na

Niet te verwarren met: Na, ná

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  na    (hulp, bestand)
• IPA: /na/

Woordafbreking

• na

Woordherkomst en -opbouw

• [1],[2] erfwoord via Middelnederlands na van Oudnederlands nah
• [3] van Hebreeuws נע (na) "bewegend, mobiel"

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	na	nader	naast
verbogen	naë	nadere	naaste
partitief	na's	naders	-

Bijvoeglijk naamwoord

na

1. dichtbij staand.

   • Dit vereist een nader onderzoek. 

   Ik proef in 't zuivre morgenlicht
   

   Als een nog woordeloos gedicht
   

   Uw naë afwezigheid — Boutens

2. verwant

   • Dit is zijn naaste familie. 

3. (Jiddisch-Hebreeuws) bewegend (in: schwa na)

Opmerkingen

• De vormen van de stellende trap zijn verouder(en)d en de vergrotende en overtreffende trap functioneren meer en meer als afzonderlijke bijvoeglijke naamwoorden.

Voorzetsel

• na

  1. in tijd volgend op

  Na regen komt zonneschijn

  2. later komend in de bewegingsrichting

  Je moet na de kerk linksaf slaan.

  3. later in tijd

  We worden na zeven uur verwacht.

  4. later in volgorde

  De hofdame kwam na de koningin binnen.

Synoniemen

• 2. voorbij
• 3. later dan
• 4. later dan

Antoniemen

• 1. voor
• 2. voor
• 3. voor
• 4. voor

Hyponiemen

   

achterna bijna daarna = erna eropna = hierna hoedna sjwa na = uit-en-te-na uit-en-ter-na waarna

Afgeleide begrippen

   

na-apen na-ijlen na-ijver nabehandeling nabeschouwing nabestaan nabij nablijven nabootsen nabouwen nacalculatie nachecken nadat nadeel = nadenken nadien nadoen nadragen nadrukken naduiken nagaan nagedachtenis nagenoeg nagerecht nageslacht nageven nahouden najaar = najagen nakijken naklank nakomen nalaten naleven nalezen nalopen namaken namiddag naneef naoorlogs napalm napluizen = napraten naschok naschrift nasleep nasmeulen naspel naspelen naspeuren naspoelen nasporen nastreven nasynchroniseren natellen natrappen natrekken = naturen navertellen navolgen navragen nawegen nawerken nawijzen nazaat nazenden nazien nazingen nazorg

Uitdrukkingen en gezegden

   

op sterven na dode op sterven na dood Na gedane arbeid is het goed rusten. na het werk doet het goed te kunnen uitrusten Na mij de zondvloed. dat is een probleem dat zich pas voordoet als ik er niet meer ben - het zal mijn tijd wel duren Na regen komt zonneschijn. als er wat naars is gebeurd, wordt het daarna weer beter Na wat gepimpel, is de geest wat simpel. na wat te hebben gedronken ben je meestal niet meer helder van geest Berouw komt na de zonde als het eenmaal gebeurd is komt pas de berouw Iemand het vuur na aan de schenen leggen streng ondervragen Mosterd na de maaltijd zijn een te late maatregel ofwel: een voorstel of oplossing die pas komt als het al voorbij is Op geen stukken na (halen) met grote achterstand iets niet halen

Vertalingen

    1. in tijd volgend op   

Afrikaans: agter (af), na (af) Catalaans: darrera de (ca), després de (ca) Deens: efter (da) Duits: nach (de), hinter (de) Engels: after (en) Esperanto: post (eo) Fins: jälkeen (fi) Frans: après (fr) Fries: efter (fy) Hongaars: után (hu) Ido: pos (io) Italiaans: dietro (it), dopo (it) Latijn: post (la) Lingala: nsima (lin)

Maleis: sesudah (ms) Noors: etter (no) Papiaments: patras Pools: potem (pl), za (pl) Portugees: após (pt), atrás de (pt), depois de (pt) Russisch: после (ru) + genitief (pósle) Spaans: después (es), detrás de (es), tras (es) Swahili: baada ya (sw) Tagalog: pagkalipas (tl) Turks: sonra (tr), arkasindan (tr) Vietnamees: sau (vi) Zoeloe: emva kwa- (zu)

    4. later in volgorde (achter)   

Engels: behind (en)

Spaans: detrás de (es) , tras (es)

Bijwoord

		vnw. bijw.
voorzetselbijwoord		na
persoonlijk		erna
aanwijz.	nabij	hierna
	veraf	daarna
vragend/betrekk.		waarna

1. bijwoordelijk deel van een scheidbaar werkwoord

   nakijken: hij keek het huiswerk na

2. prepositioneel deel van een voornaamwoordelijk bijwoord

   erna: hij heeft er weinig na weten te bereiken.

3. te ~ te dicht erbij, te veel in iemands vaarwater.

   • Je moet hem niet te na komen, dan krijg je problemen. 

Uitdrukkingen en gezegden

• iemand niet te na gesproken

iemand, veelal uit respect, uitsluiten van de gedane uitspraak

De goeden niet te na gesproken, maar de zorg kan naar mijn idee zovele malen beter.

Gangbaarheid

• Het woord na staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "na" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Afrikaans

Voorzetsel

na

1. naar

   «Ek smag nog na die miere, die krieke, die bye, die besies en die bloedrooi grond. »

   Ik smacht nog naar de mieren, de krekels, de bijen, de beestjes en de bloedrode grond.

Lingala

Voorzetsel

na

1. aan, met, in

Voegwoord

na

1. en

Papiaments

Voorzetsel

na

1. naar; in de richting van

Surinaams

Bijvoeglijk naamwoord

na

1. dichtbij

Voorzetsel

na

1. te