Domesday Book

angielska księga spisu z natury z XI wieku

Domesday Book – napisany po łacinie[1] rodzaj katastru gruntowego, sporządzonego na żądanie Wilhelma Zdobywcy w podbitej przez niego Anglii, ukończony w 1086.

Strona z Domesday Book

Wilhelm Zdobywca, jako król Anglii, zarządził w 1085 roku wykonanie spisu, dzięki któremu mógł nałożyć na podwładnych podatki. Ukończono go w 1086 roku. Księga zawierała wykaz posiadłości ziemskich, należących w każdym hrabstwie do króla oraz duchownych i świeckich feudałów, podawała liczbę wasali każdego barona, rozmiary posiadłości, przybliżone dochody w gotówce, rodzaj gleby, liczbę chłopów, kwotę danin, powierzchnię lasów, pastwisk, liczbę młynów, bydła i przybliżone dochody z poszczególnych posiadłości. Historyczną zaletą księgi jest zapis nazwisk właścicieli.

Na podstawie Domesday Book przyjmuje się, że liczba ludności Anglii wynosiła 1,1-1,5 mln osób[2][3]. Podział własności ziem wyglądał następująco: 20% król, 25% wielcy wasale, 25% Kościół[4].

W 900. rocznicę wydania Domesday Book wydano jej edycję multimedialną, przygotowaną przez Acorna, Philipsa i BBC na dyskach laserowych (w formacie LV-ROM). Księga prezentowana jest w The National Archives w londyńskiej dzielnicy Kew[5].

Nazwa Domesday została utworzona od staroangielskiego słowa „doom”, oznaczającego zliczanie. Tak więc Domesday, to dosłownie „dzień obrachunku”, w którym feudał zliczał dobra, posiadane przez jego poddanych[6]. Ten sam źródłosłów ma we współczesnej angielszczyźnie Dzień Sądu Ostatecznego (ang. Doomsday), będący dniem „rozliczenia” dobrych i złych uczynków wszystkich ludzi. Amerykański poeta Edgar Lee Masters zatytułował jeden ze swoich tomików Domesday Book.

Przypisy

edytuj
  1. Take a closer look [online], www.nationalarchives.gov.uk [dostęp 2020-08-21].
  2. Paul Johnson: Historia Anglików. Gdańsk: Marabut, 1995, s. 28. ISBN 83-85893-16-4.
  3. Henryk Zins: Historia Anglii. Wyd. czwarte. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2001, s. 57. ISBN 83-04-04589-3.
  4. Paul Johnson: Historia Anglików. Gdańsk: Marabut, 1995, s. 66. ISBN 83-85893-16-4.
  5. The National Archives Learning Curve [online], www.nationalarchives.gov.uk [dostęp 2020-08-21].
  6. Discover Domesday [online], www.nationalarchives.gov.uk [dostęp 2020-08-21].

Bibliografia

edytuj