Adam Nowotny-Lachowicki-Czechowicz
Adam Adolf Nowotny-Lachowicki-Czechowicz[1] (ur. 24 grudnia 1865 w Krynicy, zm. 20 listopada 1936 we Lwowie) – generał dywizji Wojska Polskiego.
 generał dywizji
| |
| Data i miejsce urodzenia |
24 grudnia 1865 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
20 listopada 1936 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1886–1923 |
| Siły zbrojne | |
| Odznaczenia | |
      
| |
Życiorys
edytujUrodził się 24 grudnia 1865 roku w Krynicy, w ówczesnym powiecie nowosądeckim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie radcy wyższego sądu krajowego (radcy dworu)[2].
Jego rodzina mieszkała m.in. w Muszynie, Wieliczce i Nowym Targu – liczne przeprowadzki spowodowane były służbowymi przeniesieniami ojca, sędziego z zawodu. Po ukończeniu edukacji (m.in. Wojskowej Akademii Technicznej w Wiedniu) wstępuje do austriackiej armii. Dosłużył się w niej stopnia generała majora w 1915 roku. Pełnił m.in. funkcję Generalnego Inspektora Trenów. Z wykształcenia artylerzysta. Dowodzi m.in. 11 pułkiem haubic we Lwowie. Bierze udział w I wojnie światowej dowodząc XXXIX Brygadą Artylerii na froncie rosyjskim i artylerią 5 Armii na froncie włoskim. W czerwcu 1917 został mianowany komendantem miasta Lwowa[3]. Po ustąpieniu z tego stanowiska wyjechał z miasta w lipcu 1918[4].
W listopadzie 1918 przyjęty do WP w randze generała podporucznika. Obejmuje funkcję Polskiego Pełnomocnika Wojskowego w Wiedniu. 3 czerwca 1919 roku został mianowany zastępcą dowódcy Okręgu Generalnego „Lwów” we Lwowie[5]. 3 marca 1920 roku został mianowany zastępcą dowódcy Okręgu Generalnego „Pomorze”[6][7]. 1 maja 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu generała podporucznika, w grupie oficerów byłej armii austriacko-węgierskiej[8]. 20 maja 1920 roku został zwolniony ze stanowiska i przeniesiony do Stacji Zbornej w Krakowie[9]. W czasie wojny z bolszewikami pełni też funkcję oficera łącznikowego Naczelnego Dowództwa przy 6 Armii i dowodzi Grupą Operacyjną. Od 10 września 1920 roku do listopada 1921 roku był dowódcą 13 Dywizji Piechoty[10].
3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu generała dywizji ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 4. lokatą w korpusie generałów[11]. Z dniem 1 sierpnia tego roku został przeniesiony w stan nieczynny na okres jednego roku z prawem do poborów[12]. Z dniem 31 sierpnia 1923 roku został przeniesiony w stan spoczynku z prawem noszenia munduru[13]. Mieszkał we Lwowie. Zmarł 20 listopada 1936 roku. Został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim.
W opinii Józefa Piłsudskiego nieprzydatny do służby w WP z powodu braku rzeczywistych kwalifikacji: człowiek chory, i zdaniem moim niezdatny zupełnie do użycia, chyba na taką czy inna komendę lokalną[14].
Rodzina
edytujBył synem Bogumiła Fryderyka Nowotny (1835-1904)[15] radcy wyższego sądu krajowego i radcy dworu i Zofii Nowotny (1839-1924)[15] z domu Loegler. Miał czterech braci: Kazimierza Nowotny (1863-1924)[15] adwokata, Bogumiła Nowotny (1871-1960)[15] pierwszego dowódcę polskiej marynarki wojennej, Franciszka Juliusza Nowotny (1872-1924)[15] lekarza otolaryngologa, Juliana Karola Nowotny (1876-1953)[15] profesora prawa oraz siostrę Adolfinę Piela (1868-1968)[15]
Był żonaty z Wandą (Adą) Schlauf. W 1920 roku został adoptowany przez baronessę Sabinę Lachowicką-Czechowicz.
Ordery i odznaczenia
edytuj- Order Odrodzenia Polski[16]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[16]
- Krzyż Komandorski Orderu Leopolda (Austria)[16]
- Krzyż Komandorski Orderu Korony Żelaznej (1915, Austria)[16][17]
- Krzyż Kawalerski Orderu Franciszka Józefa (Austria)[16]
- Krzyż Zasługi Wojskowej (Austria)[16]
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Albrechta (Saksonia)[16]
Przypisy
edytuj- ↑ Do 1920 roku Adam Nowotny
- ↑ Rydel 2001 ↓, s. 243.
- ↑ Kronika. Nowy komendant m. Lwowa. „Gazeta Lwowska”. Nr 142, s. 4, 24 czerwca 1917.
- ↑ Ustąpienie komendanta ,m. Lwowa. „Nowości Illustrowane”. Nr 28, s. 9, 20 lipca 1918.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 67 z 17 czerwca 1919 roku, poz. 2135.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 17 kwietnia 1920 roku, s. 265.
- ↑ Rydel 2001 ↓, s. 244, wg autora generał nie objął tego stanowiska.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 15 maja 1920 roku, s. 352.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 29 maja 1920 roku, s. 390.
- ↑ Rydel 2001 ↓, s. 244.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 14.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 30 z 2 września 1922 roku, s. 657.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 58 z 6 września 1923 roku, s. 541.
- ↑ Cieplewicz 1966 ↓.
- ↑ a b c d e f g Bogumił Nowotny i inni, Wspomnienia, Gdańsk: Oficyna Wydawnicza Finna, 2006, Wstęp, ISBN 978-83-89929-97-6, ISBN 83-89929-97-X.
- ↑ a b c d e f g Jerzy Giza: Generałowie z Sądecczyzny rodem. nsi.pl. [dostęp 2017-09-21].
- ↑ Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie. Wiedeń, 1918, s. 85
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1934. [dostęp 2016-06-11].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Mieczysław Cieplewicz. Generałowie polscy w opinii J. Piłsudskiego. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 1 (37), s. 316-337, 1966. Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny.
- Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
- Jan Rydel: W służbie cesarza i króla: generałowie i admirałowie narodowości polskiej w siłach zbrojnych Austro-Węgier w latach 1868-1918. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2001. ISBN 83-7188-235-1.
- Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.
Linki zewnętrzne
edytuj- Polacy – dowódcy WJ w armiach zaborczych oraz ich kompetencje.
- Dowódcy Dywizji Piechoty w WP w okresie 1919–1939
- Jerzy Giza. Generałowie z Sądecczyzny rodem. „Almanach Sądecki”. Nr 2(7), s. 34–46, 1994. Nowy Sącz: Stowarzyszenie „Civitas Christiana”. [dostęp 2015-08-08].