Snøveronika
| Snøveronika | |
 Snøveronika, underarten fjellveronika | |
| Status | |
Status i Noreg:  Livskraftig
| |
| Systematikk | |
| Rike: | Planteriket Plantae |
| Rekkje: | Karplantar Tracheophytes |
| Underrekkje: | Frøplantar Spermatophytes |
| Orden: | Leppeblomordenen Lamiales |
| Familie: | Kjempefamilien Plantaginaceae |
| Stamme: | Veroniceae |
| Slekt: | Veronikaslekta Veronica |
| Art: | Snøveronika V. alpina |
| Vitskapleg namn | |
| Veronica alpina | |
Snøveronika (Veronica alpina), tidlegare og ofte framleis kalla fjellveronika, er ei fjellplante som veks på fuktig mark. Ho er å finne på enger, ved snølege og ved bekkar, og blomstrar kring juni månad. Planta har ei amfi-atlantisk utbreiing.
Dei små blomane er mørkeblå av farge. Dei er samla i ein liten klase i toppen av stengelen, som er opprett frå ein kort krypande del. Fjellveronika har ovale, heile motsette blad som oftast er glatte.
Frukta er ein kapsel. Ved mogning vert både kapselen og heile fruktstanden blå.
Snøveronika er heimleg og nokså vanleg i alle fjellstrøk i Noreg. Planta er funnen opp til over 1900 m.o.h. i Jotunheimen.[1] Planteslekta har namn etter helgenen Veronika.
Slektskap og namn
[endre | endre wikiteksten]Arten har to underartar i Noreg:[2]
- nominatunderarten fjellveronika (V.a. ssp. alpina)
- høgfjellsveronika (V.a. ssp. pumilla), på raudlista 2021 som nær truga (NT)[3]
Det har vore mykje fram og attende med namngivinga av arten og underartane. Tidlegare rekna ein dei to underartane som separate artar, fjellveronika (V. alpina) og høgfjellsveronika (V. pumilla).[4] Då ein slo dei saman til ein art, vart dei to namna knytte til underartane, medan sjølve arten ikkje fekk noko norsk namn.[5] Etter kvart vart namnet fjellveronika knytt til arten, medan nominatunderarten vart kalla vanleg fjellveronika.[6] Som ein konsekvens av at Artsdatabanken no prinsipielt bruker separate namn på ulike taksonomiske nivå, har ein valt å kalle arten snøveronika, eit namn som førebels er lite innarbeidd.[1][2]
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- ↑ 1,0 1,1 Reidar Elven mfl. (2022). Norsk flora (8. utg.). Oslo: Det Norske Samlaget. s. 941.
- ↑ 2,0 2,1 «Artsdatabanken: Namnetre snøveronika». Artsdatabanken. Henta 28. februar 2023.
- ↑ «Norsk rødliste for arter 2021». Raudlista 2021. Artsdatabanken. 24. november 2021. Henta 28. februar 2023.
- ↑ Johannes Lid (1985). Norsk, svensk, finsk flora (5. utg.). Oslo: Det Norske Samlaget. s. 435. ISBN 82-521-2207-8.
- ↑ Johannes Lid og Dagny Tande Lid (1994). Norsk flora (6. utg.). Oslo: Det Norske Samlaget. s. 538-539. ISBN 82-521-3754-7.
- ↑ Johannes Lid og Dagny Tande Lid (2005). Norsk flora (7. utg.). Oslo: Det Norske Samlaget. s. 697-698. ISBN 978-82-521-6029-1.
- Ørjan Nilsson: Nordisk Fjellflora. Oslo 1995
- Leif Ryvarden (red.) Norges planter 2. Oslo 1993