Indoeuropeiske språk

Indoeuropeiske språk er ein språkfamilie som består av 10 ulike språkgreiner, til saman ca. 443 språk (etter SIL), og som tradisjonelt har vorte snakka i eit område frå India (tidlegare også Kina) til Europa. Etter den europeiske koloniseringa frå 1500-talet og framover blir indoeuropeiske språk snakka i alle verdsdelar, av meir enn 2,5 milliardar morsmålstalarar.

Indo-europeisk ekspansjon 4000–1000 fvt., i fylgje Kurgan-hypotesen.

Intern inndeling av indoeuropeiske språk

Dei indoeuropeiske språka blir delt inn i 10 ulike språkgreiner, i tillegg til ein del utdøydde indoeuropeiske språk som vi har relativt lite kunnskap om. Forsøka på å gruppere desse ti underfamiliane inn i større grupper har ikkje ført fram, kanskje med unntak av samlefamilien slavisk-baltisk.

Jf. Liste over indoeuropeiske språk

Språklege karakteristikkar

Karakteristiske drag ved dei indoeuropeiske språka:

Den viktigaste morfologiske prosessen er suffiksering, men ein sentral del av verba blir bøygd med avlyd.
Dei indoeuropeiske språka deler substantiva inn i genusklasser, dei mest konservative språka i maskulinum, femininum og nøytrum, i dei fleste indoeuropeiske språkgreinene er det ein tendens til at nøytrum forsvinn.
Indoeuropeiske språk har kasus, helst grammatiske kasus.
Indoeuropeiske språk er ikkje tonespråk, med unntak av ein del tonelagsspråk.

Mogleg slektskap med andre språk

Det har vorte gjort mange forsøk på å vise at dei indoeuropeiske språka er i slekt med andre språk, men ingen av desse framlegga har vorte allment aksepterte.

Litteratur

Robert S.P. Beekes: Comparative Indo-European Linguistics. An Introduction. Benjamins, Amsterdam 1995, ISBN 1-55619-505-2
Delbrück, Bertold 1919 Einleitung in das Studium der indogermanischen Sprachen. Ein Beitrag zur Geschichte und Methodik der vergleichenden Sprachforschung. (=Bibliothek indogermanischer Grammatiken, IV). 6. Aufl. Leipzig: Breitkopf & Härtel. - Beste Darstellung der Wissenschaftsgeschichte mit allen Details im frühen 19. Jh.
Marija Gimbutas: The Kurgan Culture and the Indo-Europeanization of Europe. Selected Articles Form 1952 to 1993. Institute for the Study of Man, Washington 1997, ISBN 0-941694-56-9
James P. Mallory, D. Q. Adams (Hrsg.): Encyclopedia of Indo-European Culture. Fitzroy Dearborn, London 1997, ISBN 1-884964-98-2
Michael Meier-Brügger: Indogermanische Sprachwissenschaft. 8. Auflage. Walter de Gruyter, Berlin 2002, ISBN 3-11-017243-7 (Ursprünglich von Hans Krahe. Gegenwärtig die umfassendste Darstellung, mit vorzüglicher Bibliographie zu sämtlichen Einzelthemen.)
Colin Renfrew: Archaeology and Language. The Puzzle of Indo-European Origins. University Press, Cambridge 1995, ISBN 0-521-38675-6
August Schleicher: Compendium der vergleichenden Grammatik der indogermanischen Sprachen. Böhlau, Weimar 1861/62, Nachdruck: Olms, Hildesheim 1974, ISBN 3-487-05382-9
Szemerényi, Oswald: Einführung in die vergleichende Sprachwissenschaft. wb Wissenschaftliche Buchgesellschaft Darmstadt, 1989. ISSN 0724-5009, ISBN 3-534-04216-6.

Bakgrunnsstoff

Indoeuropeiske språk Arkivert 2004-11-02 ved Wayback Machine.
Stamtre over den indoeuropeiske språkfamilien Arkivert 2007-09-29 ved Wayback Machine.