Carlotta Grisi

Carlotta Grisi
Data i miejsce urodzenia	28 czerwca 1819 ; Vižinada
Data i miejsce śmierci	20 maja 1899 ; Saint-Juan koło Genewy
Zawód, zajęcie	tancerka baletowa
	Multimedia w Wikimedia Commons

Carlotta Grisi (wym. Karlotta Grịzi, ur. 28 czerwca 1819 w Vižinadzie na Istrii, zm. 20 maja 1899 w Saint-Juan koło Genewy) – włoska tancerka baletowa.

Carlotta Grisi w balecie Giselle w r. 1841 - rysunek Ivora Guesta.

Maria Taglioni (stoi z wzniesionymi rękami), a Carlotta Grisi (pierwsza z lewej), duńska balerina Lucille Grahn (druga od prawej), Fanny Cerrito (pierwsza od prawej) - Thomas Herbert Maguire na podstawie rysunku Alfreda Edwarda Chalona.

Grób Carlotty Grisi, na cmentarzu w Châtelaine opodal Saint-Jean.

Życiorys

Carlotta Grisi była obok Fanny Elssler i Marii Taglioni najwybitniejszą tancerką epoki romantyzmu. Była uczennicą szkoły w Mediolanie, talent jej odkrył i czuwał nad jego rozwojem jej przyszły mąż Jules Perrot – czołowy tancerz i choreograf baletu romantycznego^[1]. Zadebiutowała 19 maja 1832 w Sette redclute Luigi Astolfiego. W 1841 została zaangażowana do Opery paryskiej, w której odniosła ogromny sukces w specjalnie dla niej napisanym balecie Giselle z muzyką Adolphe Adama, choreografią Jean Coralliego i Jules Perrota, oraz scenografią Pierre Ciceriego. Do 1850 występowała w Operze paryskiej i w wielu miastach europejski^[2], np. w Warszawie występowała w listopadzie i grudniu 1853 roku, partnerowali jej wówczas Aleksander i Antoni Tarnowscy^[1]. Potem osiadła w Saint-Juan koło Genewy^[2]. Powiadają, że do tej decyzji o zakończeniu świetnej kariery przyczynił się nieszczęśliwy upadek ze schodów w 34. roku jej życia^[2].

Ważniejsze role

Sette redclute z choreografią Luigi Astolfiego.
Giselle z muzyką Adolphe Adama, choreografią Jean Coralliego i Jules Perrota oraz scenografią Pierre Ciceriego, 1841;
Piękna dziewczyna z Gandawy z muzyką Adolphe Adama i choreografią Alberta, 1842;
La Peri z muzyką Johanna Fr. Fr. Burgmüllera, choreografią Jean Coralli, 1843;
Esmeralda z muzyką Cesare Pugniego i choreografią Jules Perrota, 1844;
Pas de quatre z muzyką Cesare Pugniego i choreografią Jules Perrota, 1844;
Le Diable à quarte, do libretta Rosier de Leuvena i Josepha Maziliera i jego choreografii, ze scenografią Pierre Ciceriego i P. Lormier; 1845;
Paquita z muzyką Édouarda Deldeveza i choreografią Josepha Maziliera, 1846^[1].

Występy w Polsce

Od 15 listopada do 29 grudnia 1853 w baletach: Hrabina i wieśniaczka, Giselle, Esmeralda i Katarzyna, córka bandyty. Partnerowali jej wówczas Antoni i Aleksander Tarnowscy^[1].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Janina Pudełek „Warszawski balet romantyczny (1802-1866)”, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków, 1968, str. 158
↑ ^a ^b ^c „Wielka Encyklopedia Powszechna PWN”, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1964, tom 4 (Frang-Im), str. 429.

Bibliografia

„Wielka Encyklopedia Powszechna PWN”, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1964, tom 4 (Frang-Im), str. 429.
Irena Turska „Przewodnik Baletowy”, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków, 1973, str. 94, 119, 123, 223.
Janina Pudełek „Warszawski balet romantyczny (1802-1866)”, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków, 1968, str. 39, 56, 75-76, 79, 98, 158, 165, 171-172, 174-175, 183; zdjęcie 44. Carlotta Grisi i Aleksander Tarnowski (r. 1853) w Balecie Esmeralda, rycina 46. Antoni Tarnowski z Carlottą Grisi w karykaturze Juliusza Kossaka z r. 1853.

[Polskie_Wydawnictwo_Muzyczne_1968-1] Janina Pudełek „Warszawski balet romantyczny (1802-1866)”, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków, 1968, str. 158

[Państwowe_Wydawnictwo_Naukowe_1964-2] „Wielka Encyklopedia Powszechna PWN”, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1964, tom 4 (Frang-Im), str. 429.

[1]

[2]