Bytków
Bytków (niem. Bittkow) – dzielnica Siemianowic Śląskich, położona około 2 kilometry na południowy zachód od centrum, która graniczy z dzielnicą Michałkowice oraz miastami: Chorzowem i Katowicami.
| Dzielnica Siemianowic Śląskich | |||
 Zdjęcie lotnicze Bytkowa w 2013 roku | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Województwo | |||
| Miasto | |||
| Powierzchnia |
2,3 km² | ||
| Kod pocztowy |
41-106 | ||
| Tablice rejestracyjne |
SI | ||
Położenie na mapie Siemianowic Śląskich
| |||
| 50°18′08″N 19°00′03″E/50,302222 19,000833 | |||
Historia
edytuj
W XII i XIII wieku zaczęły powstawać pierwsze górnośląskie osady, m.in. Chorzów, Dąb, Dąbrówka Wielka, czy Michałkowice. Nie inaczej było z Bytkowem, którego pierwsza wzmianka pochodzi z 1298 roku, która była wzmiankowana wówczas jako Bythkow[1]. W 1384 roku Maciej Wrochnik (później rodzina Bytkowskich) zakupił Michałkowice, a w 1402 roku ufundował w Michałkowicach kościół na miejscu wcześniejszego, opuszczonego. W XVI i XVII wieku wieś wielokrotnie zmieniała właścicieli, aż na początku XVIII w., kiedy to została kupiona przez Szkota – Huntera von Grandon, pana Siemianowic i Bańgowa. W tym wieku została zbudowana kaplica. W 1751 roku Bytków zostaje zakupiony przez baronów Klochów – najpierw przez Ignaza von Klocha, założyciela kolonii robotniczej Ignazdorf (dzisiejszy Wełnowiec) i pierwszych w okolicy kopalni węgla: tłumaczone na polski, Leśna (1786 rok) i Szczęście (1788 rok). Po nim właścicielem został jego syn – Jan Nepomucen, który był jednym z fundatorów kościoła w Michałkowicach. W 1796 roku Bytków został sprzedany księciu Hohenlohe, który zakłada w 1805 roku w południowej części dominium przy udziale Johna Baildona jedną z pierwszych na kontynencie hut opalanych koksem.
W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie miejscowość występuje pod polską nazwą Bytkow oraz nazwą zgermanizowaną Bittkow[2]. W 1870 roku powstaje pierwsza bytkowska szkoła. Bytków zostaje włączony do Polski w 1922 roku.
W 1924 roku z gminy odłączył się Wełnowiec, a w 1938 roku Gmina Bytków zostaje włączona do Michałkowic. Z Bytkowa pochodzi brązowa medalistka Igrzysk Olimpijskich z 1956 roku oraz uczestnika Igrzysk w 1960 roku – Natalia Kot.
Do 2002 roku na północnym krańcu Bytkowa istniała stacja towarowa górnośląskiej kolei wąskotorowej. Po zamknięciu kopalni Siemianowice i zakończeniu przewozów węgla w 1999 roku zbudowany został w Bytkowie przystanek osobowy, gdzie zatrzymywały się sezonowe pociągi turystyczne na linii Siemianowice Śląskie – Bytom – Tarnowskie Góry – Miasteczko Śląskie. W wyniku zmasowanych kradzieży nawierzchni torowej w 2003 roku linia wąskotorowa na odcinku Siemianowice Śląskie – Bytom została zamknięta, a resztę nawierzchni rozebrało PKP.
Opis
edytuj
Dzisiejsza dzielnica wywodzi się ze średniowiecznej wsi, której przebieg zaznacza główna arteria komunikacyjna, biegnąca w kierunku Michałkowic od Wzgórza Bytkowskiego (320 m n.p.m.) – obecne ulice: Walerego Wróblewskiego, Niepodległości i Bytkowska. Na szczycie wzgórza wznosi się wieża radiowo-telewizyjna SLR Bytków ośrodka Telewizji Polskiej Katowice, a położone obok skrzyżowanie dróg Katowice – Siemianowice Śląskie (ulice: Telewizyjna i Bytkowska w Katowicach oraz Walerego Wróblewskiego w Siemianowicach Śląskich) i Chorzów – Siemianowice Śląskie (ulica Siemianowicka w Chorzowie) jest punktem styku granic administracyjnych Siemianowic Śląskich, Katowic i Chorzowa.
W Bytkowie znajduje się rynek bytkowski oraz Siemianowickie Centrum Kultury i Dom Kultury. Kościół bytkowski, należący do parafii pod wezwaniem Ducha Świętego, ulokowany jest na Osiedlu Młodych – jednym z trzech dużych osiedli bytkowskich. Tam również stoi zabytkowa kapliczka oraz tablica upamiętniająca Józefa Skrzeka i Pawła Wójcika, powieszonych na drzewie w tym miejscu w 1941 roku przez Niemców z NSDAP w czasie II wojny światowej. W pobliżu bytkowskiego rynku znajduje się profesjonalny bulodrom do gry w petanque pozwalający na wytyczenie czterech pełnowymiarowych torów do gry.
Bytków posiada połączenia autobusowe transportu miejskiego obsługiwane na zlecenie ZTM, które łączą dzielnicę z Katowicami, Chorzowem i Piekarami Śląskimi.
W Bytkowie funkcjonują następujące placówki oświatowe:
- Szkoła Podstawowa nr 1 im. Mikołaja Kopernika,
- Zespół Szkół Sportowych w Siemianowicach Śląskich: Szkoła Podstawowa nr 8, V Liceum Ogólnokształcące[3].
Przypisy
edytuj- ↑ J. Długosz: Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis, wyd. A. Przezdziecki, Kraków 1863-64, t. III, s. 57.
- ↑ Johann Georg Knie, Alphabethisch-Statistisch-Topographische Uebersicht aller Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der Königl. Preuß. Provinz Schlesien ..., Breslau: Graß, Barth und Comp., 1830, s. 47, OCLC 751379865 (niem.).
- ↑ Zespół Szkół Sportowych [online], zss-siemianowice.pl [dostęp 2020-10-13] (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Bitków, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 159.