Wojciech Marczewski: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m →Okres PRL-u: dr. |
→Okres PRL-u: dodanie źródła |
||
Linia 31:
==== Okres PRL-u ====
W [[Wytwórnia Filmowa „Czołówka”|Wytwórni Filmowej „Czołówka”]], w której został ostatecznie zatrudniony, przyczynił się do powstania kilku filmów telewizyjnych. Pierwszy z nich, ''Podróżni jak inni'' (1969), dotyczył współpracy [[Francuski ruch oporu|francuskiego ruchu oporu]] podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]], który miał współpracować z polskim podziemiem<ref>{{Filmpolski|tytuł|124286|Podróżni jak inni}}</ref>. Podobny temat dotyczył serialu telewizyjnego ''[[Odejścia, powroty]]'' (1973), na podstawie przeżyć autentycznego uczestnika polskiego ruchu oporu w czasie [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupacji hitlerowskiej]]<ref>{{Filmpolski|tytuł|124289|Odejścia, powroty}}</ref>.
Po epizodzie w „Czołówce” Marczewski dołączył do [[Studio Filmowe „Tor”|Zespołu Filmowego „Tor”]], gdzie początkowo nakręcił dwa filmy telewizyjne. ''Wielkanoc'' (1974) również była osadzona w realiach II wojny światowej; tematem filmu były losy pary małżeńskiej na tyłach frontu w 1944 roku<ref>{{Filmpolski|tytuł|124392|Wielkanoc}}</ref>. ''Bielszy niż śnieg'' (1975) stanowił portret pisarza u schyłku życia, który stał się bezwolnym narzędziem w rękach izolującej go żony. ''Bielszy niż śnieg'' miał być inspirowany biografią Jerzego Szaniawskiego, faktycznie izolowanego przez małżonkę w Zegrzynku<ref>{{Filmpolski|tytuł|124320|Bielszy niż śnieg}}</ref>. Oba filmy reżyser uznawał za najgorsze w swojej karierze{{odn|Luter|2010}}. Marczewski odpowiadał także za dwa spektakle Teatru Telewizji: ''Przecież ty nie żyjesz'' (1977) Morgan Elaine oraz ''Idola'' (1977) [[Ireneusz Iredyński|Ireneusza Iredyńskiego]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Wojciech Marczewski |data dostępu = 2022-05-08 |opublikowany = Encyklopedia teatru polskiego |url = https://encyklopediateatru.pl/osoby/6524/wojciech-marczewski |język = pl}}</ref>.
Po epizodzie w „Czołówce” Marczewski dołączył do [[Studio Filmowe „Tor”|Zespołu Filmowego „Tor”]], gdzie rozpoczął prace nad swym pierwszym pełnometrażowym filmem fabularnym. ''[[Zmory (film)|Zmory]]'' (1978), adaptacja powieści [[Emil Zegadłowicz|Emila Zegadłowicza]], powstały we współpracy z czeskim scenarzystą Pavlem Hajnym. Tematem ''Zmór'' jest czas dojrzewania i kształtowania charakterów młodych polskich ludzi w opresyjnym systemie nauczania podczas [[Kulturkampf|Kulturkampfu]] w [[Zabór pruski|zaborze pruskim]]. Bohater filmu, Mikołaj Srebrny (podwójna rola [[Tomasz Hudziec|Tomasza Hudźca]] i [[Piotr Łysak|Piotra Łysaka]]), zachowuje obojętność wobec konfliktu między kadrą nauczycielską a kolegami ze szkoły, a nawet odreagowuje opresyjność nauczania poprzez [[Masturbacja|masturbację]], która prowadzi do poczucia winy i tytułowych nocnych koszmarów{{odn|Klimczyk|2009|s=201-202}}. ''Zmory'' okazały się wielkim sukcesem artystycznym. Film zdobył Srebrne Lwy Gdańskie na [[Festiwal Polskich Filmów Fabularnych|Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych]], Nagrodę im. Andrzeja Munka oraz nagrodę OCIC na [[Międzynarodowy Festiwal Filmowy w San Sebastián|Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w San Sebastián]]<ref>{{Filmpolski|tytuł|12709|Zmory}}</ref>.▼
▲
Po ''Zmorach'' Marczewski zdecydował się nakręcić film telewizyjny ''[[Klucznik (film)|Klucznik]]'' (1979) na podstawie sztuki [[Wiesław Myśliwski|Wiesława Myśliwskiego]]. ''Klucznik'' miał już charakter bardziej polityczny; jego akcja toczy się w 1945 roku, podczas [[Działania zbrojne podziemia antykomunistycznego w Polsce|wojny domowej w Polsce]] (1944-1947), kiedy chłopi pracujący dla ziemianina ([[Tadeusz Łomnicki]]) odmawiają mu posłuszeństwa. W obliczu stopniowej utraty dworskiego majątku ziemianin kusi swojego wiernego klucznika ([[Wirgiliusz Gryń]]) perspektywą przejęcia dworu ocalałego z wydarzeń wojennych. W ostatniej scenie filmu klucznik zasiada na tronie swojego dawnego żywiciela<ref>{{Filmpolski|tytuł|121098|Klucznik}}</ref>. Marczewski w tym przypadku zmienił zakończenie sztuki Myśliwskiego, w którym klucznik w obawie o przyszłość zarzuca ziemianinowi oszustwo{{odn|Lubelski|2004|s=151}}.
Linia 316 ⟶ 318:
* {{cytuj | autor = Tadeusz Lubelski | tytuł = Wypaleni pięćdziesięcioletni | data = 2001-01-16 | data dostępu = 2022-05-06 | opublikowany = Onet Kultura | url = https://kultura.onet.pl/film/recenzje/wypaleni-piecdziesiecioletni/ec6ty1d | odn = tak}}
* {{Cytuj |autor = Tadeusz Lubelski | redaktor = Grażyna Stachówna, Joanna Wojnicka |rozdział = Wojciech Marczewski – gry o osobność |tytuł = Autorzy kina polskiego |data = 2004 |data dostępu = 2022-05-06 |isbn = 978-83-88668-81-4 |miejsce = Kraków |wydawca = Rabid |s = 151 |url = https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/261198 |odn = tak}}
* {{Cytuj |autor = Andrzej Luter |tytuł = Mikrokosmos Marczewskiego |czasopismo = Kino |data = 2010-06 |s = 80-81 |url = https://www.proquest.com/docview/1322951103 |odn = tak}}
* {{cytuj |autor = Miłosz Stelmach |tytuł = Przeczucie końca. Modernizm, późność i polskie kino |data = 2020 |isbn = 978-83-231-4304-8 |miejsce = Toruń |wydawca = Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika |odn = tak}}
| |||