Flerow
Flerow (Fl, łac. flerovium) – pierwiastek chemiczny leżący w układzie okresowym w bloku p bezpośrednio pod ołowiem. Wszystkie znane izotopy są bardzo nietrwałe i nie występują na Ziemi.
| nihon ← flerow → moskow | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Nazwa, symbol, l.a. |
flerow, Fl, 114 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Grupa, okres, blok | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Masa atomowa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Historia
edytujPierwiastek ten został otrzymany pod koniec 1998 r. w Zjednoczonym Instytucie Badań Jądrowych w Dubnej przy współpracy z naukowcami z Lawrence Livermore National Laboratory, w reakcji syntezy[2][3]:
- 24494Pu + 4820Ca → 292114Fl* → 289114Fl + 310n
Wyniki tych badań zostały potwierdzone przez zespoły badaczy z Berkeley[4] i GSI[5][6] w 2009. Odkrycie zostało uznane przez IUPAC 1 czerwca 2011[7].
W latach 1969–1972 naukowcy z Berkeley i Dubnej poszukiwali bezskutecznie śladów flerowu w naturalnie występujących minerałach. Pierwszą próbę syntezy metodą gorącej fuzji podjęto w Berkeley w 1969 r. W 1977 roku rosyjscy uczeni próbowali wytworzyć ten pierwiastek w reakcji plutonu z wapniem; nie uzyskali wówczas pozytywnego wyniku. Te wczesne próby były motywowane hipotezą występowania pierwiastków superciężkich w środowisku naturalnym oraz publikacją z 1966 sugerującą, że czas połowicznego rozpadu jednego z izotopów flerowu może być rzędu stu milionów lat[8].
Nazwa
edytujZe względu na położenie w układzie okresowym pod ołowiem bywał nazywany zwyczajowo eka-ołowiem. Wstępna nazwa ununkwad (ang. ununquadium, symbol Uuq) pochodziła od liczby atomowej tego pierwiastka zgodnie z systematyczną terminologią IUPAC dla transuranowców.
1 grudnia 2011 IUPAC zaproponowała ostateczną łacińską i angielską nazwę pierwiastka 114 jako flerovium (symbol Fl)[9]. Gieorgij Florow (Flerow[10]) (1913–1990) był dyrektorem Laboratorium Reakcji Jądrowych Zjednoczonego Instytutu Badań Jądrowych w Dubnej. 30 maja 2012 roku IUPAC oficjalnie zatwierdziła tę nazwę[11]. Polska nazwa pierwiastka, ustalona przez Komisję Terminologii Chemicznej PTChem, brzmi flerow[12].
Właściwości
edytujWłaściwości chemiczne flerowu są słabo zbadane. Położenie w układzie okresowym sugeruje, że będzie on zachowywał się jak metal ciężki, przyjmując stopnie utlenienia II i IV. Tymczasem pierwsi badacze podali, że niechętnie reaguje z innymi pierwiastkami, zachowując się raczej jak gaz szlachetny[8][13], ze względu na relatywistyczne przesunięcie energii stanów[13]. W 2012 przeprowadzono badania z wyższą czułością, których wyniki były sprzeczne z tymi rezultatami. Flerow jest pierwiastkiem lotnym, najmniej reaktywnym wśród węglowców, ale pomiary wskazywały, że jest bardziej reaktywny niż kopernik i jest metalem[14][15][16]. Sprzeczność wyników, ich mała liczba i duża niepewność pomiaru wciąż nie pozwalają na definitywne stwierdzenie charakteru metalicznego flerowu[17].
Interesujący jest nieodkryty dotąd (2009) izotop 298Fl ze 184 neutronami w jądrze. Model powłokowy budowy jądra atomowego przewiduje, że takie jądro będzie miało wyjątkowo długi czas życia.
Zobacz też
edytujUwagi
edytuj- ↑ Wartość w nawiasach klamrowych jest liczbą masową najtrwalszego izotopu tego pierwiastka, z uwagi na to, że nie posiada on trwałych izotopów, a tym samym niemożliwe jest wyznaczenie dla niego standardowej względnej masy atomowej. Bezwzględna masa atomowa tego izotopu wynosi: 290,19188 u (290
Fl). Zob. Prohaska i in. 2021 ↓, s. 584.
Przypisy
edytuj- ↑ Thomas Prohaska i inni, Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report), „Pure and Applied Chemistry”, 94 (5), 2021, s. 573–600, DOI: 10.1515/pac-2019-0603 (ang.).
- ↑ Yu. Ts. Oganessian i inni, Synthesis of Superheavy Nuclei in the 48 C a + 244 Pu Reaction, „Physical Review Letters”, 83 (16), 1999, s. 3154–3157, DOI: 10.1103/PhysRevLett.83.3154 (ang.).
- ↑ Kit Chapman, What it takes to make a new element [online], Chemistry World, 30 listopada 2016 [dostęp 2020-11-24] (ang.).
- ↑ Superheavy Element 114 Confirmed: A Stepping Stone to the Island of Stability [online], PhysOrg.com, 24 września 2009.
- ↑ News Archive: Element 114 – Heaviest Element at GSI Observed at TASCA [online], GSI Helmholtzzentrum für Schwerionenforschung GmbH, 27 lipca 2009 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-23].
- ↑ News Archive: Chemical Element 114: a first at GSI. One of the heaviest elements [online], GSI Helmholtzzentrum für Schwerionenforschung GmbH, 22 czerwca 2010 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-23].
- ↑ Discovery of the Elements with Atomic Number 114 and 116 [online], International Union of Pure and Applied Chemistry, 1 czerwca 2011 [zarchiwizowane z adresu 2013-01-29].
- ↑ a b John Emsley, Nature’s Building Blocks: An A-Z Guide to the Elements, Oxford University Press, 2011, s. 580, ISBN 0-19-960563-7.
- ↑ Start of the Name Approval Process for the Elements of Atomic Number 114 and 116 [online], International Union of Pure and Applied Chemistry, 1 grudnia 2011 [zarchiwizowane z adresu 2014-08-23].
- ↑ Flerow Gieorgij N., [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2020-08-18].
- ↑ Element 114 is Named Flerovium and Element 116 is Named Livermorium [online], Międzynarodowa Unia Chemii Czystej i Stosowanej, 30 maja 2012 [zarchiwizowane z adresu 2016-02-05] (ang.).
- ↑ O nazwach pierwiastków 114 i 116 w języku polskim oraz o nazw tych odmianie, [w:] Opinie Komisji Terminologii Chemicznej [online], Polskie Towarzystwo Chemiczne, 6 lutego 2014 [dostęp 2014-02-07].
- ↑ a b Flerov Laboratory of Nuclear Reactions [online], 2009, s. 86–96 [dostęp 2014-05-13] (ang.).
- ↑ Alexander Yakushev, Superheavy element 114 is a volatile metal, [w:] NRC-8, EuCheMS International Conference on Nuclear and Radiochemistry [online], 20 września 2012 [dostęp 2015-08-03].
- ↑ Alexander Yakushev, Superheavy Element Flerovium (Element 114) Is a Volatile Metal, „Inorganic Chemistry”, 53 (3), 2014, s. 1624–1629, DOI: 10.1021/ic4026766, PMID: 24456007.
- ↑ Jens Volker Kratz, The impact of the properties of the heaviest elements on the chemical and physical sciences, „Radiochimica Acta”, 100 (8–9), 2014, s. 569–578, DOI: 10.1524/ract.2012.1963.
- ↑ Alexander Yakushev, Robert Eichler, Gas-phase chemistry of element 114, flerovium, „EPJ Web of Conferences”, 131 (07003), 2016, DOI: 10.1051/epjconf/201613107003.