Amalryk I
Amalryk I (ur. 1136, zm. 11 lipca 1174 w Jerozolimie) – hrabia Jafy i Aszkelonu, król Jerozolimy (1163-1174).
| |
| |
| król Jerozolimy | |
| Okres | |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Przyczyna śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Rodzeństwo | |
| Żona | |
| Dzieci |
z Agnieszką z Courtenay: |
Życiorys
edytujBył synem Melisandy i Fulka Andegaweńskiego. Przejął tron po śmierci starszego brata Baldwina III, za panowania którego pełnił funkcję hrabiego Jafy i Aszkelonu. W czasie, gdy Rajmund III przebywał w niewoli muzułmańskiej (1164–1172), sprawował również władzę regenta w hrabstwie Trypolisu.
Około 1158 ożenił się z kuzynką Agnieszką de Courtenay, córką Joscelina II, hrabiego Edessy. Miał z nią troje dzieci:
Panowanie
edytujKiedy w 1163 Amalryk wstąpił na tron, baronowie królestwa i patriarcha Jerozolimy zgodzili się na jego koronację pod warunkiem jego zgody na unieważnienie tego małżeństwa ze względu na zbyt bliski stopień pokrewieństwa i złe prowadzenie się Agnieszki. Amalryk zgodził się, ale zależało mu na przyznaniu jego dzieciom praw do sukcesji, na co Sąd Najwyższy wyraził zgodę. Agnieszka opuściła dwór, otrzymała pensję i zachowała tytuł hrabiny Jafy i Aszkelonu, który nosiła jako żona Amalryka.
Drugą żoną króla została Maria Komnena, córka Jana Komnena Dukasa, księcia Cypru - bratanka Manuela I, cesarza bizantyjskiego. Amalryk poślubił ją w Tyrze, 29 sierpnia 1167 roku. Z Marią miał co najmniej dwoje dzieci:
Najważniejszym celem Amalryka jako króla jerozolimskiego było podporządkowanie sobie Egiptu. Usiłując wykorzystać chaos panujący na dworze fatymidzkim, Amalryk czterokrotnie wyprawiał się do Egiptu: w 1163, 1164, 1167 i 1168 roku. Nie odniósł jednak żadnych większych sukcesów. Zawarł jedynie krótkotrwały sojusz z egipskim wezyrem Szawarem, który przyrzekł płacić mu trybut oraz zgodził się na pozostawienie w Kairze niewielkiej załogi frankijskiej. Jedynym bardziej trwałym (i z całą pewnością dla Franków niekorzystnym) skutkiem najazdów Amalryka było objęcie władzy nad Nilem przez wasala Nur ad-Dina z Syrii, Szirkuha, a następnie jego bratanka, Saladyna (tego samego, który 20 lat później zdobył Jerozolimę).
W polityce zagranicznej Amalryk opierał się na sojuszu z Bizancjum, przypieczętowanym jego małżeństwem z Marią. Flota cesarza Manuela wspomagała wojska frankijskie w czasie walk w Egipcie, jednak współpraca ta nie była zbyt udana. Zasługą Amalryka są zmiany w prawie Królestwa Jerozolimskiego, które umożliwiły lennikom odwoływanie się przeciw swoim seniorom do Sądu Najwyższego. Zwiększyło to zależność wszystkich wasali od Jerozolimy. W 1174 zmarł Nur ad-Din i Amalryk natychmiast zaczął nieskutecznie oblegać Banias. W drodze powrotnej z Banias, Amalryk zachorował na dyzenterię[1] i pozornie jego lekarzom udało się go wyleczyć, ale już w Jerozolimie dostał wysokiej gorączki. Leżąc kilka dni na łożu śmierci, Amalryk przekazał Nablus swojej żonie Marii i ich córce - Izabeli. Jego następcą na tronie został chory na trąd i niepełnoletni Baldwin IV, który sprowadził na dwór swoją matkę - Agnieszkę de Courtenay.
Wywód przodków
edytuj
| 4. Fulko IV | ||||||
| 2. Fulko z Anjou | ||||||
| 5. Bertrada z Montfort | ||||||
| 1. Amalryk I | ||||||
| 6. Baldwin II z Le Bourg | ||||||
| 3. Melisanda | ||||||
| 7. Morfia z Meliteny | ||||||
Przypisy
edytuj- ↑ Stephen O’Shea: Morze Wiary - islam i chrześcijaństwo w świecie śródziemnomorskim doby średniowiecza. Wyd. I. Poznań: Dom Wydawniczy „Rebis”, 2009, s. 183. ISBN 978-83-7510-087-7.