Butrus Butrus Ghali

Butrus Butrus Ghali, Boutros Boutros-Ghali (arab. ‏بطرس بطرس غالي‎; ur. 14 listopada 1922 w Kairze, zm. 16 lutego 2016 tamże) – egipski prawnik, nauczyciel akademicki i polityk, sekretarz generalny ONZ w latach 1992–1996.

Butrus Butrus Ghali

‏بطرس بطرس غالي‎

Data i miejsce urodzenia	14 listopada 1922 Kair
Data i miejsce śmierci	16 lutego 2016 Kair
Sekretarz generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych
Okres	od 1 stycznia 1992 do 31 grudnia 1996
Poprzednik	Javier Pérez de Cuéllar
Następca	Kofi Annan
Minister spraw zagranicznych Egiptu
Okres	od 1977 do 1978
Poprzednik	Muhammad Ibrahim Kamal
Następca	Mustafa Chalil

Życiorys

Urodził się w rodzinie chrześcijańskiej (Koptyjski Kościół Ortodoksyjny), z której wywodził się premier Egiptu Butrus Ghali. W 1946 ukończył studia na Uniwersytecie Kairskim, w 1949 uzyskał doktorat z prawa międzynarodowego na Uniwersytecie Paryskim oraz dyplom w dziedzinie stosunków międzynarodowych w Instytucie Nauk Politycznych w Paryżu (Sciences Po), a następnie został mianowany profesorem prawa międzynarodowego i stosunków międzynarodowych na Uniwersytecie w Kairze, gdzie pracował do 1977 roku. W 1975 został prezesem Centrum Studiów Politycznych i Strategicznych Uniwersytetu Kairskiego, a w 1980 – prezesem Afrykańskiego Stowarzyszenia Studiów Politycznych. W latach 1954–1955 był stypendystą Fundacji Fulbrighta na Columbia University, pracował w haskiej Akademii Prawa Międzynarodowego (był jej dyrektorem) i na Wydziale Prawa Uniwersytetu Paryskiego.

W latach 1977–1991 był egipskim ministrem spraw zagranicznych, odgrywając istotną rolę w rozmowach pokojowych między prezydentem Egiptu Anwarem Sadatem i premierem Izraela Menachemem Beginem.

Jako sekretarz generalny ONZ budził kontrowersje. Był krytykowany za niepowodzenie w działaniach ONZ na rzecz powstrzymania wojny domowej i ludobójstwa w Rwandzie, w 1994, gdzie zginęło ok. 800 tys. ludzi, aczkolwiek pierwotną przyczyną był brak dostatecznego wsparcia ze strony USA. Administracja Clintona, po doświadczeniach z Somalii, oświadczyła, że nie będzie brać udziału w akcjach pokojowych. ONZ nie była także w stanie powstrzymać przedłużającej się wojny domowej w Angoli, w tym samym roku, trwającej już po wyborach w tym kraju.

10 członków Rady Bezpieczeństwa ONZ, w tym trzech członków z Afryki (Egipt, Gwinea Bissau i Botswana), wystąpiło z rezolucją popierającą następną kadencję Butrusa Ghalego, do 2001, jednak Stany Zjednoczone zawetowały ten wybór, prawdopodobnie wskutek jego poparcia dla Palestyny. Poparcia nie udzieliły mu też Wielka Brytania, Polska, Korea Południowa i Włochy. Chociaż Butrus Ghali nie był pierwszym sekretarzem, który spotkał się z wetem, był pierwszym, który nie został wybrany na drugą kadencję.

W latach 1997–2002 był sekretarzem generalnym La Francophonie – organizacji krajów strefy języka francuskiego.

W latach 2002–2013 był dyrektorem egipskiej Narodowej Rady Praw Człowieka (ENCHR). Od 2009 do śmierci był członkiem rady Fundacji Chiraca.

Zmarł 16 lutego 2016 roku.