Wangari Maathai: Różnice pomiędzy wersjami

|imię i nazwisko = Wangari Maathai

|pseudonimopis grafiki =

|grafikaalt grafiki = Wangari Maathai portrait by Martin= Rowe.jpg

|podpisdata urodzenia = [[1 =kwietnia]] [[1940]]

|datamiejsce urodzenia = [[1Ihithe, kwietnia]]dystrykt [[1940Nyeri]]

|miejscedata śmierci urodzenia = Ihithe,[[25 dystryktwrześnia]] [[Nyeri2011]]

|dataprzyczyna śmierci = [[25 września]] [[2011nowotwór]]

|miejscenarodowość śmierci = [[NairobiKikuju]]

|zawóduczelnia = University of Nairobi

|narodowośćpartia = [[KikujuPartia Zielonych (Kenia)|Mazingira]]

|tytuł odznaczenia = doktor nauk{{order|LH}} biologicznych{{order|OWS|WW}}

|edukacjacommons = Mount St. Scholastica College = Category:Wangari Maathai

|Almawikicytaty Mater = Wangari Maathai

'''Wangari Muta Maathai''' (ur. [[1 kwietnia]] [[1940]] w Ihithe w dystrykcie [[Nyeri]], zm. [[25 września]] [[2011]] w [[Nairobi]])<ref name=NP>[httphttps://www.nobelprize.org/nobel_prizesprizes/peace/laureates/2004/maathai-bio.html/biographical/ Nobelprize.org -– Wangari Maathai] {{lang|en}} [dostęp 2011-09-26]</ref><ref name=AC>[http://womenshistory.about.com/od/wangarimaathai/p/wangari_maathai.htm About.com -– Wangari Maathai] {{lang|en}} [dostęp 2011-09-27]</ref> − [[Kenia|kenijska]] działaczka [[feminizm|feministyczna]] i [[ekologia|ekologiczna]], założycielka [[Partia Zielonych (Kenia)|Partii Zielonych Kenii – Mazingira]], laureatka [[Pokojowa Nagroda Nobla|Pokojowej Nagrody Nobla]] w 2004. Pochodziła z plemienia [[Kikuju]].

Studiowała biologię na uczelniach [[Stany Zjednoczone|amerykańskich]] i [[Niemcy|niemieckich]]. Doktorat w dziedzinie [[medycyna weterynaryjna|weterynarii]] obroniła na [[Uniwersytet w Nairobi|Uniwersytecie w Nairobi]]. Następnie wykładała anatomię na wydziale weterynarii tego uniwersytetu, zostając pierwszą w [[Afryka|Afryce]] Wschodniej kobietą-profesorem.

Od 1976 działała w Maendeleo Ya Wanawake (Narodowa Rada Kobiet Kenijskich), a w latach 1981-19871981–1987 pełniła funkcję przewodniczącej tej organizacji. W okresie dyktatury prezydenta [[Daniel Moi|Daniela Moia]] działała w opozycji demokratycznej, domagając się wielopartyjnych wyborów.

W 1977 założyła w Kenii kobiecy [[Ruch Zielonego Pasa]] ([[język angielski|ang.]] ''Green Belt Movement)'', który z czasem rozprzestrzenił się na sąsiednie kraje Afryki. W "zielonym„zielonym pasie"pasie” zasadzono ponad 30 milionów drzew. Przyczyniła się także do stworzenia wielu nowych miejsc pracy (w szkółkach leśnych zatrudnienie znalazło kilkadziesiąt tysięcy Kenijek). Jednocześnie "zielony„zielony pas"pas” stanowił próbę przeciwdziałania postępującemu [[pustynnienie|pustynnieniu]] kontynentu i związanych z nim [[Ubóstwobieda|biedy]] i [[Głód|głodu]]. W 2003 roku założyła [[Partia Zielonych (Kenia)|Partię Zielonych Kenii]] (ang. ''Mazingira Green Party of Kenya'' – słowo ''mazingira'' w języku [[Suahili|swahili]] oznacza [[środowisko]]).

Wangari Maathai sprzeciwiała się wykupowi lasów przez osoby prywatne. W latach 2003-20052003–2005 sprawowała w kenijskim rządzie funkcję sekretarza stanu do spraw środowiska i zasobów naturalnych. Ponadto była zaangażowana w działania na rzecz praw człowieka w Kenii.

W roku 1984 otrzymała nagrodę [[Right Livelihood Award|Right Livelihood]] "za„za stworzenie masowego ruchu na rzecz zalesiania"zalesiania”. W roku 2004 została uhonorowana Pokojową [[Nagroda Nobla|Nagrodą Nobla]] za pracę na rzecz ochrony środowiska, rozwoju, demokracji i pokoju. Wcześniej Wangari Maathai zdobyła też szereg innych nagród oraz wyróżnień (m.in. nagrodę za działalność ekologiczną przyznawaną przez [[Fundacja Goldmana|Fundację Goldmana]] w 1991 oraz [[Legia Honorowa|Legię Honorową]] w 2006). W 2009 została odznaczona [[Japonia|japońskim]] [[Order Wschodzącego Słońca|Orderem Wschodzącego Słońca]].

Zmarła [[25 września]] [[2011]] w szpitalu w [[Nairobi]] wskutek choroby nowotworowej.

* [http://web.archive.org/web/20160829144050/http://www.rightlivelihood.org/maathai.html Biografia na stronie Right Livelihood]

* [httphttps://www.nobelprize.org/nobel_prizesprizes/peace/laureates/2004/maathai-bio.html/biographical/ Biografia na oficjalnej stronie Nagrody Nobla]

* [{{Cytuj stronę | url = http://users.swing.be/charles.lemaire/green_kenya.html#MGPK | tytuł = Mazingira Green Party of Kenya] | opublikowany = users.swing.be | archiwum = https://web.archive.org/web/20040819213654/http://users.swing.be/charles.lemaire/green_kenya.html#MGPK | zarchiwizowano = 2004-08-19}}

[[Kategoria:Nobliści -– nagroda pokojowa]]

[[Kategoria:OdznaczeniKawalerowie LegiąLegii HonorowąHonorowej]]

[[Kategoria:DziałaczeKenijscy działacze praw człowieka]]

[[Kategoria:FeministkiKenijskie feministki i feminiści]]