv)
Navajo: tseebíítsʼáadah
Noors: atten ^(no)
Novial: dek-ot
Papiaments: diesocho
Pools: osiemnaście ^(pl)
Portugees: dezoito ^(pt)
Roemeens: optsprezece ^(ro)
Russisch: восемнадцать ^(ru) (vosemnádtsat’)
Singalees: දහඅට ^(si) (dhahaata)
Schots-Gaelisch: a h-ochd deug ^(gd)
Servisch: осамнаест ^(sr), osamnaest ^(sr)
Spaans: dieciocho ^(es)
Tagalog: labingwalo ^(tl)
Telugu: పద్దెనిమిది ^(te)
Tsjechisch: osmnáct ^(cs)
Tsjetsjeens: берхIитта
Turks: on sekiz ^(tr)
Urdu: اٹھارہ ^(ur)
Welsh: deunaw ^(cy), un deg wyth ^(cy)
Zweeds: arton ^(sv), aderton ^(sv)

Zelfstandig naamwoord

de achttien v / m

dat wat in een (rang)ordening met 18 is aangeduid
- Het is weer de achttien die het niet doet, kunnen we die niet simpel vervangen?
- Haar negentiende verjaardag was een belangrijk moment, want haar leven werd heel anders toen ze de achttien eenmaal voorbij was.

de achttien mv

groep van 18 eenheden
- De achttien zijn natuurlijk blij, maar laten we ook denken aan het verdriet van de vier die zijn afgewezen.

Gangbaarheid

Het woord achttien staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "achttien" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
98 %	van de Vlamingen.^[5]

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
↑ achttien op website: Etymologiebank.nl
↑ "achttien" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
↑
Jan Guillou (vert. Bart Kraamer)
“Kop in het zand” (2015), Uitgeverij Prometheus , ISBN 9789044628142
↑ Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

Achterhoeks

Hoofdtelwoord

achttien

achttien; 8 + 10, in Arabische cijfers 18, in Romeinse cijfers XVIII

Nedersaksisch

Hoofdtelwoord

achttien

achttien; 8 + 10, in Arabische cijfers 18, in Romeinse cijfers XVIII

[1] Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).

[qachttien-2] achttien op website: Etymologiebank.nl

[p{{{1}}}-3] "achttien" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3

[Kop_in_het_zand-4] 
Jan Guillou (vert. Bart Kraamer)
“Kop in het zand” (2015), Uitgeverij Prometheus , ISBN 9789044628142

[5] Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-{{num-nld}}
 {{=nld=}}
+{{soroban|18}}<br/>{{nld-telw}}
 {{-pron-}}
-*{{sound}}: {{audio|Nl-18.ogg|{{pn}}}}
+*{{sound}}: {{audio|Nl-18.ogg|{{pn}}|nld}}
-*{{WikiW|IPA}}: {{IPA|/ˈɑxtin/}}
+*{{WikiW|IPA}}: {{IPA-nl-standaard|ˈɑxtin}}
 {{-syll-}}
 *acht·tien
+{{-etym-}}
+*van {{dum}} {{Q|achtien|dum}}, als telwoord voor het eerst aangetroffen in het jaar 1266; {{samen|nld|acht|ht||tien|ht}} {{wnt-r|M001737}}{{ebank}}{{sijs}}
 {{-num-|nld}}
 '''{{pn}}'''
+# "18", het getal tussen [[zeventien#Hoofdtelwoord|zeventien]] en [[negentien#Hoofdtelwoord|negentien]], tien plus acht
-#8 + 10, in Arabische cijfers [[18]], in Romeinse cijfers [[XVIII]]
+## om een hoeveelheid aan te geven
+{{bijv-1|De totale kosten bedragen '''{{pn}}''' euro en zevenendertig cent.|#}}
+{{citeer|boek|#|jaar=2015|auteur=Jan Guillou (vert. Bart Kraamer)|titel=Kop in het zand |isbn=9789044628142|uitgever=Uitgeverij Prometheus|taal=nl| citaat= Geen van de onderzoeken die waren uitgevoerd had antwoord kunnen  geven op de vraag waarom de eerste brug in de rivier was gestort en achttien  man had gedood. }}
+## om een plaats in een volgorde aan te geven
+{{bijv-1|Het juiste antwoord op opgave '''{{pn}}''' is "42".|#}}
+{{-writ-}}
+* [[18]] ''([[decimaal]])''
+* 10010 ''([[binair]])''
+* 12 ''([[hexadecimaal]])''
+* [[XVIII]] ''([[Romeins]])''
 {{-drv-}}
+*[[{{pn}}en]] ''(oude verbogen vorm na sommige voorzetsels)''
-*[[achttiende]], [[achttienmaal]]
+*[[geachttienen]]
+*[[alle achttien]]
-{{-noun-|nld}}
-'''{{pn}}''' {{f}} / {{m}}
+'''''zelfstandig naamwoord samengesteld met "{{pn}}" {{+|ht}}'''''
+*[[{{pn}}jarige]]
-# het getal [[18]].
+*[[{{pn}}hoek]]
+*[[achttienminner]]
+*[[achttienplusser]]
+*[[{{pn}}tal]]
+*[[{{pn}}voud]]
+'''''bijvoeglijk naamwoord samengesteld met "{{pn}}" {{+|ht}}'''''
+*[[{{pn}}jarig]]
+*[[achttienkaraats]]
+*[[achttienmin]]
+*[[achttienplus]]
+*[[{{pn}}voudig]]
+'''''bijwoord'''''
+*[[{{pn}}maal]]
+'''''rangtelwoord'''''
+*[[achttiende]], [[achttienden]]
+'''''hooftelwoorden samengesteld met "{{pn}}" {{+|ht}} als linkerdeel'''''
+*[[{{pn}} en een  half]]
+*[[{{pn}}duizend]]
+*[[{{pn}}enhalf]]
+*[[{{pn}}honderd]]
+{{99honderd}}
 {{-trans-}}
-{{trans-top|18}}
+{{trans-top|1. "18", het getal tussen zeventien en negentien}}
 *{{ara}}: {{trad|ar|ثمانية عشر}} (θamániaʈ ʕášar)
+*{{ace}}: {{trad|ace|lapan blaih}}
 *{{eus}}: {{trad|eu|hemezortzi}}
 *{{bos}}: {{trad|bs|osamnaest}}
@@ Regel 25: / Regel 58: @@
 *{{dan}}: {{trad|da|atten}}
 *{{deu}}: {{trad|de|achtzehn}} {{f}}
+*{{eng}}: {{trad|en|eighteen}}
 *{{epo}}: {{trad|eo|dek ok}}
 *{{est}}: {{trad|et|kaheksateist}}
@@ Regel 40: / Regel 74: @@
 *{{ipk}}: {{trad|ik|akimiaq piŋasut}}
 *{{ita}}: {{trad|it|diciotto}}
-*{{jpn}}: {{trad|ja|十八}} (jū-hachi)
 {{trans-mid}}
+*{{jpn}}: {{trad|ja|十八}} (jū-hachi)
 *{{kor}}: {{trad|ko|열여덟}} (yeolyeodeol)
 *{{lat}}: {{trad|la|duodeviginti}}
@@ Regel 47: / Regel 81: @@
 *{{nav}}: {{trad|nv|tseebíítsʼáadah}}
 *{{nor}}: {{trad|no|atten}}
 *{{nov}}: {{trad|nov|dek-ot}}
 *{{pap}}: {{trad|pap|diesocho}}
 *{{pol}}: {{trad|pl|osiemnaście}}
 *{{por}}: {{trad|pt|dezoito}}
@@ Regel 64: / Regel 98: @@
 *{{urd}}: {{trad|ur|اٹھارہ}}
 *{{cym}}: {{trad|cy|deunaw}}, {{trad|cy|un deg wyth}}
 *{{swe}}: {{trad|sv|arton}}, {{trad|sv|aderton}}
 {{trans-bottom}}
+{{-nlnoun-|{{pn}}|[[{{pn}}s]]|[[{{pn}}je]]|[[{{pn}}jes]]}}
+{{-noun-|nld}}
+{{-l-|fm}}
+# dat wat in een (rang)ordening met 18 is aangeduid
+{{bijv-1|Het is weer de '''{{pn}}''' die het niet doet, kunnen we die niet simpel vervangen?}}
+{{bijv-1|Haar negentiende verjaardag was een belangrijk moment, want haar leven werd heel anders toen ze de '''{{pn}}''' eenmaal voorbij was.}}
+{{-l-|p}}
+# groep van 18 eenheden
+{{bijv-1|De '''{{pn}}''' zijn natuurlijk blij, maar laten we ook denken aan het verdriet van de vier die zijn afgewezen.}}
+{{-preval-}}
+{{wel-GB}}
+{{crr13|N=99|V=99}}
 {{-info-}}
+{{refs}}
+{{=act=}}
-[[cy:achttien]]
+{{-num-|act}}
-[[en:achttien]]
+'''{{pn}}'''
-[[et:achttien]]
+# {{Q|{{pn}}|nld}}; 8 + 10, in Arabische cijfers 18, in Romeinse cijfers XVIII
-[[eu:achttien]]
-[[fi:achttien]]
+{{=nds=}}
-[[fr:achttien]]
+{{-num-|nds}}
-[[ga:achttien]]
+'''{{pn}}'''
-[[hu:achttien]]
+# {{Q|{{pn}}|nld}}; 8 + 10, in Arabische cijfers 18, in Romeinse cijfers XVIII
-[[ko:achttien]]
-[[ku:achttien]]
-[[lt:achttien]]
-[[oc:achttien]]
-[[ro:achttien]]
-[[ru:achttien]]
-[[sv:achttien]]
-[[tl:achttien]]
-[[uk:achttien]]
-[[zh:achttien]]

Telwoord (nl)
0	1	2	3	4	5	6	7	8	9
10	11	12	13	14	15	16	17	18	19
20	21	22	23	24	25	26	27	28	29
30	31	32	33	34	35	36	37	38	39
40	41	42	43	44	45	46	47	48	49
50	51	52	53	54	55	56	57	58	59
60	61	62	63	64	65	66	67	68	69
70	71	72	73	74	75	76	77	78	79
80	81	82	83	84	85	86	87	88	89
90	91	92	93	94	95	96	97	98	99
100	200	300	400	500	600	700	800	900	1000
10⁶	10⁹	10¹²	10¹⁵	10¹⁸	10²¹	10²⁴	10²⁷	10³⁰	10³³
10³⁶	10³⁹	10⁴²	10⁴⁵	10⁴⁸	10⁵¹	10⁵⁴	10⁵⁷	10⁶⁰	10⁶³
10⁶⁶	10⁶⁹	10⁷²	10⁷⁵	10⁹⁹	10¹⁰⁰	10¹²⁰	10³⁰³	10³⁰⁰³	∞

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	achttien	achttiens
verkleinwoord	achttienje	achttienjes