Domicjan
Szablon:Cesarz rzymski infobox Domicjan (ur. 24 października 51, zm. 18 września 96), Domitianus, Titus Flavius Domitianus, Imperator Caesar Domitianus Augustus, urodzony w Rzymie syn Wespazjana i Domitilli Starszej. Brat Tytusa Flawiusza i Domitilli Młodszej. Cesarz rzymski z dynastii Flawiuszy panujący od 14 września 81 roku do 18 września 96 roku n.e. W początkach swojego panowania w roku 82 osobiście poprowadził siłami 9 legionów wyprawę wojenną przeciwko germańskim plemionom Chattów, których pokonał i odepchnął w głąb Germanii, rozszerzając Agri Decumates, odbył z tego tytułu uroczysty triumf i przyjął przydomek Germanicus w roku 85. Także w tym roku Dakowie najechali na prowincję Mezję. Po sprowadzeniu posiłków, w tym jednego legionu z Brytanii, Rzymianie ruszyli do kontrnatarcia zakończonego klęską (zniszczony cały legion V Alaude). Na teren wojny przybył osobiście Domicjan (rok 88), lecz wobec groźby najazdu plemion Jazygów, Markomanów, Kwadów oraz buntu, który wzniecił Saturninus, namiestnik Górnej Germanii, został zmuszony do zawarcia pokoju z władcą Daków w roku 89. Uznał go za króla, obiecał coroczne subsydia pieniężne, specjalistów od fortyfikacji obronnych, licząc na nich jako sojuszników przeciwko innym agresywnym plemionom. Decebal miał zwrócić jeńców wojennych oraz wydać część broni, czego nie uczynił. W roku 92 cesarz przeprowadził wyprawę przeciwko Jazygom, Kwadom i Markomanom. Przeprowadził reformy w administracji państwa, na wysokie stanowiska w kancelariach cesarskich powołując zamiast wyzwoleńców ekwitów, do pobierania podatków wyznaczył państwową służbę z prokuratorami do ich pilnowania (zakończył działalność prywatnych spółek publikanów pobierających podatki). Wyższe stanowiska w armii powierzał również ekwitom, pomijając senatorów. Dokończył budowę Koloseum.
Był dwukrotnie żonaty z Domicją Longiną. Został zamordowany w pałacu cesarskim w Rzymie, w wyniku spisku pretorianów, cesarskiego szambelana i cesarzowej Domicji.
Bibliografia
- Boruch W., Aspekty polityczne i ideologiczne panowania cesarza Domicjana (81 – 96 r. po Chr.) w świetle mennictwa imperialnego, Poznań 2002.
- Cary M., Scullard H. H., Dzieje Rzymu. Od czasów najdawniejszych do Konstantyna. t. I, Warszawa 1992.
- Krawczuk A., Poczet cesarzowych Rzymu, ISKRY, Warszawa 2006.
- Krawczuk A., Poczet cesarzy rzymskich, ISKRY, Warszawa 2006.
- Słownik cesarzy rzymskich, red. J. Prostko-Prostyński, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2001.
- Swetoniusz, Żywoty cezarów., Ossolineum, Wrocław 1987.
- Tacyt, Dzieła t.I-II, Warszawa 1957, 2004.
- Władcy i wodzowie starożytności. Słownik, pod red. P. Iwaszkiewicz, W. Łoś, M. Stępień, Warszawa 1998.
