Bombina

	Bombina
	Oken, 1816
	; Przedstawiciel rodzaju – kumak dalekowschodni (B. orientalis)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	płazy
Rząd	płazy bezogonowe
Podrząd	Archaeobatrachia
Rodzina	kumakowate
Rodzaj	Bombina
	Typ nomenklatoryczny
	Rana bombina Linnaeus, 1761
Synonimy
	Bombinator Merrem, 1820; Bombitator Wagler, 1830; Glandula Tian & Hu, 1985; Grobina Dubois, 1987;
	Bombinator Merrem, 1820; Bombitator Wagler, 1830; Glandula Tian & Hu, 1985; Grobina Dubois, 1987;
Gatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Bombina – rodzaj płazów bezogonowych z rodziny kumakowatych (Bombinatoridae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Europie, Turcji, zachodniej i wschodniej Rosji (populacje rozdzielone), Chinach, Korei i Wietnamie^[7].

Charakterystyka

Gatunki z tego rodzaju są łatwo rozpoznawalne dzięki jaskrawemu wzorowi po brzusznej stronie ciała, ale w naturze łatwe do pomylenia z innymi płazami – gatunki tego rodzaju pokazują wspomniany wzór tylko w wypadku zagrożenia, aby ostrzec napastnika przed swoim jadem. Jad ten nie jest jednak silny i powoduje jedynie podrażnienie błon śluzowych.

Systematyka

Etymologia

Bombina: etymologia niejasna, Oken nie wyjaśnił znaczenia nazwy rodzajowej^[2]; być może od średniowiecznołac. bombino „brzęczeć, buczeć”, od gr. βομβος bombos „brzęczenie”^[8].
Bombinator (Bombitator^[a]): łac. bombinator „brzęczyk”^[8]. Gatunek typowy: Bufo igneus Laurenti, 1768 (= Rana bombina Linnaeus, 1761).
Glandula: łac. glandula „gruczoł”, zdrobnienie od glans, glandis „żołądź”^[5]. Gatunek typowy: Bombinator maximus Boulenger, 1905.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[7]^[9]:

Bombina bombina (Linnaeus, 1761) – kumak nizinny^[10]
Bombina fortinuptialis Hu & Wu, 1978
Bombina lichuanensis Ye & Fei, 1993
Bombina maxima (Boulenger, 1905) – kumak wielki^[10]
Bombina microdeladigitora Liu, Hu & Yang, 1960
Bombina orientalis (Boulenger, 1890) – kumak dalekowschodni^[10]
Bombina pachypus (Bonaparte, 1838) – kumak włoski^{[potrzebny przypis]}, przez niektórych autorów uznawany za podgatunek Bombina variegata
Bombina variegata (Linnaeus, 1758) – kumak górski^[10]

W miejscach, gdzie obszary ich występowania nakładają się, spotykane bywają również mieszańce. Inny gatunek, kumak dalekowschodni (B. orientalis), bywa hodowany w terrariach^[11].

Uwagi

↑ Nieuzasadniona poprawka Bombinator Merrem, 1820.

Przypisy

↑ Bombina, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b L. Oken: Lehrbuch der Naturgeschichte. T. 3: Zoologie. Cz. 2. Jena: August Schmid, 1816, s. 207. (niem.).
↑ B. Merrem: Versuch eines Systems der Amphibien. Marburg: J.C. Kreiger, 1820, s. 178. (niem.).
↑ J.G. Wagler: Natürliches System der Amphibien, mit vorangehender Classification der Säugethiere und Vögel. Ein Beitrag zur vergleichenden Zoologie. München, Stuttgart und Tübingen: In der J.G. Cotta’scchen Buchhandlung, 1830, s. 206. (niem.).
↑ ^a ^b W.-s. Tian & Q.-x. Hu. Taxonomical studies on the primitive anurans of the Hengduan Mountains, with descriptions of a new subfamily and subdivision of Bombina. „Acta Herpetologica Sinica”. 4 (3), s. 220, 223, 1985. (ang.).
↑ A. Dubois. Miscellanea nomenclatorica batrachologica (XII). „Alytes”. 5, s. 97–98, 1987. (ang.).
↑ ^a ^b Darrel R.: Bombina Oken, 1816. [w:] Amphibian Species of the World: an Online Reference. Version 6.2 [on-line]. American Museum of Natural History. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
↑ ^a ^b Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 33, OCLC 637083062 (ang.).
↑ Bombina pachypus: Apennine Yellow-bellied Toad. [w:] AmphibiaWeb [on-line]. University of California, Berkeley, CA, USA, 2012. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d W. Juszczyk: Gady i płazy. Wyd. 2. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, s. 105–107, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0043-4.
↑ Thomas van Kampen: Terrarium. Poradnik dla początkujących. Warszawa: MULTICO, 1999. ISBN 83-7073-229-1.

[a-9] Nieuzasadniona poprawka Bombinator Merrem, 1820.

[itis-1] Bombina, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Oken-2] L. Oken: Lehrbuch der Naturgeschichte. T. 3: Zoologie. Cz. 2. Jena: August Schmid, 1816, s. 207. (niem.).

[Merrem-3] B. Merrem: Versuch eines Systems der Amphibien. Marburg: J.C. Kreiger, 1820, s. 178. (niem.).

[Wagler-4] J.G. Wagler: Natürliches System der Amphibien, mit vorangehender Classification der Säugethiere und Vögel. Ein Beitrag zur vergleichenden Zoologie. München, Stuttgart und Tübingen: In der J.G. Cotta’scchen Buchhandlung, 1830, s. 206. (niem.).

[Tian&Hu-5] W.-s. Tian & Q.-x. Hu. Taxonomical studies on the primitive anurans of the Hengduan Mountains, with descriptions of a new subfamily and subdivision of Bombina. „Acta Herpetologica Sinica”. 4 (3), s. 220, 223, 1985. (ang.).

[Dubois-6] A. Dubois. Miscellanea nomenclatorica batrachologica (XII). „Alytes”. 5, s. 97–98, 1987. (ang.).

[Frost-7] Darrel R.: Bombina Oken, 1816. [w:] Amphibian Species of the World: an Online Reference. Version 6.2 [on-line]. American Museum of Natural History. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).

[Jaeger-8] Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 33, OCLC 637083062 (ang.).

[amphibiaweb-10] Bombina pachypus: Apennine Yellow-bellied Toad. [w:] AmphibiaWeb [on-line]. University of California, Berkeley, CA, USA, 2012. [dostęp 2023-10-31]. (ang.).

[Juszczyk-11] W. Juszczyk: Gady i płazy. Wyd. 2. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, s. 105–107, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0043-4.

[terrarium-12] Thomas van Kampen: Terrarium. Poradnik dla początkujących. Warszawa: MULTICO, 1999. ISBN 83-7073-229-1.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[a]

[9]

[10]

[11]