Wangari Maathai: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Wersja z 06:54, 25 mar 2023 edytuj 83.8.175.222 (dyskusja) drobne techniczne ← poprzednia edycja		Aktualna wersja na dzień 10:49, 6 sie 2024 edytuj anuluj edycję EmptyBot (dyskusja \| edycje) Boty 707 394 edycje m int.
(Nie pokazano 9 wersji utworzonych przez 6 użytkowników)
Linia 1: {{Biogram infobox \|imię i nazwisko = Wangari Maathai \|~~wikicytaty~~grafika = Wangari Maathai no Brasil.jpg▼ \|imię i nazwisko org = ▼ \|~~grafika~~opis grafiki = ~~Wangari Maathai no Brasil.jpg~~ \|~~opis~~alt grafiki = ▲ \|imię i nazwisko ~~org~~ urodzenia = Wangari Muta Maathai \|podpis = ▼ \|data urodzenia = [[1 kwietnia]] [[1940]] \|miejsce urodzenia = Ihithe, dystrykt [[Nyeri]] \|data śmierci = [[25 września]] [[2011]] ~~\|imię przy narodzeniu = Wangari Muta Maathai~~ \|~~data~~miejsce śmierci = ~~[[25~~ ~~września]]~~= [[~~2011~~Nairobi]] \|~~miejsce~~przyczyna śmierci = [[~~Nairobi~~nowotwór]] \|~~przyczyna~~narodowość ~~śmierci~~ = [[~~nowotwór~~Kikuju]] \|~~zawód~~tytuł naukowy = doktor =nauk biologicznych \|~~narodowość~~edukacja = ~~[[Kikuju]]~~Mount St. Scholastica College \|~~tytuł~~uczelnia ~~naukowy~~ = ~~doktor~~University ~~nauk~~of ~~biologicznych~~Nairobi \|~~edukacja~~stanowisko = ~~Mount~~ ~~St.~~ ~~Scholastica~~= ~~College~~profesor \|~~uczelnia~~partia = ~~University~~[[Partia ofZielonych ~~Nairobi~~(Kenia)\|Mazingira]] \|~~stanowisko~~odznaczenia = ~~profesor~~{{order\|LH}} {{order\|OWS\|WW}} \|~~partia~~commons = ~~[[Partia~~ ~~Zielonych~~ ~~(Kenia)\|Mazingira]]~~ = Category:Wangari Maathai ▲ \|~~podpis~~wikicytaty = Wangari Maathai ~~\|odznaczenia = {{order\|LH}} [[Plik:JPN Kyokujitsu-sho 1Class BAR.svg\|40px\|link=Order Wschodzącego Słońca\|Order Wschodzącego Słońca (Wielka Wstęga)]]~~ ~~\|commons = Category:Wangari Maathai~~ ▲ \|wikicytaty = Wangari Maathai ~~\|www =~~ }} '''Wangari Muta Maathai''' (ur. [[1 kwietnia]] [[1940]] w Ihithe w dystrykcie [[Nyeri]], zm. [[25 września]] [[2011]] w [[Nairobi]])<ref name=NP>[https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2004/maathai/biographical/ Nobelprize.org – Wangari Maathai] {{lang\|en}} [dostęp 2011-09-26]</ref><ref name=AC>[http://womenshistory.about.com/od/wangarimaathai/p/wangari_maathai.htm About.com – Wangari Maathai] {{lang\|en}} [dostęp 2011-09-27]</ref> − [[Kenia\|kenijska]] działaczka [[feminizm\|feministyczna]] i [[ekologia\|ekologiczna]], założycielka [[Partia Zielonych (Kenia)\|Partii Zielonych Kenii – Mazingira]], laureatka [[Pokojowa Nagroda Nobla\|Pokojowej Nagrody Nobla]] w 2004. Pochodziła z plemienia [[Kikuju]]. == Zarys biografii == Studiowała biologię na uczelniach [[Stany Zjednoczone\|amerykańskich]] i [[Niemcy\|niemieckich]]. Doktorat w dziedzinie [[medycyna weterynaryjna\|weterynarii]] obroniła na [[Uniwersytet w Nairobi\|Uniwersytecie w Nairobi]]. Następnie wykładała anatomię na wydziale weterynarii tego uniwersytetu, zostając pierwszą w [[Afryka\|Afryce]] Wschodniej kobietą-profesorem. Od 1976 działała w Maendeleo Ya Wanawake (Narodowa Rada Kobiet Kenijskich), a w latach ~~1981-1987~~1981–1987 pełniła funkcję przewodniczącej tej organizacji. W okresie dyktatury prezydenta [[Daniel Moi\|Daniela Moia]] działała w opozycji demokratycznej, domagając się wielopartyjnych wyborów. W 1977 założyła w Kenii kobiecy [[Ruch Zielonego Pasa]] ([[język angielski\|ang.]] ''Green Belt Movement)'', który z czasem rozprzestrzenił się na sąsiednie kraje Afryki. W „zielonym pasie” zasadzono ponad 30 milionów drzew. Przyczyniła się także do stworzenia wielu nowych miejsc pracy (w szkółkach leśnych zatrudnienie znalazło kilkadziesiąt tysięcy Kenijek). Jednocześnie „zielony pas” stanowił próbę przeciwdziałania postępującemu [[pustynnienie\|pustynnieniu]] kontynentu i związanych z nim [[bieda\|biedy]] i [[Głód\|głodu]]. W 2003 założyła [[Partia Zielonych (Kenia)\|Partię Zielonych Kenii]] (ang. ''Mazingira Green Party of Kenya'' – słowo ''mazingira'' w języku [[Suahili\|swahili]] oznacza [[środowisko]]). Wangari Maathai sprzeciwiała się wykupowi lasów przez osoby prywatne. W latach ~~2003-2005~~2003–2005 sprawowała w kenijskim rządzie funkcję sekretarza stanu do spraw środowiska i zasobów naturalnych. Ponadto była zaangażowana w działania na rzecz praw człowieka w Kenii. W 1984 otrzymała nagrodę [[Right Livelihood Award\|Right Livelihood]] „za stworzenie masowego ruchu na rzecz zalesiania”. W 2004 została uhonorowana Pokojową [[Nagroda Nobla\|Nagrodą Nobla]] za pracę na rzecz ochrony środowiska, rozwoju, demokracji i pokoju. Wcześniej Wangari Maathai zdobyła też szereg innych nagród oraz wyróżnień (m.in. nagrodę za działalność ekologiczną przyznawaną przez [[Fundacja Goldmana\|Fundację Goldmana]] w 1991 oraz [[Legia Honorowa\|Legię Honorową]] w 2006). W 2009 została odznaczona [[Japonia\|japońskim]] [[Order Wschodzącego Słońca\|Orderem Wschodzącego Słońca]]. Zmarła 25 września 2011 w szpitalu w Nairobi wskutek choroby nowotworowej. Linia 42 ⟶ 39: == Linki zewnętrzne == * [http://web.archive.org/web/20160829144050/http://www.rightlivelihood.org/maathai.html Biografia na stronie Right Livelihood] * [https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2004/maathai/biographical/ Biografia na oficjalnej stronie Nagrody Nobla] * {{Cytuj stronę \| url = http://users.swing.be/charles.lemaire/green_kenya.html#MGPK \| tytuł = Mazingira Green Party of Kenya \| opublikowany = users.swing.be \| archiwum = https://web.archive.org/web/20040819213654/http://users.swing.be/charles.lemaire/green_kenya.html#MGPK \| zarchiwizowano = 2004-08-19}} Linia 54 ⟶ 51: [[Kategoria:Kenijscy politycy]] [[Kategoria:Nobliści – nagroda pokojowa]] [[Kategoria:~~Odznaczeni~~Kawalerowie ~~Legią~~Legii ~~Honorową~~Honorowej]] [[Kategoria:Odznaczeni Orderem Wschodzącego Słońca]] [[Kategoria:Laureaci nagrody Right Livelihood]]