Chylothorax
Chylothorax – termin medyczny, określający obecność chłonki w jamie opłucnowej, spowodowaną najczęściej zablokowanym lub uszkodzonym przewodem piersiowym[1]. W polskiej literaturze używany bywa zamiennie polski termin „chłonkotok”[2], jednak odnosi się on ogólnie do wycieku chłonki (ang. lymphorrhoea), także gdy nie dostała się ona do jamy opłucnej[3][4].
Najczęstszą przyczyną występowania chylothorax są nowotwory (około 50%) z czego 60% stanowią chłoniaki. 25% przypadków powstaje wskutek urazów: jatrogennych (zabiegi operacyjne w obrębie klatki piersiowej) oraz niejatrogennych (tępe i penetrujące urazy klatki piersiowej)[1][2]. Chylothorax występuje jako powikłanie zabiegów kardiochirurgicznych oraz torakochirurgicznych w 0,2–1% przypadków[1].
Pierwszy opis występowania pourazowego chylothorax pochodzi z 1875, natomiast w 1948 po raz pierwszy wykonano operacyjne podwiązanie przewodu piersiowego[5].
Diagnostyka
edytujObjawy są mało charakterystyczne i pojawiają się zwykle dopiero po kilku dniach. Chory zwykle odczuwa duszność, której towarzyszy przyspieszenie oddychania (tachypnoe). Może występować także hipotensja, ból opłucnowy lub suchy kaszel[1][2].
Obecność płynu w jamie opłucnowej powoduje objawy, które można stwierdzić w badaniu fizykalnym. Świadczy o nim ściszenie lub zniesienie szmerów oddechowych i drżenia głosowego oraz stłumienie odgłosu opukowego[1]. Można go wykazać różnymi technikami obrazowania, takimi jak RTG klatki piersiowej, ultrasonografia czy tomografia komputerowa, żadne z tych badań nie umożliwia jednak określenia jego składu[1][2]. Konieczna do tego jest torakocenteza, w trakcie której uzyskuje się płyn do badania. W przypadku chylothorax zwykle jest on gęsty, o mlecznym zabarwieniu, jednak nie musi taki być[1]. O tym, że badanym płynem jest chłonka, świadczy stężenie trójglicerydów w płynie przekraczające 110 mg/dL i stosunek stężenia cholesterolu do trójglicerydów mniejszy niż 1,0, a w przypadku stężenia trójglicerydów mniejszego niż 110 mg/dL – obecność chylomikronów[1].
Leczenie
edytujStosuje się leczenie zachowawcze lub operacyjne. Leczenie zachowawcze może okazać się wystarczające w przypadkach o przyczynie urazowej, ponieważ w około 50% dochodzi w nich do samoistnego zamknięcia przewodu piersiowego, zwłaszcza gdy wyciek chłonki jest niewielki[1]. Polega ono na drenażu jamy opłucnej w celu usuwania zgromadzonego w niej płynu, uzupełnianiu płynów i elektrolitów w celu zapobiegania odwodnieniu, a także diecie ubogiej w tłuszcze, a nawet całkowitym żywieniu pozajelitowym w celu zmniejszenia produkcji chłonki[1][6]. Leczenie chirurgiczne stosuje się, jeżeli wyciek chłonki jest bardzo intensywny lub utrzymuje się po dwóch tygodniach leczenia zachowawczego, a także w przypadkach chylothorax będącego powikłaniem ezofagektomii, chylothoraksu otorbionego, niedodmy płuca, immunosupresji lub powikłań metabolicznych. Metodami leczenia chirurgicznego są podwiązanie przewodu piersiowego, zespolenie go z żyłą ramienno-głowową, odkorowanie płuca, założenie zastawki opłucnowo-otrzewnowej, wycięcie opłucnej ściennej, pleurodeza jamy opłucnej[1][6]. Jeżeli przyczyną jest nowotwór, samo leczenie zachowawcze zwykle nie przynosi poprawy. W takich przypadkach stosuje się leczenie operacyjne, a także chemio- lub radiochemioterapię, opisywanie są także korzystne efekty stosowania somatostatyny u dzieci[1][6].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j k l Jerzy Marczak, Sebastian Majewski, Chylothorax, [w:] Wielka Interna. Pulmonologia. Cz. 1, Adam Antczak (red.), Warszawa: Medical Tribune Polska, 2010, s. 447–449, ISBN 978-83-60135-76-1.
- ↑ a b c d Wojciech Rokicki i inni, Chłonkotok jako problem torako- i kardiochirurgiczny. Część I. Diagnostyka i objawy kliniczne, „Kardiochirurgia i Torakochirurgia Polska”, 2, 8, 2011, s. 216–219.
- ↑ Katarzyna Nowak, Małgorzata Wierzbicka, Witold Szyfter, Chłonkotok szyjny – rzadkie lecz nadal niebezpieczne powikłanie chirurgii szyi, „Otolaryngologia Polska”, 2, 65, kwiecień 2011, s. 128–131.
- ↑ Rafał Tkacz i inni, Chłonkotok jako wczesne powikłanie po operacji odbarczenia korzeni nerwów rdzeniowych C5 i C6 przez przecięcie mięśnia pochyłego przedniego. Skuteczne leczenie przy użyciu techniki VATS poprzedzone próbą terapii zachowawczej, „Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja”, 6, 16, 2014, s. 669–673, DOI: 10.5604/15093492.1135130.
- ↑ Luis N. Bessone, Thomas B. Ferguson, Thomas H. Burford, Chylothorax, „The Annals of Thoracic Surgery”, 5, 12, listopad 1971, s. 527–550.
- ↑ a b c Wojciech Rokicki i inni, Chłonkotok jako problem torako- i kardiochirurgiczny. Część II. Metody leczenia chłonkotoku. Algorytm postępowania, „Kardiochirurgia i Torakochirurgia Polska”, 3, 8, 2011, s. 361–365.
