Awiadwigatiel PS-90
Awiadwigatiel PS-90 – seria turbowentylatorowych, dwuprzepływowych silników lotniczych o dużym stosunku dwuprzepływowości. Wytwarzane są przez rosyjską firmę Awiadwigatiel. Silniki napędzają rosyjskie samoloty pasażerskie typu Ił-96[1], Tu-204 i Tu-214[2] oraz samolot transportowy Ił-76[3]. skrót PS to inicjały Pawieła Aleksandrowicza Sołowjowa[4].
 PS-90A zabudowany na samolocie Ił-96 | |
| Dane podstawowe | |
| Typ | |
|---|---|
| Kraj pochodzenia | |
| Producent | |
| Pierwsze testy | |
| Zastosowanie | |
| Dane techniczne | |
| Średnica |
1,90 m |
| Długość |
4,96 m |
| Masa |
2950 kg |
| Osiągi | |
| Ciąg |
od 142 kN do 181 kN |
Projekt
edytujWraz z pojawieniem się nowych rosyjskich samolotów nowej generacji Awiadwigatiel opracował silnik PS-90, który miał zaspokoić potrzeby rynku rosyjskiego na silniki lotnicze oraz spełniać normy emisji spalin i mieć dużą wydajność. Był to ogromny postęp w stosunku do przestarzałych silników radzieckich. Nowy silnik PS-90 niemalże podwoił wydajność poprzedników i jest dość konkurencyjny w stosunku do silników zachodnich.
Cechy konstrukcyjne
edytujSilnik wykorzystuje wiele nowatorskich rozwiązań zaawansowanych technologii:
- Duży stosunek dwuprzepływowości (ang. High-Bypass)
- Akustyczny kanał wylotowy o obniżonym poziomie hałasu
- Całkowicie autonomiczny cyfrowy system sterowania silnika (FADEC)[4]
- Długa żywotność silnika
- Modułowa konstrukcja, która umożliwia łatwą konserwację[4].
Silnik po raz pierwszy został certyfikowany w 1992[4].
Warianty
edytujIstnieje pięć wariantów, podstawowe to PS-90A, PS-90A-76 oraz ulepszone wersje PS-90: PS-90A1, PS-90A2 i PS-90A-42.
PS-90A
edytujPS-90A jest wyjściowym wariantem, stanowi on standardowe wyposażenie dla samolotów Ił-96, Tu-204 i Tu-214[4]. Silniki te pomogły osiągnąć zbliżone osiągi tych maszyn do samolotów zachodniej produkcji. Posiada ciąg 157 kN[4], a zużycie paliwa jest niższe o 8% od silnika Rolls-Royce RB211-535, które są również wykorzystywane do napędzania Tu-204. Suchoj Superjet 100.
Ten wariant jest modyfikacją podstawowego modelu PS-90A. Ten wariant został skonstruowany specjalnie do napędzania samolotów Ił-76[5], zastępując stare silniki D-30KP[5]. Dzięki temu samoloty Ił-76 z nowymi silnikami stały się bardziej ekonomiczne oraz mniej hałaśliwe. Osiągi silnika to 142 kN ciągu[5].
Silnik otrzymał certyfikat w 2003[5].
PS-90A1
edytujWariant PS-90A1 został zaprojektowany specjalnie do napędzania samolotów towarowych[6] np. Ił-96-400T. Silnik rozwija ciąg do 181 kN
PS-90A2
edytujPS-90A2 bazuje na wyjściowym modelu PS-90 jednak zastosowano w nim nowszą i bardziej wydajną technologię. Spora liczba części pochodzi z Francji, Niemiec, Szwecji i USA. Ponadto silnik jest lżejszy od poprzednika i ma bardziej dopracowany system FADEC. Wszystkie poprawki zmniejszyły koszty eksploatacji o 37%[7], a zużycie paliwa jest podobne do zachodnich konkurentów. PS-90A2 jest również pierwszym rosyjskim silnikiem, który posiada certyfikat ETOPS 180[7]. Obecnie silnik jest oferowany w nowych rosyjskich samolotach, posiada też tą samą obudowę co PS-90, dlatego z łatwością można zamienić starszą wersję na nowszą. Ciąg silnika nie uległ zmianie i wynosi 157 kN, jednak w szczególnych przypadkach silnik może rozwinąć ciąg do 176 kN[7].
Zaangażowanie firm z USA w rozwój tego silnika może doprowadzić do zablokowania sprzedaży tego modelu liniom lotniczym z Iranu[8].
Zastosowanie
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ The Ilyushin Il-96-300. Airliners.net. [dostęp 2012-01-09]. (ang.).
- ↑ The Tupolev Tu-204, Tu-214, Tu-224 & Tu-234. Airliners.net. [dostęp 2012-01-09]. (ang.).
- ↑ The Ilyushin Il-76. Airliners.net. [dostęp 2012-01-09]. (ang.).
- ↑ a b c d e f PS-90A turbofan. Aviadvigatel.ru. [dostęp 2012-01-10]. (ang.).
- ↑ a b c d PS-90A-76 turbofan. Aviadvigatel.ru. [dostęp 2012-01-10]. (ang.).
- ↑ PS-90A1 turbofan. Aviadvigatel.ru. [dostęp 2012-01-10]. (ang.).
- ↑ a b c PS-90A2 turbofan. Aviadvigatel.ru. [dostęp 2012-01-10]. (ang.).
- ↑ Американские санкции приземлили Ту-204СМ. .RBCdaily.ru. [dostęp 2012-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-13)]. (ros.).