Antym VI, gr. Άνθιμος ΣΤ', nazwisko świeckie Joannidis (ur. 1782 na wyspie Kutalis na Morzu Marmara, zm. 7 grudnia 1877) – grecki biskup prawosławny, trzykrotny Patriarcha Konstantynopola: w latach 1845–1848, 1853–1855 oraz 1871–1873.

Antym VI
Άνθιμος ΣΤ'
Patriarcha Konstantynopola
ilustracja
Kraj działania

Imperium Osmańskie

Data i miejsce urodzenia

1782
Kutalis

Data śmierci

7 grudnia 1877

Patriarcha Konstantynopola
Okres sprawowania

1871–1873

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Patriarchat Konstantynopolitański

Śluby zakonne

do 1829

Diakonat

do 1829

Prezbiterat

do 1829

Chirotonia biskupia

1829

Wybór patriarchy

1845

Sukcesja apostolska
Data konsekracji

1829

Miejscowość

Konstantynopol

Miejsce

Sobór św. Jerzego

Konsekrator

Agatangel

Życiorys

edytuj

Życie monastyczne rozpoczął w jednym z monasterów Athosu. Następnie był protosynglem metropolii Derki. W 1829 został wyświęcony na biskupa i mianowany ordynariuszem metropolii Serres, którą kierował przez cztery lata. Od 1833 do 1837 był metropolitą Prusy, zaś od 1837 do pierwszego wyboru na patriarchę w 1845 sprawował urząd metropolity efeskiego[1]. W 1845 został patriarchą konstantynopolitańskim po śmierci Melecjusza III[2]. Uporządkował program nauczania w szkołach duchownych Patriarchatu, potępił również wprowadzenie do użytku liturgicznego w greckich świątyniach w Wiedniu i w Trieście śpiewu czterogłosowego w miejsce tradycyjnego bizantyjskiego[2]. Odszedł z urzędu w 1848[2].

Po raz drugi sprawował urząd patriarchy w latach 1853–1855, po czym odszedł z życia publicznego i zamieszkał w prywatnym majątku[2].

Antym VI został wybrany na patriarchę po raz trzeci w 1871 i ponownie pozostał na urzędzie dwa lata[1]. Na ostatni okres sprawowania przez niego urzędu przypadła tzw. schizma grecko-bułgarska – wyodrębnienie z Patriarchatu Konstantynopolitańskiego administratury przeznaczonej dla prawosławnych Bułgarów, obejmującej ziemie, na których stanowili oni większość. Egzarchat Bułgarski, ustanowiony sułtańskim fermanem po długoletnich staraniach bułgarskich działaczy narodowych i z poparciem rosyjskiego posła Nikołaja Ignatjewa, miał być strukturą autonomiczną uznającą zwierzchność patriarchy, ostatecznie jednak ogłosił jednostronnie autokefalię[3]. Nie godząc się z utratą kontroli nad częścią prawosławnych wiernych w Imperium Osmańskim, Antym VI zwołał we wrześniu 1872 w Konstantynopolu sobór z udziałem przedstawicieli prawosławnych patriarchatów starożytnych. Potępiono na nim Egzarchat Bułgarski i ogłoszono go wytworem herezji etnofiletyzmu. Postanowienia soboru doprowadziły do zerwania łączności kanonicznej przez obydwa Kościoły, a Antym VI i tak nie był natomiast w stanie zapobiec rozwojowi egzarchatu[4]. Jego postępowanie względem Bułgarów zostało uznane za nieudolne i musiał odejść z urzędu[1].

Przypisy

edytuj
  1. a b c АНФИМ VI
  2. a b c d Ἄνθιμος Στ´
  3. M. Ławreszuk: Prawosławie wobec tendencji nacjonalistycznych i etnofiletystycznych. Studium teologiczno-kanoniczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper, 2009, ss. 188–190. ISBN 978-83-7507-045-3.
  4. M. Ławreszuk: Prawosławie wobec tendencji nacjonalistycznych i etnofiletystycznych. Studium teologiczno-kanoniczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper, 2009, s. 191 i 195. ISBN 978-83-7507-045-3.