Biełaje (rejon uszacki): Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Wersja z 09:26, 2 maj 2023 edytuj Lelek 2v (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 131 355 edycji drobne techniczne ← poprzednia edycja		Aktualna wersja na dzień 13:48, 28 sie 2024 edytuj anuluj edycję Happa (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 39 637 edycji m poprawa linków Znacznik: VisualEditor
(Nie pokazano 2 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 4: \|zdjęcie = \|opis zdjęcia = \|alt zdjęcia = \|herb = \|flaga = \|dopełniacz nazwy = \|państwo = BY-VI \|1. jednostka administracyjna = \|2. jednostka administracyjna = [[Rejon uszacki\|uszacki]] \|powierzchnia = \|wysokość = \|rok = 2009 \|liczba ludności = 39<ref name=spis>{{Cytuj stronę \|url = https://archive.ph/20150625020333/http://pop-stat.mashke.org/belarus-census/viciebskaja.htm \|tytuł = Liczby ludności miejscowości obwodu witebskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku \|język = ru \|data dostępu =}}</ref> \|gęstość zaludnienia = \|numer kierunkowy = Linia 26 ⟶ 28: Pierwsza pisemna wzmianka o wsi pochodzi z roku 1552{{r\|R}}. Dobra te były dziedzictwem rodziny Korsaków-Hołubickich herbu własnego. W wyniku małżeństwa córki Hleba Iwanowicza Korsaka-Hołubickiego (późniejszego metropolity połockiego, znanego pod imieniem Herasim) Anny Hlebówny z Korsaków-Hołubickich, wdowy po Tymoteuszu Hurko (zm. między 1574 a 1576 rokiem), z Mikołajem Niemirowiczem-Szczyttem herbu Jastrzębiec (synem marszałka hospodarskiego [[Mikołaj Niemirowicz-Szczytt (zm. przed 1535)\|Mikołaja Niemirowicza-Szczytta]]) Białe (Biało) przeszło do rodu [[Niemirowiczowie-Szczyttowie herbu Jastrzębiec\|Niemirowiczów-Szczyttów]] na kolejne blisko 300 lat. 14 stycznia 1593 r. Anna Niemirowiczowa-Szczyttowa (zm. między 1593 a 1596 rokiem) zapisała swojemu mężowi dożywocie na swoich dobrach dziedzicznych w województwie połockim tj. Hołubowiczach i Białem, natomiast swoim synom: Piotrowi, Fryderykowi (Fiodorowi), Ostafiejowi i Krzysztofowi, zapisała te dobra wieczyście. Oprócz synów Anna i Mikołaj Niemirowiczowie-Szczyttowie mieli jeszcze dwie córki: Rainę (Reginę) – żonę kniazia Mikołaja Świrskiego; i Helenę. Mikołaj Niemirowicz-Szczytt (zm. po 1596) – obrońca Połocka przed wojskami [[Iwan IV Groźny\|cara Iwana IV]], który po zdobyciu twierdzy w 1563 roku wraz ze swoim krewnym wojewodą połockim [[Stanisław ~~Dowojno~~Dowojna (wojewoda)\|Stanisławem Dowojno]] więziony był latami w Moskwie – został pochowany w Białem w grobowcu, który zachował się do I wojny światowej<ref>T. Jaszczołt, ''Ród Niemiry z Wsielubia – Niemirowiczowie i Szczytowie herbu Jastrzębiec do połowy XVI wieku'', [w:] Unia w Horodle na tle stosunków polsko-litewskich, S.Górzynski (red.), Wydawnictwo DiG, Warszawa 2015, s. 242–245.</ref><ref name=Bączkowski>D. Bączkowski, F. Żyskar, ''Nasze kościoły'', T. 1, Z. 1, 1913, s. 9–10.</ref>. W 1620 roku syn Mikołaja, Krzysztof Niemirowicz-Szczytt, pan na Białem i Urodzie, wybudował w Białem cerkiew i opatrzył ją funduszem. Za czasów Mikołaja i jego syna Krzysztofa Białe pełniło funkcję głównej rezydencji [[Niemirowiczowie-Szczyttowie herbu Jastrzębiec\|Niemirowiczów-Szczyttów]]. Kolejnym właścicielem dóbr Białe został syn Krzysztofa i jego żony Zofii z Lissowskich – [[Justynian Niemirowicz-Szczytt (zm. 1677)]]. Gdy podczas wojny polsko-moskiewskiej 1654-1667 wojewoda ruski [[Stefan Czarniecki\|Stefan Czarnecki]] kwaterował w majątku [[Tabołki]] Justyniana Niemirowicza-Szczytta, na pamiątkę podarował Niemirowiczowi-Szczyttowi swój stolik obozowy z własnoręcznym napisem. Stolik ten był przechowywany w Białem do I wojny światowej. W wyniku działów spadku Białe znalazło się w rękach potomków [[Konstanty Marcjan Niemirowicz-Szczytt\|Konstantego Marcjana Niemirowicza-Szczytta]], syna [[Justynian Niemirowicz-Szczytt (zm. 1677)\|Justyniana]]<ref>T. Żychliński, ''Złota Księga Szlachty Polskiej'', Rocznik IV, Poznań 1882, s. 361–365.</ref><ref>''Justynian Szczytt'' ''Niemirowicz'', [w:] Polski Słownik Biograficzny, T. 47, 2011, s. 563–565.</ref><ref name=Bączkowski />. Linia 39 ⟶ 41: == Dawne zabytki == Józef Niemirowicz-Szczytt wystawił w 1801 roku nowy [[Polski dwór szlachecki\|dwór]], wykorzystując pozostałości dawnego dworu zapewne z czasów [[Justynian Niemirowicz-Szczytt (zm. 1677)\|Justyniana Niemirowicza-Szczytta (zm. 1677)]]<ref>J. Szczytt, Ułamek z pamiętników, [w:] ''Kronika Rodzinna'', 1884, s. 74–75.</ref>. Dwór w Białem był to długi budynek, parterowy, wybudowany na planie prostokąta, na wysokiej podmurówce. Elewacja frontowa charakteryzowała się dwoma symetrycznie usytuowanymi [[portyk]]ami, w każdym z nich trójkątny szczyt był podparty dwiema parami kolumn. Dwór był otoczony dosyć dużym parkiem krajobrazowym, przechodzącym w las. Atrakcyjność lokalizacji podkreślała bliskość dwóch jezior: Bielskiego i Troszczańskiego. Majątek przetrwał do 1917 roku{{r\|RA}}. Cerkiew z 1620 roku i kościół z 1727 roku również nie przetrwały [[Rewolucja październikowa\|rewolucji październikowej]]{{r\|R\|RA}}.