Benedykt Czuma
Benedykt Jan Czuma (ur. 27 stycznia 1941 w Niepołomicach, zm. 16 listopada 2023[1] w Łodzi[2]) – polski polityk, wydawca i dziennikarz, działacz opozycji politycznej w okresie PRL.
Życiorys
edytujUkończył studia z zakresu mechaniki precyzyjnej Politechniki Warszawskiej[3]. Działalność opozycyjną rozpoczął w 1965, tworząc wspólnie z bratem Andrzejem, Stefanem Niesiołowskim, Emilem Morgiewiczem i innymi tajną organizację Ruch. Był aktywnym uczestnikiem wszystkich pięciu zjazdów tej formacji. W 1970 nawiązał kontakt z emigracją polityczną, głównie z działaczami Stronnictwa Pracy. Został aresztowany wiosną tego samego roku i sądzony w procesie Ruchu. 23 października 1971 skazano go na karę sześciu lat pozbawienia wolności, m.in. za próbę obalenia przemocą ustroju). Zwolniony na mocy amnestii 25 września 1974.
W marcu 1977 podjął działalność w Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela. W jego łódzkim mieszkaniu utworzono punkt konsultacyjno-informacyjny ROPCiO. Organizował odczyty i spotkania (w ramach Klubu Swobodnej Dyskusji), zajmował się drukiem i kolportażem wydawnictw niezależnych. Od maja 1978 był członkiem Rady Konsultacyjnej przy redakcji „Opinii”. Od września 1980 należał do doradców MKZ NSZZ „Solidarność” Ziemi Łódzkiej, od maja 1981 wchodził w skład zarządu regionu. Był też delegatem na I KZD „Solidarności”. Współzałożyciel (razem ze Stefanem Niesiołowskim i Andrzejem Woźnickim) oraz redaktor naczelny tygodnika regionalnego „Solidarność Ziemi Łódzkiej”. W stanie wojennym został internowany w Łęczycy i w Łowiczu na okres od 13 grudnia 1981 do 8 lipca 1982. Po zwolnieniu zaangażował się w działalność podziemną (współpracował m.in. z Tajnym Tymczasowym Zarządem NSZZ „Solidarność” Ziemi Łódzkiej), a następnie w jawnych strukturach związku.
W III RP należał do założycieli ZChN i Przymierza Prawicy, a także partii Suwerenność-Praca-Sprawiedliwość[4]. Był członkiem Stowarzyszenia Wolnego Słowa.
W maju 2007 został zgłoszony przez Platformę Obywatelską jako kandydat na wybieranego przez Senat członka Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej. W głosowaniu przegrał z kandydatem Prawa i Sprawiedliwości Andrzejem Gwiazdą. Podczas kolejnego głosowania w czerwcu 2007 wygrał z Teofilem Wojciechowskim, ale nie uzyskał wymaganej bezwzględnej liczby głosów. Prowadził biuro senatorskie Stefana Niesiołowskiego, po wyborze tegoż na wicemarszałka Sejmu RP objął funkcję jego doradcy. W 2010 był członkiem komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed przedterminowymi wyborami prezydenckimi[5].
Autor strony „Ruch Niepodległościowy” zawierającej informacje dotyczące „Ruchu”[6]. Był autorem książek Łódzka „Solidarność” 1980–1981. Zapis zdarzeń (2010) oraz Rok 1989. Jak „poziomki” uratowały demokrację w „Solidarności” łódzkiej (2022)[7].
Został pochowany na cmentarzu św. Rocha w Łodzi[8].
Odznaczenia
edytujW 1989 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski przez prezydenta RP na uchodźstwie[9]. W 2006 odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski przez prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego[10]. W 2016 wyróżniony Krzyżem Wolności i Solidarności[11].
Życie prywatne
edytujBył synem Ignacego i Lubow[2], bratankiem Waleriana Czumy, bratem Andrzeja, Huberta, Jerzego i Łukasza Czumów. Był żonaty z Elżbietą Czumą, z którą miał piątkę dzieci.
Przypisy
edytuj- ↑ Dawid Skrzypiński: Nie żyje Benedykt Czuma. Był zasłużonym działaczem opozycji. interia.pl, 17 listopada 2023. [dostęp 2023-11-17].
- ↑ a b Benedykt Czuma. rejestry-notarialne.pl. [dostęp 2024-03-21].
- ↑ Benedykt Czuma. czuma.pl. [dostęp 2014-04-26].
- ↑ Suwerenność-Praca-Sprawiedliwość. romaszewski.pl. [dostęp 2014-04-26].
- ↑ Komitet poparcia Bronisława Komorowskiego. onet.pl, 16 maja 2010. [dostęp 2014-04-26].
- ↑ RUCH niepodległościowy 1965–1970. ruchniepodleglosciowy.pl. [dostęp 2023-11-17].
- ↑ Benedykt Czuma: Rok 1989. Jak „poziomki” uratowały demokrację w „Solidarności” łódzkiej. Łódź: Benedykt Czuma, 2022. ISBN 978-83-966677-0-0. OCLC 1359030216.
- ↑ Zmarł Benedykt Czuma, działacz opozycji PRL. Instytut Pamięci Narodowej, 17 listopada 2023. [dostęp 2023-12-29].
- ↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, 15 grudnia 1989. s. 98. [dostęp 2017-06-23].
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 11 listopada 2006 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2007 r. nr 18, poz. 208).
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 stycznia 2016 r. o nadaniu odznaczeń (M.P. z 2016 r. poz. 308).