Ellen Price
Ellen Price, Ellen Price de Plane, wł. Ellen Juliette Collin Price de Plane (ur. 21 czerwca 1878 w Snekkersten, zm. 4 marca 1968 w gminie Brøndby) – duńska tancerka baletowa i aktorka; znana m.in. z tego, że jej głowa była modelem dla głowy posągu Małej Syrenki w Kopenhadze.
 Ellen Price jako Mała Syrenka (1909) | |
| Imię i nazwisko |
Ellen Juliette Collin Price de Plane |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód |
tancerka baletowa, aktorka |
| Lata aktywności |
1895–1913 (balet) |
Życiorys
edytuj
Pochodzenie
edytujPochodziła ze znanej duńskiej rodziny artystów: jej ojciec Andreas Nicolai Carl Price (1839–1909) i matka Helga Collin (1841–1918) byli tancerzami baletu w Duńskim Teatrze Królewskim. Natomiast kuzynka ojca, Juliette (1831–1906), była duńską primabaleriną, a wielu innych krewnych Price aktorami i muzykami[1][2].
Kariera w balecie
edytujW latach 1889–1895 Ellen Price uczyła się w szkole Królewskiego Duńskiego Baletu (najpierw u wuja Waldemara Price’a, a później u legendarnego choreografa Hansa Becka)[3], po czym dołączyła do teatru Królewskiego Duńskiego Baletu. Zadebiutowała 28 maja 1895 w pas de trois w balecie Okno (La Ventana), duńskiego kompozytora Hansa Christiana Lumbye’a w choreografii baletmistrza Augusta Bournonville’a[1]. Często także partnerowała Gustavowi Uhlendorffowi w repertuarze Bournonville’a.
W 1903 została primabaleriną Królewskiego Duńskiego Baletu. Tańczyła role w takich baletach jak Sylfida, Kopciuszek i Mała Syrenka.
Pierwsza balerina zarejestrowana kamerą filmową
edytujByła pierwszą baleriną na świecie, której występ został (w 1903) zarejestrowany kamerą filmową, w krótkim, trwającym około minuty filmie, nakręconym przez Petera Elfeta, duńskiego fotografa i pioniera filmu dokumentalnego. Zatańczyła w nim fragment baletu Sylfida, według pochodzącej z 1836 wersji Bournonville’a[4][5].
Swój występ powtórzyła także w jego nieco dłuższym filmie z 1906[6].
Mała Syrenka
edytuj
Price pozowała do twarzy posągu Małej Syrenki znajdującego się w Kopenhadze w Danii.
Rzeźba została zamówiona i ufundowana w 1909 przez syna założyciela browaru Carlsberg, Carla Jacobsena, którego zafascynowała historia przedstawiona w balecie Mała Syrenka, według baśni autorstwa Hansa Christiana Andersena do muzyki Fini Henriquesa, w choreografii Hansa Becka (1861–1952), wystawianym w Teatrze Królewskim w Kopenhadze w 1909.
Odtwórczynią głównej roli w tym balecie była właśnie Ellen Price. Rola Małej Syrenki przyniosła jej dość nieoczekiwaną sławę. Jacobsen poprosił ją o to, aby pozowała do pomnika poświęconego głównej bohaterce utworu. Balerina wstępnie zgodziła się na tę propozycję, ale odmówiła pozowania nago, gdy dowiedziała się, że rzeźba będzie umieszczona w miejscu publicznym[7].
Pomnik wykonał duński rzeźbiarz Edvard Eriksen[8]. Głowa posągu oddaje rysy Price, natomiast do reszty ciała Małej Syrenki pozowała żona artysty, Eline[7].
Monument odsłonięto dnia 23 sierpnia 1913[9] na promenadzie nabrzeża Langeline w Kopenhadze. Posąg Małej Syrenki stał się szybko nie tylko jednym z najbardziej znanych symboli Kopenhagi, ale także symbolem Danii.
Dalsze koleje życia
edytujPrice grała także w dwóch niemych filmach (Den farlige Leg z 1911 i Paa Dødens Tærskel z 1913)[10].
Tańczyła w Królewskim Duńskim Balecie do 1913, kiedy to wskutek problemów z sercem zmuszona została porzucić scenę baletową[3]. Później pracowała jako aktorka dramatyczna w teatrze w mieście Aarhus.
Zmarła 4 marca 1968 w gminie Brøndby i została pochowana w małym miasteczku Gudhjem na duńskiej wyspie Bornholm, w południowo-zachodniej części Morza Bałtyckiego[2].
Galeria
edytuj-
-
-
1903 -
1906 -
1906 -
-
-
-
Przypisy
edytuj- ↑ a b Karen Vedel: Ellen Price (1878–1968). Dansk Kvindebiografisk Leksikon online. [dostęp 2018-08-08]. (duń.).
- ↑ a b Ellen Juliette Collin Price de Plane. Kendtes Gravsted. [dostęp 2018-08-08]. (duń.).
- ↑ a b Ellen Price. Find a Grave, 2008-10-02. [dostęp 2018-08-08]. (ang.).
- ↑ Judith Mackrell: Ellen Price, ballet’s first film star. The Guardian, 2013-09-05. [dostęp 2018-08-08]. (ang.).
- ↑ Ellen Price sfilmowana w 1903 — La Sylphide (opening solo) w serwisie YouTube
- ↑ Ellen Price sfilmowana w 1906 — La Sylphide (longer solo) w serwisie YouTube
- ↑ a b The Little Mermaid statue in Copenhagen Harbor. Copenhagen Pictures, 1999-11-29. [dostęp 2018-08-08]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Mała Syrenka w Kopenhadze. otokopenhaga.pl. [dostęp 2018-08-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-04)]. (pol.).
- ↑ Mała Syrenka ma już 100 lat. Rzeczpospolita, 2013-08-22. [dostęp 2018-08-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-04)]. (pol.).
- ↑ Ellen Price de Plane. Danish Film Institute. [dostęp 2018-08-09]. (ang. • duń.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Ellen Price. [dostęp 2018-08-08]. (ang.). – biografia i multimedia
- Bronze Mermaid prototype Ellen Price. [dostęp 2018-08-08]. (ang.).
- Ellen Price: Da jeg blev model til den lille havfrue. [dostęp 2018-08-08]. (duń.).