Tommaso Traetta
| Tommaso Traetta | |||
 | |||
| Fødd | 30. mars 1727 | ||
|---|---|---|---|
| Fødestad | Bitonto | ||
| Død | 6. april 1779 (52 år) | ||
| Dødsstad | Venezia | ||
| Opphav | Republikken Venezia | ||
| Sjanger | opera | ||
| Verka som | komponist | ||
| Born | Filippo Traetta | ||
Tommaso Michele Francesco Saverio Traetta (30. mars 1727–6. april 1779) var ein italiensk komponist av den napolitanske skulen.
Liv og virke
[endre | endre wikiteksten]Frå 1738 til 1748 studerte han ved Conservatorio S. Maria di Loreto i Napoli under mellom anna Francesco Durante. I 1751 fekk han ei bestilling på ein opera seria, og fekk suksess allereie med det fyrste forsøket i sjangeren. I 1758 blei han hoffkapellmeister og musikklærar ved hoffet i Parma, som var eit senter for operareforma i samtida. Namnet til Traetta blei kjent over heile Europa, og han fekk komposisjonsoppdrag frå Torino, Wien og Mannheim. Etter at hertug Filip av Parma døydde, mista operaen noko av den finansielle støtta si, og i 1765 blei Traetta rektor ved Conservatorio dell'Ospedaletto i Venezia. Her skreiv han kyrkjemusikk og nokre operaer.
Frå 1768 var Traetta hoffkapellmeister for tsarina Katarina II av Russland i St. Petersburg. Der skreiv han operaen Antigona, som blir rekna som det mognaste verket hans. Traetta vende tilbake til Venezia i 1774 og døydde i 1779 som ein vel respektert mann i byen.
Sonen Filippo Traetta (fødd 8. januar 1777 i Venezia; død 9. januar 1854 i Philadelphia) var også komponist. I 1799 måtte han flykta, og utvandra til USA. I 1801 var han med på å grunnleggja American Conservatorio i Boston, den fyrste musikkhøgskulen i USA.
Verk i utval
[endre | endre wikiteksten]Tommaso Traetta skreiv over 40 operaer, mellom anna Il Farnace (Napoli , 1751), Ezio (Roma, 1754), Solimano (Parma, 1759), Enea nel Lazio (Torino, 1760), Sofonisba (Mannheim, 1762), Ifigenia in Tauride (Wien, 1763), Antigona (St. Petersburg, 1772) og Germondo (London, 1776).
Verkslista omfattar også oratorium, ei messe, ein stabat matar (1750), ein johannespasjon, symfoniar og divertimento.
Til liks med den samtidige Niccolò Jommelli blei Traetta i blant karakterisert som «den italienske Gluck». Traetta prøvde å knyta ariane inn i det dramatiske forløpet til operaene og løysa opp den klassiske stivna forma til seriaen med lange rekkjer resitativ som driv handlinga framover avløyst av (dramaturgisk) stilleståande da capo-arier.
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- Denne artikkelen bygger på «Tommaso Traetta» frå Wikipedia på bokmål, den 29. april 2024.
Litteratur
[endre | endre wikiteksten]- Marco Russo, Tommaso Traetta: i Libretti della Riforma – Parma 1759–1761, Facoltà di Lettere di Trento, Trento 2005;
- Marco Russo, Tommaso Traetta: Maestro di cappella napoletano, Edizioni S. Marco dei Giustiniani, Genova 2006.
- Fabrizio Cassoni, Gianfranco Spada, Le Feste d'Imeneo, Tommaso Traetta a Parma, Traettiana, London 2010.