Wikipedia

Wojciech Marczewski: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycja
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Nie podano opisu zmian
 
(Nie pokazano 43 wersji utworzonych przez 12 użytkowników)
Linia 1:
{{wyróżnienie|DA}}
{{Filmowiec infobox
|imię i nazwisko = Wojciech Marczewski
|imię i nazwisko org =
|grafika = Wojciech Marczewski.JPG
|opis grafiki =
|alt grafiki =
|prawdziwe imię i nazwisko =
|imię i nazwisko urodzenia =
|data urodzenia = 28 lutego 1944
|miejsce urodzenia = [[Łódź]]
|data śmierci =
|miejsce śmierci =
|zawód = [[reżyser]], [[scenarzysta]]
|współmałżonek = [[Teresa Marczewska]]
|lata aktywności =
|odznaczenia = [[Plik:POL Polonia Restituta Oficerski BAR.svg|40px|Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski]] {{order|GA|Z}}
|commons = Category:Wojciech Marczewski
|wikicytaty = Wojciech Marczewski
|www =
}}
'''Wojciech Szczęsny Marczewski''' (ur. [[28 lutego]] [[1944]] w [[Łódź|Łodzi]]<ref name="to">{{Cytuj książkę | nazwisko = Hollender | imię = Barbara | tytuł = Zespół Tor | wydawca = Prószyński i S-ka | miejsce = Warszawa | data = 2000 | strony = 273 | isbn = 8372556598 | nazwisko2 = Turowska | imię2 = Zofia | inni = Anna M. Płażewska (red.)}}</ref>) – [[polska|polski]] reżyser i scenarzysta, nauczyciel akademicki, odznaczony Krzyżem Oficerskim [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]].
 
Początkowo współpracował ze [[Se-ma-for|Studiem Małych Form Filmowych Se-Ma-For]] oraz [[Wytwórnia Filmowa „Czołówka”|Wytwórnią Filmową „Czołówka”]], a następnie – w ramach [[Studio Filmowe „Tor”|Zespołu Filmowego „Tor”]] – nakręcił cenione przez krytyków filmy o dojrzewaniu w opresyjnych systemach: ''[[Zmory (film)|Zmory]]'' (1978) osadzone w czasach [[Kulturkampf|Kulturkampfu]]u w [[Zabór pruski|zaborze pruskim]] oraz ''[[Dreszcze (film 1981)|Dreszcze]]'' (1981, nagroda [[Międzynarodowa Federacja Krytyków Filmowych|FIPRESCI]] na [[Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie|Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie]]). Kolejny film w jego dorobku, ''[[Ucieczka z kina „Wolność”]]'' (1990), otrzymał [[Złote Lwy|Złote Lwy Gdańskie]] na [[Festiwal Polskich Filmów Fabularnych|Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych]]. Marczewski jest też autorem ''[[Weiser|Weisera]]a'' (2000) na podstawie [[Weiser Dawidek|powieści]] [[Paweł Huelle|Pawła Huellego]] oraz wykładowcą w założonej w 2002 roku [[Szkoła Wajdy|Mistrzowskiej Szkole Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy]]. Laureat licznych honorowych wyróżnień, przyznanych między innymi przez [[Stowarzyszenie Filmowców Polskich]] oraz organizatorów [[Tarnowska Nagroda Filmowa|Tarnowskiej Nagrody Filmowej]]. W 2024 roku uhonorowany Platynowymi Lwami za całokształt twórczości.
 
== Życiorys ==
 
=== Młodość i wykształcenie ===
Wojciech Szczęsny Marczewski urodził się 28 lutego 1944 roku w Łodzi<ref>{{cytuj |tytuł = WAJDA STUDIO |data dostępu = 2022-05-10 |opublikowany = Fundacja Moje Państwo |url = https://rejestr.io/krs/18293/wajda-studio |archiwum = https://archive.ph/dS4zO |zarchiwizowano = 2022-05-10}}</ref>{{odn|Hollender|Turowska|2000|s=273}}. W roku 1962 rozpoczął studia w [[Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi|Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi]]{{rodn|toHollender|Turowska|2000|s=273}}, na wydziale reżyserii. Po dwóch latach przerwał je i rozpoczął naukę na [[Uniwersytet Łódzki|Uniwersytecie Łódzkim]], studiując filozofię i historię. Znów nie wytrzymał jednak więcej niż trzy semestry nauki. Parał się pracą fizyczną przy rozwożeniu węgla i dopiero pod naciskiem rodziców wrócił do łódzkiej szkoły filmowej. Ukończył ją w 1969 roku, ale bez dyplomu nie mógł kręcić filmów kinowych. Ostatecznie otrzymał czwartą, najniższą kategorię reżyserską, co pozwalało mu realizować filmy telewizyjne<ref name=":0">{{Cytuj odn|autor = Dominika Kawczyńska |tytuł = Reżyser Wojciech Marczewski: Łódź mnie nauczyła samotności |data = 2014-01-31 |data dostępu = 2022-05-06 |opublikowany = lodz.wyborcza.pl |url = https://lodz.wyborcza.pl/lodz/7,35136,15362671,rezyser-wojciech-marczewski-lodz-mnie-nauczyla-samotnosci.html?disableRedirects=true}}</ref>. Swój okres nabywania wykształcenia wspominał bardzo negatywnie: „Miałem poczucie, że wszystkie szkoły są represyjne, wprowadzają podział na mądrego nauczyciela i głupiego ucznia”<ref name=":0" />{{odn|Kawczyńska|2014}}. Początkowo pracował w łódzkim [[Se-ma-for|Studiu Małych Form Filmowych Se-Ma-For]], gdzie powstał jego krótkometrażowy film aktorski z elementami animacji, ''Lekcja anatomii'' (1968)<ref name=":1" />.
 
=== Twórczość filmowa ===
 
==== Okres PRL-u ====
W [[Wytwórnia Filmowa „Czołówka”|Wytwórni Filmowej „Czołówka”]], w której został ostatecznie zatrudniony, przyczynił się do powstania kilku filmów telewizyjnych. Pierwszy z nich, ''Podróżni jak inni'' (1969), dotyczył współpracy [[Francuski ruch oporu|francuskiego ruchu oporu]] podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]], który miał współpracować z polskim podziemiem<ref>{{Filmpolski|tytuł|124286|Podróżni jak inni}}</ref>. Podobny temat dotyczył serialu telewizyjnego ''[[Odejścia, powroty]]'' (1973), na podstawie przeżyć autentycznego uczestnika polskiego ruchu oporu w czasie [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupacji hitlerowskiej]]<ref>{{Filmpolski|tytuł|124289|Odejścia, powroty}}</ref>. ''Wielkanoc'' (1974) również była osadzona w realiach II wojny światowej; tematem filmu były losy pary małżeńskiej na tyłach frontu w 1944 roku<ref>{{Filmpolski|tytuł|124392|Wielkanoc}}</ref>. ''Bielszy niż śnieg'' (1975) stanowił portret pisarza u schyłku życia, który stał się bezwolnym narzędziem w rękach izolującej go żony. ''Bielszy niż śnieg'' miał być inspirowany biografią Jerzego Szaniawskiego, faktycznie izolowanego przez małżonkę w Zegrzynku<ref>{{Filmpolski|tytuł|124320|Bielszy niż śnieg}}</ref>. Marczewski odpowiadał także za dwa spektakle Teatru Telewizji: ''Przecież ty nie żyjesz'' (1977) Morgan Elaine oraz ''Idola'' (1977) [[Ireneusz Iredyński|Ireneusza Iredyńskiego]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Wojciech Marczewski |data dostępu = 2022-05-08 |opublikowany = Encyklopedia teatru polskiego |url = https://encyklopediateatru.pl/osoby/6524/wojciech-marczewski |język = pl}}</ref>.
 
Po epizodzie w „Czołówce” Marczewski dołączył do [[Studio Filmowe „Tor”|Zespołu Filmowego „Tor”]], gdzie początkowo nakręcił dwa filmy telewizyjne. ''Wielkanoc'' (1974) również była osadzona w realiach II wojny światowej; tematem filmu były losy pary małżeńskiej na tyłach frontu w 1944 roku<ref>{{Filmpolski|tytuł|124392|Wielkanoc}}</ref>. ''Bielszy niż śnieg'' (1975) stanowił portret pisarza u schyłku życia, który stał się bezwolnym narzędziem w rękach izolującej go żony. ''Bielszy niż śnieg'' miał być inspirowany biografią [[Jerzy Szaniawski|Jerzego Szaniawskiego]], faktycznie izolowanego przez małżonkę w [[Zegrzynek|Zegrzynku]]<ref>{{Filmpolski|tytuł|124320|Bielszy niż śnieg}}</ref>. Oba filmy reżyser uznawał za najgorsze w swojej karierze{{odn|Luter|2010}}. Marczewski wyreżyserował też dwa spektakle [[Teatr Telewizji|Teatru Telewizji]]: ''Przecież ty nie żyjesz'' (1977) Morgan Elaine oraz ''Idola'' (1977) [[Ireneusz Iredyński|Ireneusza Iredyńskiego]]<ref>{{EncyklopediaTeatru |o |id = 6524 |nazwa = Wojciech Marczewski |data dostępu = 2022-05-08}}</ref>.
Po epizodzie w „Czołówce” Marczewski dołączył do [[Studio Filmowe „Tor”|Zespołu Filmowego „Tor”]], gdzie rozpoczął prace nad swym pierwszym pełnometrażowym filmem fabularnym. ''[[Zmory (film)|Zmory]]'' (1978), adaptacja powieści [[Emil Zegadłowicz|Emila Zegadłowicza]], powstały we współpracy z czeskim scenarzystą Pavlem Hajnym. Tematem ''Zmór'' jest czas dojrzewania i kształtowania charakterów młodych polskich ludzi w opresyjnym systemie nauczania podczas [[Kulturkampf|Kulturkampfu]] w [[Zabór pruski|zaborze pruskim]]. Bohater filmu, Mikołaj Srebrny (podwójna rola [[Tomasz Hudziec|Tomasza Hudźca]] i [[Piotr Łysak|Piotra Łysaka]]), zachowuje obojętność wobec konfliktu między kadrą nauczycielską a kolegami ze szkoły, a nawet odreagowuje opresyjność nauczania poprzez [[Masturbacja|masturbację]], która prowadzi do poczucia winy i tytułowych nocnych koszmarów{{odn|Klimczyk|2009|s=201-202}}. ''Zmory'' okazały się wielkim sukcesem artystycznym. Film zdobył Srebrne Lwy Gdańskie na [[Festiwal Polskich Filmów Fabularnych|Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych]], Nagrodę im. Andrzeja Munka oraz nagrodę OCIC na [[Międzynarodowy Festiwal Filmowy w San Sebastián|Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w San Sebastián]]<ref>{{Filmpolski|tytuł|12709|Zmory}}</ref>.▼
 
▲Po epizodzie w „Czołówce”Następnie Marczewski dołączył do [[Studio Filmowe „Tor”|Zespołu Filmowego „Tor”]], gdzie rozpoczął prace nad swym pierwszym pełnometrażowym filmem fabularnym. ''[[Zmory (film)|Zmory]]'' (1978), adaptacja powieści [[Emil Zegadłowicz|Emila Zegadłowicza]], powstały we współpracy z czeskim scenarzystą Pavlem Hajnym. Tematem ''Zmór'' jest czas dojrzewania i kształtowania charakterów młodych polskich ludziPolaków w opresyjnym systemie nauczania podczas [[Kulturkampf|Kulturkampfu]]u w [[Zabór pruski|zaborze pruskim]]. Bohater filmu, Mikołaj Srebrny (podwójna rola [[Tomasz Hudziec|Tomasza Hudźca]] i [[Piotr Łysak|Piotra Łysaka]]), zachowuje obojętność wobec konfliktu między kadrą nauczycielską a kolegami ze szkoły, a nawet odreagowuje opresyjność nauczania poprzez [[Masturbacja|masturbację]], która prowadzi do poczucia winy i tytułowych nocnych koszmarów{{odn|Klimczyk|2009|s=201-202201–202}}. ''Zmory'' okazały się wielkim sukcesem artystycznym. Film zdobył Srebrne Lwy Gdańskie na [[Festiwal Polskich Filmów Fabularnych|Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych]], Nagrodę im. Andrzeja Munka oraz nagrodę OCIC na [[Międzynarodowy Festiwal Filmowy w San Sebastián|Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w San Sebastián]]<ref>{{Filmpolski|tytuł|12709|Zmory}}</ref>. Tymczasem [[Episkopat Polski]] uznał ''Zmory za „''antykościelny paszkwil” o treściach „na poły pornograficznych”, wydając zalecenie do wiernych katolickich, by nie oglądali filmu{{odn|Jabłońska|Luter|2015|s=222}}.
Po ''Zmorach'' Marczewski zdecydował się nakręcić film telewizyjny ''[[Klucznik (film)|Klucznik]]'' (1979) na podstawie sztuki [[Wiesław Myśliwski|Wiesława Myśliwskiego]]. ''Klucznik'' miał już charakter bardziej polityczny; jego akcja toczy się w 1945 roku, podczas [[Działania zbrojne podziemia antykomunistycznego w Polsce|wojny domowej w Polsce]] (1944-1947), kiedy chłopi pracujący dla ziemianina ([[Tadeusz Łomnicki]]) odmawiają mu posłuszeństwa. W obliczu stopniowej utraty dworskiego majątku ziemianin kusi swojego wiernego klucznika ([[Wirgiliusz Gryń]]) perspektywą przejęcia dworu ocalałego z wydarzeń wojennych. W ostatniej scenie filmu klucznik zasiada na tronie swojego dawnego żywiciela<ref>{{Filmpolski|tytuł|121098|Klucznik}}</ref>. Marczewski w tym przypadku zmienił zakończenie sztuki Myśliwskiego, w którym klucznik w obawie o przyszłość zarzuca ziemianinowi oszustwo{{odn|Lubelski|2004|s=151}}.▼
 
▲Po ''Zmorach'' Marczewski zdecydował się nakręcić film telewizyjny ''[[Klucznik (film)|Klucznik]]'' (1979) na podstawie sztuki [[Wiesław Myśliwski|Wiesława Myśliwskiego]]. ''Klucznik'' miał już charakter bardziej polityczny; jego akcja toczy się w 1945 roku, podczas [[Działania zbrojne podziemia antykomunistycznego w Polsce|wojny domowej w Polsce]] (1944-19471944–1947), kiedy chłopi pracujący dla ziemianina ([[Tadeusz Łomnicki]]) odmawiają mu posłuszeństwa. W obliczu stopniowej utraty dworskiego majątku ziemianin kusi swojego wiernego klucznika ([[Wirgiliusz Gryń]]) perspektywą przejęcia dworu ocalałego z wydarzeń wojennych. W ostatniej scenie filmu klucznik zasiada na tronie swojego dawnego żywiciela<ref>{{Filmpolski|tytuł|121098|Klucznik}}</ref>. Marczewski w tym przypadku zmienił zakończenie sztuki Myśliwskiego, w którym klucznik w obawie o przyszłość zarzuca ziemianinowi oszustwo{{odn|Lubelski|2004|s=151}}.
Jeszcze wyrazistszym manifestem politycznym Marczewskiego były ''[[Dreszcze (film 1981)|Dreszcze]]'' (1981), nakręcone tym razem według autorskiego scenariusza. Bohaterem ''Dreszczy'' – tak jak w ''Zmorach'' – jest chłopiec (ponownie obsadzony przez Hudźca), który po aresztowaniu jego ojca przez Urząd Bezpieczeństwa w czasach stalinizmu zostaje wysłany na obóz szkoleniowy. Tam przeżywa nieodwzajemnioną erotyczną fascynację druhną-przewodniczką ([[Teresa Marczewska]], żona reżysera){{odn|Klimczyk|2009|s=201-203}}. ''Dreszcze'' zdążyły mieć premierę w listopadzie 1981 roku, lecz wskutek wprowadzenia w Polsce [[Stan wojenny w Polsce (1981–1983)|stanu wojennego]] zostały zdjęte z ekranów<ref>{{cytuj | tytuł = Marczewski wywołał "Dreszcze" | data dostępu = 2022-05-06 | opublikowany = Interia | url = https://film.interia.pl/wiadomosci/news-marczewski-wywolal-dreszcze,nId,1817076 | język = pl}}</ref>.▼
 
▲Jeszcze wyrazistszym manifestem politycznym Marczewskiego były ''[[Dreszcze (film 1981)|Dreszcze]]'' (1981), nakręcone tym razem według autorskiego scenariusza. Bohaterem ''Dreszczy'' – tak jak w ''Zmorach'' – jest chłopiec (ponownie obsadzony przez Hudźca), który po aresztowaniu jego ojca przez [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego|Urząd Bezpieczeństwa]] w czasach stalinizmu zostaje wysłany na obóz szkoleniowy. Tam przeżywa nieodwzajemnioną erotyczną fascynację druhną-przewodniczką ([[Teresa Marczewska]], żona reżysera){{odn|Klimczyk|2009|s=201-203201–203}}. Projekt filmu był ryzykowny. Marczewski wspominał w jednym z wywiadów, że ówczesny kierownik artystyczny „Toru”, [[Krzysztof Zanussi]], nazwał go „kamikaze” i nie wieścił żadnych szans na realizację projektu{{odn|Rubinstein|1985|s=18}}. Krótkotrwałe odprężenie polityczne w [[Sierpień 1980|sierpniu 1980 roku]] umożliwiło jednak wszczęcie prac zdjęciowych: „nadeszły strajki gdańskie, a dwa miesiące później ministerstwo postawiło pieczątkę zatwierdzającą scenariusz”{{odn|Rubinstein|1985|s=18}}. ''Dreszcze'' zdążyły mieć premierę w listopadzie 1981 roku, lecz wskutek wprowadzenia w Polsce [[Stan wojenny w Polsce (1981–1983)|stanu wojennego]] zostały zdjęte z ekranów<ref>{{cytuj | tytuł = Marczewski wywołał "Dreszcze"„Dreszcze” | data dostępu = 2022-05-06 | opublikowany = Interia | url = https://film.interia.pl/wiadomosci/news-marczewski-wywolal-dreszcze,nId,1817076 | język = pl}}</ref>.
 
==== Po transformacji ustrojowej ====
[[Plik:Gajos Janusz.jpg|lewo|mały|lewo|[[Janusz Gajos]] (na zdjęciu z 2007 roku) odtwarzał rolę cenzora w filmie ''[[Ucieczka z kina „Wolność”]]'' Marczewskiego]]
Dopiero w obliczu transformacji ustrojowej Marczewski mógł zrealizować projekt, który był najbardziej zuchwałą krytyką systemu komunistycznego w jego karierze. ''[[Ucieczka z kina „Wolność”]]'' (1990) czyniła głównym bohaterem wyrachowanego cenzora ([[Janusz Gajos]]), który usiłuje dociec, dlaczego postaci z propagandowego filmu historycznego na ekranie tytułowego kina buntują się przeciwko fałszowi scenariusza. Na użytek filmu, po długich pertraktacjach, Marczewski uzyskał zgodę [[Woody Allen|Woody’ego Allena]] na wykorzystanie za darmo fragmentów filmu o podobnej tematyce, ''[[Purpurowa róża z Kairu|Purpurowej róży z Kairu]]'' (1983)<ref name=":0" />{{odn|Kawczyńska|2014}}. ''Ucieczka z kina „Wolność”'', choć jej sam ton bynajmniej nie był triumfalny{{odn|Copik|2019|s=27-2827–28}}, odniosła kolejny sukces festiwalowy. Na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych film otrzymał pięć statuetek, w tym [[Złote Lwy]] dla najlepszego filmu i [[Złota Kaczka|Złotą Kaczkę]] czasopisma „[[Film (czasopismo)|Film]]”<ref>{{Filmpolski|tytuł|1249|Ucieczka z kina „Wolność”}}</ref>. Był to na początku lat 90. XX wieku jedyny polski film polityczny, który cieszył się żywym zainteresowaniem widowni i krytyków{{odn|Haltof|1995|s=17}}.
 
Następny utwór w dorobku Marczewskiego, przygotowywany przez pięć lat ''[[Weiser]]'' (2000)<ref>{{cytuj | tytuł = Film dojrzewający | data = 2001-01-20 | data dostępu = 2022-05-06 | opublikowany = Dziennik Polski | url = https://dziennikpolski24.pl/film-dojrzewajacy/ar/2028760 | język = pl-PL}}</ref>, był adaptacją powieści ''[[Weiser Dawidek]]'', napisanej jeszcze w 1984 roku przez [[Paweł Huelle|Pawła Huellego]]. Reżyser dokonał sporych zmian w scenariuszu, nadając historii tytułowego żydowskiego chłopca charakter własnych pokoleniowych wspomnień (akcja została przesunięta do roku 1968, Marczewski przeniósł też akcję filmu z Gdańska do rodzinnego Dolnego Śląska){{odn|Jałocha|2015|s=114}}. Głównym bohaterem filmu i ''alter ego'' reżysera jest Paweł Heller ([[Marek Kondrat]]), ceniony dźwiękowiec, który po powrocie z Niemiec w latach 90. w Polsce zanurza się we własnych wspomnieniach z dzieciństwa i próbuje dociec, co stało się z Dawidkiem (Andrzej Basiukiewicz). ''Weiser'' został przyjęty bez entuzjazmu;. Kontrowersje budziło wymazanie z filmu wszelkich odniesień do żydowskości tytułowej postaci, które były obecne w powieści{{odn|Mach|2014|s=335}}. [[Tadeusz Lubelski]], doceniając wyrafinowaną strukturę filmu, pisał mimo to: „Wojciech Marczewski wciąż jest niezastąpionym w naszym kinie przewodnikiem inicjacji. Jako portrecista swego pokolenia na razie mnie jednak nie przekonał”{{odn|Lubelski|2001}}.
 
W trakcie prac nad ''Weiserem'' Marczewski zdołał jeszcze nakręcić film telewizyjny ''[[Czas zdrady]]'' (1997), adaptację dramatu scenicznego [[Witold Zalewski|Witolda Zalewskiego]] ''Coś za coś'' o włoskim pisarzu [[Niccolò Machiavelli|Niccolò Machiavellim]]m. Film otrzymał Nagrodę Specjalną Jury oraz nagrodę za montaż dla [[Milenia Fiedler|Milenii Fiedler]] na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych<ref>{{Filmpolski|tytuł|127045|Czas zdrady}}</ref>.
 
=== Działalność okołofilmowa ===
[[Plik:Wojciech Marczewski (2015).JPG|mały|Wojciech Marczewski w 2015 roku]]
Był wiceprezesem [[Stowarzyszenie Filmowców Polskich|Stowarzyszenia Filmowców Polskich]] w latach 1978–1983{{rodn|toHollender|Turowska|2000|s=273}}. W latach 1989–1991 Marczewski był członkiem [[Komitet Kinematografii|Komitetu Kinematografii]]. Wyjechał do Wielkiej Brytanii w 1991 roku{{rodn|toHollender|Turowska|2000|s=273}}, w okresie 1992–1994 kierował Wydziałem Reżyserii Narodowej Szkoły Filmowej i Telewizyjnej w Wielkiej Brytanii (The National Film and Television School)<ref name=":1">{{culture|Culture.pl|os_marczewski_wojciechid = wojciech-marczewski|tytuł = Wojciech Marczewski|data dostępu = 2024-03-21}}</ref>. W roku 1998 został wykładowcą na Wydziale Reżyserii [[Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi|PWSFTviT]] w Łodzi<ref name=":2" />. Jest współzałożycielem i jednym z głównych wykładowców [[Szkoła Wajdy|Mistrzowskiej Szkoły Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy]], która swoją działalność rozpoczęła w 2002 roku<ref name=":1" />{{odn|Cegiełkówna|2007|s=26–28}}. W październikuramach 2011Szkoły rokuWajdy zostałMarczewski powołanysprawował doopiekę Radypedagogiczną [[Polskimiędzy Instytutinnymi Sztukinad Filmowej|Polskiegoetiudami Instytutu[[Agnieszka SztukiSmoczyńska|Agnieszki FilmowejSmoczyńskiej]]<ref>{{cytuj, stronę|url=http://www.mkidn.gov.pl/pages/posts/nowa-rada-pisf-2376.php|tytuł=Radabył Polskiegotakże Instytutukonsultantem Sztukijej Filmowej|datadebiutu dostępu=2011-10-15fabularnego ''[[Córki dancingu]]'' (2015){{Odn|autor=Podsiadły|opublikowany=mkidn.gov.pl|praca=|data=14-10-20112022}}</ref>.
 
W październiku 2011 roku został powołany do Rady [[Polski Instytut Sztuki Filmowej|Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej]]<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.mkidn.gov.pl/pages/posts/nowa-rada-pisf-2376.php |tytuł = Rada Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej |autor = |opublikowany = mkidn.gov.pl |data = 2011-10-14 |data dostępu = 2011-10-15}}</ref>. W tym samym roku ogłosił założenie artystycznego studia produkcyjnego pod nazwą Studio Wajdy, wzorowanego na dawnych zespołach filmowych{{Odn|Subbotko|2011}}. W 2017 roku został szefem Rady Programowej [[Festiwal Polskich Filmów Fabularnych|42. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych]], proponując likwidację stanowiska dyrektora artystycznego festiwalu (obejmowanego przedtem przez [[Michał Oleszczyk|Michała Oleszczyka]]) na rzecz zwiększenia kompetencji Rady{{Odn|Muraszko|2017}}. Propozycja została jednogłośnie przyjęta przez Radę{{Odn|Muraszko|2017}}. W 2020 roku ustąpił ze stanowiska szefa Rady Programowej FPFF<ref name=":2" />.
 
=== Poglądy ===
Jeszcze w młodości Marczewski był wychowany w kulturze [[Katolicyzm|katolickiej]], jednak dowiedziawszy się w wieku 17 lat o zbrodniach hitlerowskich popełnionych na Żydach w rodzinnej Łodzi, zaczął wątpić w sens swej wiary, opartej według niego na [[Antysemityzm|antysemityzmie]]{{Odn|Ćwieluch|2010}}. W wywiadzie-rzece z Damianem Jankowskim z 2022 roku deklarował się jako [[Agnostycyzm|agnostyk]], negując istnienie [[Życie pośmiertne|życia pośmiertnego]], ale również unikając czysto [[Racjonalizm światopoglądowy|racjonalistycznego]] patrzenia na świat: „dociekanie, co oznaczają życie, świat, Bóg, wiara, goni za mną od dzieciństwa i będzie mi towarzyszyło do samego końca”{{Odn|Marczewski|Jankowski|2022}}.
 
Jako swoje ulubione filmy Marczewski wskazywał ''[[Rozmowa (film 1974)|Rozmowę]]'' i ''[[Ojciec chrzestny (film)|Ojca chrzestnego]]'' [[Francis Ford Coppola|Francisa Forda Coppoli]], ''[[Zawód: Reporter]]'' [[Michelangelo Antonioni|Michelangela Antonioniego]], ''[[Mechaniczna pomarańcza (film)|Mechaniczną pomarańczę]]'' i ''[[Lśnienie (film)|Lśnienie]]'' [[Stanley Kubrick|Stanleya Kubricka]], ''[[Fortepian (film)|Fortepian]]'' [[Jane Campion]], ''[[Manhattan (film 1979)|Manhattan]]'' [[Woody Allen|Woody’ego Allena]]; cenił sobie również ''[[Zimna wojna (film 2018)|Zimną wojnę]]'' [[Paweł Pawlikowski|Pawła Pawlikowskiego]]{{odn|Marczewski|Jankowski|2019|s=190}}. Orędował za autonomią środowisk twórczych, z oburzeniem przyjmując decyzję o wycofaniu w 2019 roku przez Komitet Organizacyjny [[Festiwal Polskich Filmów Fabularnych|Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych]] kandydatury czterech filmów wybranych przez festiwalowy Komitet Selekcyjny, w tym filmu ''[[Mowa ptaków]]'' [[Xawery Żuławski|Xawerego Żuławskiego]]{{Odn|Gulda|2019}}.
 
=== Życie prywatne ===
Linia 55 ⟶ 63:
 
== Styl filmowy ==
Przytaczany przez księdza Andrzeja Lutra filmoznawca Andrzej Szpulak nazywał Marczewskiego „[[Andrzej Wajda|[Andrzejem] Wajdą]] swego pokolenia” ze względu na jego wizualne zdolności kreacyjne oraz zaangażowanie w bieżącą politykę{{odn|Jabłońska|Luter|2015|s=221}}. [[Tadeusz Lubelski]] w swym studium twórczości Marczewskiego jednak argumentował, że kino reżysera konsekwentnie unikało powiązań z jakąkolwiek polską formacją artystyczną. Zdaniem Lubelskiego reżyser „nie należał ani do »rejestracyjno-publicystycznego«, ani »kreacyjnego« skrzydła [[Kino moralnego niepokoju|moralnego niepokoju]]. Od początku był osobny”{{Odnodn|Lubelski|2004|s=136}}. Lubelski argumentował także, iż wyróżnikiem dzieła Marczewskiego są opowieści o dziecięcej inicjacji polegającej na przejściu w dorosłość (''Zmory'', ''Klucznik'', ''Weiser''){{Odnodn|Lubelski|2004|s=141}}, co dla reżysera staje się momentem wypowiedzi [[Autobiografizm|autobiograficznej]]{{Odnodn|Lubelski|2004|s=142}}. Najbardziej optymistycznym wariantem tejże inicjacji jest końcówka ''Zmór'', w których bohater dojrzewa emocjonalnie i jest gotów do dorosłego życia; w ''Dreszczach'' przeciwnie – pobyt w obozie szkoleniowym wyniszcza samodzielność protagonisty, zarażonego [[Stalinizm|stalinizmemstalinizm]]em{{Odnodn|Lubelski|2004|s=145}}; nawilżony obraz „płaczącego [[Karl Marx|Marksa]]” w końcówce filmu dowodzi, że protagonista ''Dreszczy'' na zawsze stanie się propagandystą{{Odnodn|Lubelski|2004|s=146}}. Na koniec w ''Weiserze'' główny bohater powraca do krainy dzieciństwa, bezskutecznie próbując rozwikłać zagadkę zniknięcia Dawidka{{Odnodn|Lubelski|2004|s=147}}.
 
Luter pisał, że w filmach Marczewskiego ważną rolę odgrywa motyw [[Zdrada|zdrady]]. Bohaterowie ''Zmór'', ''Dreszczy'' i ''Weisera'' są poddawani [[Indoktrynacja|indoktrynacji]] przez opresyjny aparat – nauczycieli (''Zmory''), komunistów (''Dreszcze''), wreszcie księdza katolickiego (''Weiser''), by ostatecznie przekonać się o fałszu idei, jakich ich uczono. Luter podsumowywał, że „zdrada to stały motyw w filmach Marczewskiego, reżyser czuje bowiem, że jest to największe zagrożenie dla ludzkiej egzystencji, niszczące bezpowrotnie relacje międzyludzkie”{{odn|Jabłońska|Luter|2015|s=224}}. Katarzyna Jabłońska dopowiadała, że reżyser ''Klucznika'' „w mistrzowski sposób obnaża naturę zdrady, zniewolenia i władzy. Wiele wskazuje na to, że władza, a nawet już sama jej możliwość, ma w sobie coś deprawującego”{{odn|Jabłońska|Luter|2015|s=224}}.
 
W ''Ucieczce z kina „Wolność”'' odnajdywano z kolei dzieło [[Film fabularny#Postmodernizm|postmodernistyczne]] (Miłosz Stelmach){{Odnodn|Stelmach|2020|s=378}} lub [[Film fabularny#Modernizm drugiej fali|późnomodernistyczne]] ([[Marcin Adamczak]]){{Odnodn|Adamczak|2021|s=252}}, w którym reżyser posługiwał się świadomymi cytatami z kultury elitarnej (''[[Requiem d-moll (KV 626)|Requiem]]'' [[Wolfgang Amadeus Mozart|Wolfganga Amadeusa Mozarta]], ''[[Mistrz i Małgorzata]]'' [[Michaił Bułhakow|Michaiła Bułhakowa]]) oraz popularnej (''[[Purpurowa róża z Kairu]]''){{Odnodn|Lubelski|2004|s=149}}{{Odn|Szczepański|2012|s=82}}. Akcentowano też [[autotematyzm]] ''Ucieczki'' jako filmu podejmującego temat relacji zmysłowej między odbiorcą a dziełem kinowym ([[Łucja Demby]]){{odn|Demby|2020|s=168–169}}. Jako podsumowanie swojego filmowego ''credo'' Marczewski wskazywał, żeby młodzi twórcy przed zrobieniem filmu dobrze zrozumieli swoich bohaterów oraz opowiadaną przez siebie historię: „Przestrzegam studentów, że nie wolno im robić filmów o Eskimosach, jeżeli nie przebywali wśród nich i nie wiedzą, co tym ludziom się śni: śnieg po horyzont czy palmy na plaży? Dopóki tego nie rozumieją, napiszą tylko zewnętrzną powłokę opowieści”{{odn|Marczewski|Jankowski|2019|s=192}}.
 
== Filmografia ==
{| class="wikitable"
|+ Źródło: Filmpolski.pl<ref name=":2" />
!Rok
!Film
Linia 91 ⟶ 101:
|-
|1974
|''[[Wielkanoc (film)|Wielkanoc]]''
|{{Tak}}
|{{Tak}}
Linia 205 ⟶ 215:
== Nagrody ==
{| class="wikitable"
|+ Źródło: Filmpolski.pl<ref name=":2" />
!Rok
!Film
Linia 211 ⟶ 221:
!Nagroda
|-
| rowspan="3"| |1979
| rowspan="4"| |''[[Zmory (film)|Zmory]]''
|[[Festiwal Polskich Filmów Fabularnych]]
|[[Nagroda za reżyserię na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych|Srebrne Lwy Gdańskie]]
Linia 222 ⟶ 232:
|nagroda OCIC
|-
| rowspan="3"| |1980
|Czasopismo „[[Film]]”
|Złota Kamera za debiut reżyserski w filmie fabularnym
|-
| rowspan="2"| |''[[Klucznik (film)|Klucznik]]''
| rowspan="2"| |Festiwal Polskiej Twórczości Telewizyjnej
|Panoramy Północy
|-
Linia 233 ⟶ 243:
|-
|1981
| rowspan="6"| |''[[Dreszcze (film 1981)|Dreszcze]]''
|[[Festiwal Polskich Filmów Fabularnych]]
|[[Nagroda za reżyserię na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych|Srebrne Lwy Gdańskie]]
|-
| rowspan="4"| |1982
| rowspan="4"| |[[Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie]]
|[[Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie|Srebrny Niedźwiedź]]
|-
Linia 251 ⟶ 261:
|Don Kichot
|-
| rowspan="3"| |1990
| rowspan="8"| |''[[Ucieczka z kina „Wolność”]]''
| rowspan="3"| |[[Festiwal Polskich Filmów Fabularnych]]
|[[Złote Lwy|Złote Lwy Gdańskie]]
|-
Linia 260 ⟶ 270:
|[[Nagroda Dziennikarzy na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych|Nagroda Dziennikarzy]]
|-
| rowspan="3"| |1991
|Komitet Kinematografii
|Nagroda Szefa Kinematografii za twórczość filmową w dziedzinie filmu fabularnego
Linia 280 ⟶ 290:
|1997
|''[[Czas zdrady]]''
| rowspan="2"| |[[Festiwal Polskich Filmów Fabularnych]]
|[[Nagroda Specjalna Jury na Festiwalu Filmowym w Wenecji|Nagroda Specjalna Jury]]
|-
| rowspan="2"| |2001
| rowspan="2"| |''[[Weiser]]''
|Nagroda Stowarzyszenia Filmowców Polskich za twórcze przedstawienie współczesności
|-
Linia 292 ⟶ 302:
 
== Nagrody honorowe, odznaczenia ==
 
* Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia (1981)<ref name=":2">{{Filmpolski|osoba|116005|Wojciech Marczewski}}</ref>
* Doroczna Nagroda Ministra Kultury w dziedzinie filmu (2002)<ref name=":2" />
* Złoty Dinozaur na XIII Międzynarodowym Festiwalu Filmowym „Etiuda & Anima” w Krakowie (2006)<ref name=":2" />
* Wielki FeFe na XV Festiwalu FeFe Felliniada w Warszawie (2008)<ref name=":2" />
* Korona Sandomierska dla Reżysera NieZwykłego na [[Festiwal Filmów-Spotkań NieZwykłych|Festiwalu Filmów-Spotkań NieZwykłych]] w [[Sandomierz|Sandomierzu]]u (2009)<ref name=":2" />
* Krzyż Oficerski [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]] (2011)<ref>{{Monitor Polski|rok=2011|numer=64|pozycja=616}}.</ref>
* Złoty Glan na 20. Forum Kina Europejskiego „ORLEN-Cinergia” w Łodzi (2015)<ref name=":2" />
* Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska „Neptun” (2015)<ref>{{cytuj stronę |url = http://archive.is/20120731130945/http://www.gdansk.pl/kultura,1268,16330.html |tytuł = Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska „Neptuny”|data dostępu=2015-02-07|autor = |opublikowany = Oficjalny serwis Miasta Gdańska|praca= |data = |język = pl |data dostępu = 2015-02-07}}</ref>
* Nagroda Stowarzyszenia Filmowców Polskich za wybitne osiągnięcia artystyczne (2016)<ref name=":2" />
* Galion Gdyński za całokształt twórczości (2018)<ref name=":2" />
* Gwiazda reżysera w Alei Gwiazd (2019)<ref name=":2" />
* Nagroda za całokształt i wkład w polską kinematografię na 35. Tarnowskiej Nagrodzie Filmowej (2021)<ref name=":2" />
* Złoty [[Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”]] (2024)<ref>{{Cytuj |tytuł = MKiDN: Wojciech Marczewski uhonorowany Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” |data dostępu = 2024-02-29 |opublikowany = dzieje.pl |url = https://dzieje.pl/kultura-i-sztuka/mkidn-wojciech-marczewski-uhonorowany-zlotym-medalem-zasluzony-kulturze-gloria |język = pl}}</ref>
* Platynowe Lwy za całokształt twórczości (2024)<ref>{{Cytuj |tytuł = LAUREACI 49. FPFF - Festiwal Polskich Filmów Fabularnych |data = 2024-09-28 |data dostępu = 2024-09-28 |url = https://festiwalgdynia.pl/aktualnosci/laureaci-49-fpff/ |język = pl-PL}}</ref>
 
== Przypisy ==
Linia 311 ⟶ 322:
== Bibliografia ==
* {{cytuj |autor = Marcin Adamczak |tytuł = O modernizmie wyczerpanym |czasopismo = Kwartalnik Filmowy |data = 2021 |data dostępu = 2022-05-08 |numer = 113 |s = 248–255 |url = https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=971406 |odn = tak}}
* {{cytujCytuj | autor = IlonaIwona CopikCegiełkówna | tytuł = NaSzkoła zakręcie.filmu, Krajobrazszkoła polskiej transformacji w filmach przełomu lat 80. i 90.życia | czasopismo = Kwartalnik FilmowyKino | data = 2019 | data dostępu = 2022-052007-06 | numer = 105-106 | s = 23–3826–28 | url = https://www.ceeolproquest.com/searchdocview/article-detail?id=7928871322951103 | odn = tak}}
* {{cytuj | autor = AnetaIlona JałochaCopik | tytuł = PodążającNa śladami dzieciństwazakręcie. –Krajobraz „kuglarstwa”polskiej pamięcitransformacji w filmiefilmach Weiserprzełomu (2000)lat Wojciecha80. Marczewskiegoi |90. |czasopismo = ActaKwartalnik HumanaFilmowy | data = 2015-05-202019 | data dostępu = 2022-05-06 | wolumin = 5 | numer = 0105–106 | s = 11323–38 | doiurl = 10.17951https:/ah/www.2014ceeol.5.113com/search/article-detail?id=792887 | odn = tak}}
* {{cytuj |autor = Juliusz Ćwieluch |tytuł = Rozmowa z reżyserem Wojciechem Marczewskim |data = 2010-05-06 |data dostępu = 2022-09-23 |opublikowany = Polityka |url = https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/spoleczenstwo/1505322,1,rozmowa-z-rezyserem-wojciechem-marczewskim.read |język = pl |odn = tak}}
* {{Cytuj |autor = Wojciech Klimczyk |redaktor = Sebastian Jagielski, Agnieszka Morstin-Popławska |rozdział = Erotyzm tajemnicy: seksualność w "trylogii" o dojrzewaniu Wojciecha Marczewskiego |tytuł = Ciało i seksualność w kinie polskim |data = 2009 |data dostępu = 2022-05-06 |isbn = 978-83-233-2642-7 |miejsce = Kraków |wydawca = Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego |s = 200 |url = https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/82878 |odn = tak}}▼
* {{cytuj | autor = TadeuszŁucja LubelskiDemby | tytuł = WypaleniZdalne kino. Samotność widza wobec zmysłowego charakteru recepcji pięćdziesięcioletnifilmu |czasopismo = Kwartalnik Filmowy |data = 2001-01-162020 | data dostępu = 2022-05-0608 | opublikowanynumer = Onet Kultura111 |s = 164–178 |url = https://kulturawww.onetceeol.plcom/filmsearch/recenzje/wypaleniarticle-piecdziesiecioletni/ec6ty1ddetail?id=929141 | odn = tak}}
* {{Cytuj |autor = TadeuszPrzemysław LubelskiGulda | redaktortytuł = Grażyna„Środowisko Stachówna,filmowe Joannazostało Wojnicka |rozdział =zignorowane”. Wojciech Marczewski –o grykulisach owyboru osobnośćkonkursowych |tytułfilmów =na Autorzyfestiwalu kinaw polskiegoGdyni |dataczasopismo = 2004Gazeta Wyborcza |data dostępu = 20222019-0507-0617 |isbndata dostępu = 9782022-8309-88668-81-4 |miejsce = Kraków |wydawca = Rabid |s = 15123 |url = https://rujtrojmiasto.uj.eduwyborcza.pl/xmluitrojmiasto/handle/item/2611987,35611,25000837,srodowisko-filmowe-zostalo-zignorowane-wojciech-marczewski.html |odn = tak}}
* {{cytuj |autor = Marek Haltof |tytuł = A Fistful of Dollars: Polish Cinema after the 1989 Freedom Shock |czasopismo = Film Quarterly |data = 1995 |data dostępu = 2022-05-08 |wolumin = 48 |numer = 3 |s = 15–25 |doi = 10.2307/1213291 |odn = tak}}
* {{Cytuj |autor = Barbara Hollender, Zofia Turowska |tytuł = Zespół Tor |wydawca = Prószyński i S-ka |miejsce = Warszawa |data = 2000 |isbn = 8372556598 |odn = tak}}
* {{cytuj |autor = Katarzyna Jabłońska, Andrzej Luter |tytuł = Ksiądz z kobietą w kinie – Dlaczego nie robi pan filmów? |czasopismo = Więź |data = 2015 |data dostępu = 2022-09-22 |wolumin = LVIII |numer = 661 |s = 216–226 |url = https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=280270 |odn = tak}}
* {{cytuj |autor = Aneta Jałocha |tytuł = Podążając śladami dzieciństwa – „kuglarstwa” pamięci w filmie Weiser (2000) Wojciecha Marczewskiego |czasopismo = Acta Humana |data = 2015-05-20 |data dostępu = 2022-05-06 |wolumin = 5 |numer = 0 |s = 113 |doi = 10.17951/ah.2014.5.113 |odn = tak}}
* {{Cytuj |autor = Dominika Kawczyńska |tytuł = Reżyser Wojciech Marczewski: Łódź mnie nauczyła samotności |data = 2014-01-31 |data dostępu = 2022-05-06 |opublikowany = Gazeta Wyborcza Łódź |url = https://lodz.wyborcza.pl/lodz/7,35136,15362671,rezyser-wojciech-marczewski-lodz-mnie-nauczyla-samotnosci.html?disableRedirects=true |odn = tak}}
▲* {{Cytuj |autor = Wojciech Klimczyk |redaktor = Sebastian Jagielski, Agnieszka Morstin-Popławska |rozdział = Erotyzm tajemnicy: seksualność w "trylogii"„trylogii” o dojrzewaniu Wojciecha Marczewskiego |tytuł = Ciało i seksualność w kinie polskim |data = 2009 |data dostępu = 2022-05-06 |isbn = 978-83-233-2642-7 |miejsce = Kraków |wydawca = Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego |s = 200193–209 |url = https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/82878 |odn = tak}}
* {{cytuj |autor = Tadeusz Lubelski |tytuł = Wypaleni pięćdziesięcioletni |data = 2001-01-16 |data dostępu = 2022-05-06 |opublikowany = Onet Kultura |url = https://kultura.onet.pl/film/recenzje/wypaleni-piecdziesiecioletni/ec6ty1d |odn = tak}}
* {{Cytuj |autor = Tadeusz Lubelski |redaktor = Grażyna Stachówna, Joanna Wojnicka |rozdział = Wojciech Marczewski – gry o osobność |tytuł = Autorzy kina polskiego |data = 2004 |data dostępu = 2022-05-06 |isbn = 978-83-88668-81-4 |miejsce = Kraków |wydawca = Rabid |s = 135–153 |url = https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/261198 |odn = tak}}
* {{Cytuj |autor = Andrzej Luter |tytuł = Mikrokosmos Marczewskiego |czasopismo = Kino |data = 2010-06 |s = 80–81 |url = https://www.proquest.com/docview/1322951103 |odn = tak}}
* {{cytuj |autor = Anna Mach |tytuł = Kłopotliwa (nie)pamięć o Zagładzie: wymazywanie żydowskości w recepcji i ekranizacji Weisera Dawidka Pawła Huellego |czasopismo = Rocznik Komparatystyczny |data = 2014 |data dostępu = 2022-05-08 |numer = 5 |s = 331–351 |url = https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=497231 |odn = tak}}
* {{cytuj |autor = Wojciech Marczewski, Damian Jankowski |tytuł = Film trzeba prześnić |czasopismo = Więź |data = 2019 |data dostępu = 2022-05-08 |wolumin = LXII |numer = 678 |s = 188–196 |url = https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=838910 |odn = tak}}
* {{cytuj |autor = Wojciech Marczewski, Damian Jankowski |tytuł = Szczęście jest jak lekkie dotknięcie pędzla |data = 2022-06-24 |data dostępu = 2022-09-23 |opublikowany = Więź |url = https://wiez.pl/2022/06/24/wojciech-marczewski-szczescie-jest-jak-lekkie-dotkniecie-pedzla/ |język = pl-PL|odn=tak}}
* {{Cytuj |autor = Małgorzata Muraszko |tytuł = Festiwal w Gdyni: znamy kulisy zmian. Oleszczyk: Likwidacja stanowiska szefa artystycznego zubaża festiwal |czasopismo = Gazeta Wyborcza |data = 2017-02-07 |data dostępu = 2022-09-23 |url = https://wyborcza.pl/7,101707,21345217,festiwal-w-gdyni-znamy-kulisy-zmian-oleszczyk-likwidacja.html |odn = tak}}
* {{cytuj |autor = Magda Podsiadły |tytuł = Zwyciężczyni festiwalu w Gdyni Agnieszka Smoczyńska o swoim filmie: Nie chciałam opowiadać o rasizmie wprost |czasopismo = Gazeta Wyborcza |data = 2022-08-05 |odn = tak|url=https://wroclaw.wyborcza.pl/wroclaw/7,142076,28753129,agnieszka-smoczynska-o-swoim-najnowszym-filmie-silent-twins.html|data dostępu=2022-09-23}}
* {{cytuj |autor = Lenny Rubinstein |tytuł = Shivers: An Interview with Wojciech Marczewski |czasopismo = Cinéaste |data = 1985 |wolumin = 14 |numer = 2 |s = 17–18 |odn = tak|jstor=41686717}}
* {{cytuj |autor = Miłosz Stelmach |tytuł = Przeczucie końca. Modernizm, późność i polskie kino |data = 2020 |isbn = 978-83-231-4304-8 |miejsce = Toruń |wydawca = Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika |odn = tak}}
* {{Cytuj |autor = Donata Subbotko |tytuł = Marczewski i Wajda zakładają nowe studio filmowe |czasopismo = Gazeta Wyborcza |data = 2011-06-06 |data dostępu = 2022-09-23 |url = https://wyborcza.pl/7,75410,9733345,marczewski-i-wajda-zakladaja-nowe-studio-filmowe.html |odn = tak}}
* {{cytuj |autor = [[Tadeusz Szczepański]] |tytuł = La chute du censeur dans le cinéma polonais (Wojciech Marczewski et Krzysztof Zanussi) |czasopismo = Recherches & Travaux |data = 2012-05-15 |data dostępu = 2022-09-23 |numer = 80 |s = 75–85 |doi = 10.4000/recherchestravaux.512 |język = fr |odn = tak}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* {{Filmpolski|osoba|116005|Wojciech Marczewski}}
* {{Culture.pl|id = wojciech-marczewski|tytuł = Wojciech Marczewski|data dostępu = 2024-03-21}}
* {{culture|pl|os_marczewski_wojciech}}
* {{Filmweb|osoba|10482|Wojciech Marczewski}}
* [{{Cytuj stronę |url = http://www.cialo-umysl-dusza.pl/kino-wewnetrzne/241-wojciech-marczewski-cos-zgubilismy |tytuł = Wojciech Marczewski: coś zgubiliśmy – wywiad z reżyserem |opublikowany = cialo-umysl-dusza.pl |archiwum = https://web.archive.org/web/20140131020214/http://www.cialo-umysl-dusza.pl/kino-wewnetrzne/241-wojciech-marczewski-cos-zgubilismy Wojciech|zarchiwizowano Marczewski: coś zgubiliśmy= 2014- wywiad z reżyserem]01-31}}
 
{{Wojciech Marczewski}}
Linia 330 ⟶ 358:
{{SORTUJ:Marczewski, Wojciech}}
[[Kategoria:Absolwenci Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi]]
[[Kategoria:Polscy reżyserzy filmowi]]▼
[[Kategoria:Polscy scenarzyści filmowi]]▼
[[Kategoria:Polscy członkowie Europejskiej Akademii Filmowej]]▼
[[Kategoria:Laureaci nagrody imienia Andrzeja Munka]]
[[Kategoria:WykładowcyLaureaci uczelniPlatynowych wLwów Warszawieza całokształt twórczości]]
[[Kategoria:UrodzeniLudzie urodzeni w 1944Łodzi]]▼
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)]]
[[Kategoria:Odznaczeni Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”]]
▲[[Kategoria:Urodzeni w 1944]]
▲[[Kategoria:Polscy członkowie Europejskiej Akademii Filmowej]]
▲[[Kategoria:Polscy reżyserzy filmowi]]
▲[[Kategoria:Polscy scenarzyści filmowi]]
[[Kategoria:Reżyserzy filmowi związani z Łodzią]]
[[Kategoria:Scenarzyści związani z Łodzią]]
[[Kategoria:LudzieWykładowcy urodzeniuczelni w ŁodziWarszawie]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1944]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Wojciech_Marczewski”