Frakcja Czerwonej Armii
Frakcja Czerwonej Armii (zwana też Grupą Baader-Meinhof, niem. Rote Armee Fraktion, w skrócie RAF) – lewicowa organizacja terrorystyczna działająca w Niemczech Zachodnich, a następnie zjednoczonych Niemczech.
Geneza
edytujTwórcami i ikonami RAF-u byli Andreas Baader i Ulrike Meinhof. Obydwoje od początku lat 60. zaangażowani byli w działalność zachodnioniemieckiej skrajnej lewicy[1]. Baader był członkiem kontrkultury, Meinhof natomiast dziennikarką studenckiego pisma „konkret”[1]. Ich działalność przypadła na okres prężnego działania ruchu studenckiego i protestów przeciwko wojnie wietnamskiej[1].
Momentem największej radykalizacji niemieckiej młodzieży był 1967 r. 2 czerwca tego roku miejsce miały burzliwe protesty młodzieży przeciwko wizycie w Berlinie Zachodnim szacha Iranu Mohammada Reza Pahlawiego[2][3]. Protest przebiegał pokojowo, niemniej jednak wznoszono obraźliwe względem szacha hasła. Sprowokowało to towarzyszących monarsze irańskich agentów, którzy zaczęli bić demonstrantów. Manifestacja przerodziła się w starcia manifestantów i pracowników irańskiej służby bezpieczeństwa[2][3]. Irańczycy wsparci zostali przez berlińską policję. Po rozproszeniu demonstracji policja ruszyła w pościg za uciekającymi manifestantami[2][3]. Jedna z grup funkcjonariuszy ujęła 26-letniego studenta Bennona Ohnesorga, aktywista został zabity przez jednego z policjantów strzałem w głowę[2][3]. W szpitalu próbowano zatuszować sprawę, ranę zaszyto, a jako przyczynę śmierci podano złamanie podstawy czaszki[2]. Zabójstwo wstrząsnęło lewicową młodzieżą Niemiec Zachodnich[4]. Co prawda doszło do procesu policjanta, Karl-Heinza Kurrasa , został on jednak oczyszczony z zarzutów[4]. Rok później w Berlinie doszło do kolejnego incydentu wymierzonego w lewicowców. W kwietniu 1968 roku Rudi Dutschke został postrzelony przez prawicowca Josefa Bachmanna[4][3]. Sprawca motywował atak antykomunizmem[4].
Zamach Bachmanna miał miejsce po kampanii propagandowej tabloidu „Bild” wymierzonej w Dutschkego. Lewicowemu aktywiście zarzucono między innymi chęć wywołania w Niemczech Zachodnich wojny domowej i zaprowadzenia komunizmu. Kampania opierała się na pomówieniach i kłamstwach[4]. Dutschke przeżył zamach, jednak podupadł na zdrowiu na tyle, że w 1979 roku zmarł na skutek odniesionych obrażeń[3]. Bachmann został ujęty przez policję, która znalazła w jego kieszeni wycinki z „Bildu” z artykułami wymierzonymi w Dutschkego[5]. Atak wywołał falę demonstracji lewicowej młodzieży[5]. Największe manifestacje odbyły się pod siedzibą koncernu „Axel Springer AG” (właściciel „Bilda”), gdzie doszło do bitwy ulicznej z policją[5].
Wydarzenia z Berlina skłoniły najbardziej radykalnych aktywistów do rozpoczęcia walki zbrojnej[5]. W latach 1967–1968 w ultralewicowej Opozycji Pozaparlamentarnej (APO) doszło do podziału na zwolenników „czarnej linii” (walki zbrojnej) i „czerwonej linii” (działań politycznych). Na początku 1969 r. w Monachium została utworzona pierwsza grupa terrorystyczna – Akcja Front Południowy pod wodzą Fritza Teufela[6].
Do podziemia zeszła również grupa skupiona wokół Andreasa Baadera i Gudrun Ensslin[3]. Jeszcze przed zamachem Bachmanna, 2 kwietnia 1968 roku lewicowi bojówkarze podłożyli ogień pod dwa domy towarowe we Frankfurcie nad Menem[7]. Sprawcami podpaleń byli Baader, Ensslin, Thorwald Proll i Horst Söhnlein[7]. Straty były niewielkie, a sprawcy zostali zatrzymani trzy dni po atakach[7][5][7]. Ensslin na procesie zeznała, że domy handlowe podpalono, aby zwrócić uwagę opinii publicznej na wojnę wietnamską[5]. Adwokatem ekstremistów był Horst Mahler , który również znany był ze skrajnie lewicowych poglądów[5]. Całą czwórkę skazano na trzy lata pozbawienia wolności[7]. Po wniesieniu rewizji do Federalnego Trybunału Sprawiedliwości, lewicowcy zostali zwolnieni z aresztu. Po odrzuceniu rewizji Baader i Ensslin postanowili się ukrywać[7][8]. Korzystając z pomocy Mahlera, założyli organizację partyzantki miejskiej. Inspiracje czerpali z doktryny guevaryzmu i pism Carlosa Marighella[7]. W kwietniu 1970 roku Baader przypadkowo trafił w ręce policji[8][7]. Ensslin poznała w tym czasie Meinhof, którą zwerbowała do bojówki[8].
Członkowie grupy postanowili odbić Baadera z więzienia[8]. Meinhof nawiązała z nim kontakt pod pretekstem pomocy w pisaniu książki o wychowankach domów dziecka[8][7]. Akcję odbicia Baadera zorganizowano 14 maja 1970 roku[7]. Data ta uważana jest za pierwszą akcję Frakcji Czerwonej Armii[7]. Baader odbity został w trakcie spotkania zaaranżowanego w bibliotece w Berlińskim Instytucie Spraw Społecznych[7]. Do budynku wtargnęli uzbrojeni napastnicy, ciężko raniąc przebywającego tam policjanta[7]. Tego samego dnia organizacja oficjalnie przyjęła nazwę Frakcja Czerwonej Armii[7].
„Pierwsza generacja”
edytujW czerwcu 1970 roku przywódcy ugrupowania wyjechali z Niemiec i udali się na Bliski Wschód[7]. Dzięki studenckim powiązaniom nawiązali kontakt z Organizacją Wyzwolenia Palestyny[9]. Najpierw trafili do Syrii, skąd w towarzystwie członków al-Fatahu trafili do obozu szkoleniowego fedainów w Jordanii[9]. Niemcy przeszli szkolenia pod okiem doświadczonego palestyńskiego bojownika Abu Hassana[9]. Terroryści nauczyli się obsługi pistoletów i karabinów maszynowych oraz granatów[9]. Niemcy opuścili obóz w październiku tego samego roku[7], co poprzedziła seria nieporozumień kulturowych pomiędzy nimi a gospodarzami[10].
Członkowie RAF-u początkowo zaangażowali się w działalność czysto kryminalną. Aktywiści odpowiedzialni byli za kradzieże samochodów, napady rabunkowe czy włamania do urzędów państwowych w celu uzyskania blankietów dokumentów[11]. 29 października 1970 roku bojownicy przeprowadzili skoordynowane napady na trzy banki[7], a 15 stycznia 1971 roku obrabowali kolejne dwa obiekty[7]. Przestępcy skradli łącznie 310 tysięcy marek[7]. Wkrótce terroryści podjęli się zamachów bombowych i podpaleń[12].
W kwietniu 1971 roku ukazał się manifest programowy RAF-u zatytułowany „Koncepcja miejskiej partyzantki”[7].
W maju 1971 roku policja zatrzymała Astrid Proll , członkinię RAF-u[13]. W lecie tegoż roku rozpoczyna się regularna obława na RAF, w której uczestniczy blisko 3 tysięcy policjantów. 15 lipca 1971 roku funkcjonariusze zatrzymali samochód marki BMW, którym poruszała się dwójka poszukiwanych członków RAF: Werner Hoppe i Petra Schelm . Terroryści salwowali się ucieczką, Hoppe został ujęty przez funkcjonariuszy, podczas gdy Schelm otworzyła do policjantów ogień. W strzelaninie terrorystka została śmiertelnie postrzelona w głowę[14].
Jesienią 1971 roku zachodnioniemieckie władze rozpoczęły gruntowną modernizację oddziałów policji do zwalczania terroryzmu. Do dyspozycji policji oddano najnowocześniejszy sprzęt informatyczny. W komputerach gromadzono informacje o osobach „podejrzanych” o „proterrorystyczne” sympatie – na liście znalazło się ponad 7 milionów nazwisk[15]. Szeroko zakrojona akcja poszukiwań terrorystów przybrała formę histerii. Podejrzanych o sympatyzowanie z RAF traktowano niekiedy w bezwzględny sposób, częste były pobicia i szantażowanie podejrzanych. Na przykład jednej z podejrzanych kobiet zagrożono oddaniem dziecka do domu dziecka, jeśli ta nie zacznie zeznawać. W areszcie zginęła współpracowniczka grupy, której celowo odmawiano leczenia guza mózgu. W trakcie poszukiwań policjanci zabili dwie przypadkowe osoby, które wyglądem przypominały znanych terrorystów[16].
W listopadzie 1971 roku w trakcie kontroli radykałowie zabili funkcjonariusza policji[7].
11 maja 1972 roku miejsce miał pierwszy poważniejszy atak RAF-u. Lewicowi ekstremiści podłożyli bombę pod kasynem oficerskim przy V Korpusie Armii Stanów Zjednoczonych we Frankfurcie nad Menem. W eksplozji zginął podpułkownik Paul Bloomquist, a rannych zostało 13 innych osób[16]. Zamach przeprowadziło komando imienia Petry Schelm. Grupa ogłosiła, że akcja była odwetem za zaminowanie przez Stany Zjednoczone portów w Wietnamie Północnym[17]. Bojówkarze rozpoczęli też polowanie na dyrektorów policji i sędziów wydających wyroki na lewicowych radykałów[17]. 12 maja tegoż roku terroryści zdetonowali ładunki wybuchowe w budynku policji w Augsburgu, rannych zostało pięciu funkcjonariuszy[18]. Jeszcze tego samego dnia terroryści zdetonowali bombę na parkingu budynku monachijskiej policji, obyło się bez strat w ludziach[18]. 15 maja 1972 roku bojówkarze umieścili bombę w samochodzie należącym do sędziego federalnego Wolfganga Buddenberga , w jej wybuchu ranna została małżonka sędziego[18]. 19 maja 1972 roku ekstremiści zaatakowali budynek koncernu „Spiegel” w Hamburgu. Przed wybuchem bomb umieszczonych w toaletach budynku terroryści poinformowali telefonicznie o tym, że w niedługim czasie nastąpi eksplozja, pracownicy uznali alarm za żart. W zamachu rannych zostało 36 osób[18][17]. Atak miał być karą za proamerykański kurs wydawnictw należących do koncernu[17]. Do zamachu w Hamburgu przyznało się komando RAF-u imienia Bennona Ohnesorga[17]. Ostatni zamach tej serii miał miejsce 24 maja 1972 roku. Tym razem celem terrorystów była Główna Kwatera Wojsk USA w Heidelbergu. W zamachu bombowym trzech żołnierzy zginęło, a pięciu zostało rannych. Do przeprowadzenia operacji przyznało się komando 15 Lipca[17][18].
Reakcją policji na ataki była największa akcja policji w dotychczasowej historii Niemiec[17]. Od 1 do 7 lipca 1972 roku ujęta została większość przywódców organizacji, w tym Baader, Ensslin, Meinhof, Holger Meins i Jan-Carl Raspe[17][19]. Liderzy RAF-u zostali oskarżeni o zabójstwa i skazani na kary dożywotniego pozbawienia wolności[17]. Początkowo więźniów osadzono w kilku zakładach karnych, następnie wszyscy zostali przeniesieni do więzienia w Stammheim. Wobec terrorystów zastosowano zaostrzone środki bezpieczeństwa i niemal pełną izolację[19]. Narzekając na izolację i domagając się przyznania statusu jeńców wojennych, aktywiści trzykrotnie podjęli się strajku głodowego[17]. 9 listopada 1974 roku w następstwie protestu zmarł Meins[17]. Zgon wywołał protesty ze strony radykalnej lewicy[17]. 10 listopada 1974 roku w odwecie za śmierć Meinsa zabity został Günter von Drenkmann, przewodniczący sądu w Berlinie Zachodnim. Mordercami byli anarchiści z Ruchu 2 Czerwca[20].
Śmierć głodowa Meinsa przyczyniła się do rozluźnienia rygoru izolacji, jakim objęci byli więźniowie z RAF. Umożliwiło to kontakty osadzonych więźniów i przebywających na wolności terrorystów. Pośrednikami w relacji byli adwokaci terrorystów: Horst Mahler i Klaus Croissant[21].
„Druga generacja”
edytujWalka przeciwko RFN nie zakończyła się z eliminacją przywódców RAF-u, wręcz przeciwnie, dopiero później doszło do eskalacji konfliktu[17]. Głównym celem terrorystów, którzy pozostali na wolności, było wywalczenie wolności dla więzionych liderów[21]. 24 kwietnia 1975 roku komando Holger Meins zajęło ambasadę RFN w Sztokholmie[22][21]. Napastnicy wzięli jako zakładników dwunastoosobowy personel ambasady i zażądali uwolnienia 26 aktywistów RAF-u[22][21]. Budynek został otoczony przez szwedzką policję. Terroryści nakazali funkcjonariuszom wycofanie się z terenu wokół ambasady. Wobec braku reakcji policji, bojownicy zamordowali jednego z zakładników. Ofiarą był attaché wojskowy Andreas Baron von Mirbach[22]. Kiedy do napastników nadeszła informacja o tym, że władze RFN odmówiły przyjęcia ich żądań, zabili oni kolejnego zakładnika, był nim referent gospodarczy Heinz Hillegaart[22]. Policja szwedzka przystąpiła do zbrojnego odbicia zakładników[22]. Chwilę przed szturmem terroryści odpalili w budynku ładunki wybuchowe[22]. Większość zakładników uległa poparzeniu. Dwóch napastników zginęło. Ulrich Wessel zginął na miejscu, ciężko ranny Siegfried Hausner został pośpiesznie przewieziony do Niemiec, gdzie zmarł[22]. Okazało się, że detonacja bomby w ambasadzie, była pomyłką[22].
W nocy z 8 na 9 maja 1976 roku Meinhof popełniła samobójstwo[21]. Pogrzeb terrorystki przyciągnął cztery tysiące osób i przerodził się w wiec poparcia dla RAF-u[23]. W tym czasie struktury RAF prowadzone były przez Siegfrieda Haaga i Rolanda Mayera (tzw. Grupa Haag-Mayer). Grupa dalej domagała się zwolnienia liderów „pierwszego pokolenia” RAF. 1 czerwca 1976 roku członkowie Grupy Haag-Mayer przeprowadzili atak bombowy na kwaterę wojsk USA we Frankfurcie nad Menem, w zamachu rannych zostało 16 osób. Wkrótce po tym Haag i Mayer zostali aresztowani w wyniku kontroli drogowej[21].
7 lutego 1977 roku z więzienia zwolniono terrorystkę Brigitte Mohnhaupt. W więzieniu została ona namaszczona na nowego przywódcę RAF-u. Aktywistka zeszła do podziemia i rozpoczęła przygotowania do kolejnych aktów terroru[24]. 7 kwietnia 1977 roku terroryści zastrzelili prokuratora generalnego Siegfrieda Bubacka. Wraz z prokuratorem zginął jego kierowca i policjant[25]. Atak przeprowadził oddział Holger Meins[25]. 30 lipca 1977 roku radykałowie usiłowali porwać prezesa zarządu Dresdner Banku Jürgena Ponto z jego własnego domu. Prezes wdał się z napastnikami w szamotaninę, w której trakcie został zastrzelony[25].
„Niemiecka Jesień”
edytuj5 września 1977 roku komando Siegfried Hausner uprowadziło prezydenta Niemieckiego Związku Pracodawców Hannsa Martina Schleyera[25]. Kierowca i trójka ochroniarzy Schleyera zostali zabici[25]. Terroryści zażądali uwolnienia 11 członków RAF[25]. Rząd zdecydował się nie ulec presji i grał na zwłokę[25].
Jako wsparcie dla RAF czteroosobowa grupa terrorystów Ludowego Frontu Wyzwolenia Palestyny uprowadziła lecący z Majorki do Frankfurtu samolot Lufthansy „Landshut”[25]. Do porwania doszło 13 października 1977 roku. Palestyńczycy zmusili pilotów do lądowania w somalijskim Mogadiszu i wzięli 86 zakładników. W trakcie międzylądowania w Adenie terroryści zabili pilota Jürgena Schumanna . Został on zastrzelony po tym, gdy z niejasnych powodów opuścił samolot na blisko godzinę[25][26]. Celem terrorystów było uwolnienie członków RAF. Oprócz tego napastnicy dorzucili do tego kolejne żądania: wypuszczenia dwóch Palestyńczyków więzionych w Turcji oraz zapłaty 15 milionów dolarów okupu[27]. Władze Niemiec Zachodnich przekonały prezydenta Mohammeda Siad Barre do zezwolenia na przeprowadzenie przez niemieckie służby operacji antyterrorystycznej na terenie Somalii – w zamian RFN obiecał Somalijczykom pomoc gospodarczą i szkolenia policji[25]. Do operacji przeciwko porywaczom skierowano antyterrorystyczną formację GSG 9[25]. W nocy z 17 na 18 października 1977 roku komandosi zaatakowali Palestyńczyków. Funkcjonariusze uwolnili wszystkich zakładników i zabili trzech napastników, starcie przeżyła tylko jedna terrorystka[25].
Po odbiciu samolotu Baader, Ensslin i Jan-Carl Raspe odebrali sobie życie[28], Irmgard Möller jako jedyna przeżyła próbę samobójczą[28].
19 października 1977 roku Schleyer został zamordowany. Jego ciało odnaleziono w bagażniku samochodu w Alzacji[25], przy czym przed śmiercią był torturowany[29].
Porwanie samolotu Lufthansy, okazało się dla RAF katastrofalnym błędem wizerunkowym, w efekcie organizacja utraciła większość zwolenników[25].
Ostatnie akcje „drugiego pokolenia” miały miejsce w 1981 roku[25]. 31 sierpnia 1981 roku terroryści zdetonowali bombę w bazie wojskowej USA w Ramstein[25]. 15 września 1981 roku ekstremiści usiłowali porwać generała Fredericka Kroesena[25]. Kres działalności „drugiego pokolenia” nastał w listopadzie 1982 roku, kiedy w ręce antyterrorystów wpadli Christian Klar i Mohnhaupt[25].
„Trzecie pokolenie”
edytuj„Trzecie pokolenie” RAF-u składało się z pozostałości po „drugiej generacji” i nowych członków wywodzących się z mniejszych grup lewicowych radykałów[25]. Jądro „trzeciego pokolenia” szacowano na 15–20 osób[25]. Celem grupy w tym okresie była walka z tzw. kompleksem militarno-przemysłowym i wywalczenie lepszych warunków dla więźniów z RAF-u[25]. Sygnałem do rozpoczęcia działalności bojowej przez trzecie pokolenie było ogłoszenie strajku głodowego przez osadzonych terrorystów[30]. 5 stycznia 1985 roku członkowie RAF-u i francuskiej Akcji Bezpośredniej zamordowali generała René Audrana . Bojownicy RAF-u uczestniczący w akcji należeli do komanda Elisabeth Van Dyck[31]. 1 lutego 1985 roku aktywiści RAF-u zabili Ernsta Zimmermana, szefa firmy zbrojeniowej MTU z Monachium[28]. Morderstwa dokonało komando Patsy O'Hara[32]. 8 sierpnia 1985 roku terroryści zamordowali amerykańskiego żołnierza w Wiesbaden, uzyskując tym samym przepustkę do bazy wojskowej nieopodal Frankfurtu nad Menem. Członkowie RAF i Akcji Bezpośredniej podłożyli i zdetonowali w bazie wojskowej ładunek wybuchowy. W zamachu zginęły dwie osoby, a 23 zostały ranne[28]. 9 lipca 1986 roku ofiarą RAF-u padł Karl Heinz Beckurts , członek zarządu Siemensa oraz jego kierowca[30][28]. 10 października 1986 roku bojownicy zabili pracownika zachodnioniemieckiego MSZ, Gerolda von Braunmühla[30][28].
W sierpniu 1986 i na początku 1988 roku w akcjach policji ujętych zostało kilku członków „trzeciej generacji” odpowiedzialnych za zabójstwa i zamachy bombowe[33]. W tym czasie grupa była nieaktywna[28]. Do akcji terrorystycznych powróciła na jesieni 1988 roku, kiedy to zorganizowała nieudany zamach na Hansa Tietmeyera, sekretarza stanu w ministerstwie gospodarki[28]. 30 listopada 1989 roku w Bad Homburg zastrzelony został Alfred Herrhausen , członek zarządu Deutsche Bank[28]. Rok później nie powiodła się próba zabójstwa Hansa Neusela z ministerstwa spraw wewnętrznych, urzędnik został jedynie lekko rany[28]. 1 kwietnia 1991 roku w Düsseldorfie zastrzelony został Detlev Rohwedder, prezes Urzędu Powierniczego[28].
10 kwietnia 1992 roku RAF ogłosiła wstrzymanie działalności bojowej przeciwko ludziom[28]. Terroryści dotrzymali danego słowa[28]. W marcu 1993 roku lewicowi ekstremiści zdetonowali bombę na placu budowy więzienia w Weiterstadt. Straty wyniosły 123 miliony marek[28].
27 czerwca 1993 roku GSG 9 i Bundeskriminalamt urządziły obławę na dwójkę członków RAF-u na stacji kolejowej w Bad Kleinen[28]. Brigid Hogefeld poddała się i została zatrzymana, Wolfgang Grams otworzył ogień do funkcjonariuszy i zabił jednego z komandosów GSG 9, następnie ciężko ranny popełnił samobójstwo strzałem w głowę[28].
20 kwietnia 1998 roku formacja ogłosiła samorozwiązanie[34].
Bilans działalności
edytujW kampanii terrorystycznej zabiła łącznie 34 osoby i raniła kilkaset innych. W trakcie kampanii zginęło także 20 bojowników RAF-u[34].
Liczebność
edytujLiczba członków RAF-u kształtowała się w następujący sposób:
- czerwiec 1970: około 20[7]
- kwiecień 1971: około 50[7]
- pod koniec 1974 roku rząd RFN poszukiwał 300 osób podejrzanych o członkostwo w RAF, a liczbę sympatyków organizacji szacował na 100 tysięcy[35]
- pod koniec lat 80. policja szacowała liczbę członków RAF-u na 20 aktywistów wspieranych przez 200 zwolenników[30].
Relacje z innymi grupami terrorystycznymi
edytujFrakcja Czerwonej Armii utrzymywała kontakty z organizacjami terrorystycznymi spoza RFN, były to: Czerwone Brygady[36], Akcja Bezpośrednia, Ludowy Front Wyzwolenia Palestyny, Walczące Komórki Komunistyczne[37] i Grupy Oporu Antyfaszystowskiego 1 Października[38][39]. W 1984 roku RAF była współtwórczynią tzw. Międzynarodówki Terrorystycznej, do której weszły też ugrupowania z Belgii, Francji, Portugalii i Włoch. Członkowie koalicji określali się jako koalicję przeciwników NATO, walczącą z uciskiem na świecie[32].
Okazjonalnie RAF współpracowała z zachodnioniemieckim Ruchem 2 Czerwca. Działacze obu organizacji wspólnie odbili dwie więzione członkinie RAF-u. Do trwałej współpracy jednak nie doszło ze względu na różnice ideologiczne[20].
Wsparcie zagraniczne
edytujW 1970 roku przywódcy RAF odbyli szkolenie w Jordanii. Szkolenia zorganizowane zostały przez Organizację Wyzwolenia Palestyny[9].
Frakcja Czerwonej Armii wspierana była przez rząd NRD. Stasi pozwalała terrorystom swobodnie przekraczać granicę Niemiec Wschodnich[40]. Służby NRD oferowały ukrywającym się terrorystom nową tożsamość i miejsca pracy[40]. W lecie 1990 roku aresztowano 10 byłych terrorystów RAF-u mieszkających w ówczesnej NRD pod fałszywymi nazwiskami (między innymi Silke Maier-Witt)[40]. Ugrupowanie otrzymywało też wsparcie ze strony reżimu Mu’ammara al-Kaddafiego z Libii[41].
Ideologia
edytujIdeologia RAF-u była mieszaniną maoistowskiego wariantu marksizmu i anarchizmu[42]. Silnie akcentowana była przez nią potrzeba prowadzenia walki zbrojnej[42]. RAF uznała niemieckich robotników za poddanych wpływom burżuazyjnym, za warstwę która przestała stanowić siłę rewolucyjną, a stała się siłą reakcyjną. Organizacja uważała się za „V kolumnę III Świata”. Bazą werbunkową grupy miał być lumpenproletariat[6].
Poza ogólnymi sformułowaniami, cele RAF-u nigdy nie zostały sprecyzowane[43]. Przeciwna była kapitalistycznemu ustrojowi RFN[44] oraz wroga Stanom Zjednoczonym, których politykę uważała za imperialistyczną[44].
Naśladowcy
edytujUtworzony w Heidelbergu w lutym 1970 roku przez doktora Wolfganga Hubera Socjalistyczny Kolektyw Pacjentów (Sozialistisches Patientenkollektiv ) latem tego roku zaczął głosić terapię poprzez przemoc. Na początku 1971 r. przystąpił do organizowania zamachów bombowych na koszary amerykańskie. Grupa została rozbita w czerwcu 1971 roku[45].
W latach 1992–1996 w Niemczech działały terrorystyczne Komórki Antyimperialistyczne. Organizacja ta naśladowała RAF, jednak wzbraniała się od zabijania[46].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Terroryzm w Europie Zachodniej, s. 61.
- ↑ a b c d e Terroryzm w Europie Zachodniej, s. 63.
- ↑ a b c d e f g Terroryzm, s. 71.
- ↑ a b c d e Terroryzm w Europie Zachodniej, s. 64.
- ↑ a b c d e f g Terroryzm w Europie Zachodniej, s. 65.
- ↑ a b Tomasiewicz 2000 ↓, s. 109.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w Terroryzm, s. 72.
- ↑ a b c d e Terroryzm w Europie Zachodniej, s. 66.
- ↑ a b c d e Terroryzm w Europie Zachodniej, s. 67.
- ↑ Terroryzm w Europie Zachodniej, s. 67–68.
- ↑ Terroryzm w Europie Zachodniej, s. 68–69.
- ↑ Terroryzm, s. 72–73.
- ↑ Terroryzm w Europie Zachodniej, s. 69.
- ↑ Terroryzm w Europie Zachodniej, s. 69–70.
- ↑ Terroryzm w Europie Zachodniej, s. 74.
- ↑ a b Terroryzm w Europie Zachodniej, s. 75.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Terroryzm, s. 73.
- ↑ a b c d e Terroryzm w Europie Zachodniej, s. 76.
- ↑ a b Terroryzm w Europie Zachodniej, s. 77.
- ↑ a b Terroryzm w Europie Zachodniej, s. 79.
- ↑ a b c d e f Terroryzm, s. 74.
- ↑ a b c d e f g h Terroryzm w Europie Zachodniej, s. 86.
- ↑ Terroryzm w Europie Zachodniej, s. 91.
- ↑ Terroryzm, s. 74–75.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u Terroryzm, s. 75.
- ↑ Terroryzm w Europie Zachodniej, s. 93–94.
- ↑ Terroryzm w Europie Zachodniej, s. 94.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Terroryzm, s. 76.
- ↑ Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2018-05-16] .
- ↑ a b c d Terroryzm w Europie Zachodniej, s. 103.
- ↑ Terroryzm w Europie Zachodniej, s. 101, 262.
- ↑ a b Terroryzm w Europie Zachodniej, s. 101.
- ↑ Terroryzm w Europie Zachodniej, s. 106.
- ↑ a b Terroryzm, s. 77.
- ↑ Terroryzm w Europie Zachodniej, s. 78.
- ↑ Red Brigades. web.stanford.edu. [dostęp 2017-09-09]. (ang.).
- ↑ Combatant Communist Cells. encyclopedia.com. [dostęp 2017-11-02]. (ang.).
- ↑ First of October Anti-fascist Resistance Group. encyclopedia.com. [dostęp 2017-09-11]. (ang.).
- ↑ Terroryzm, s. 52.
- ↑ a b c Terroryzm, s. 81.
- ↑ Muammar Gaddafi timeline. theguardian.com. [dostęp 2017-09-11]. (ang.).
- ↑ a b Terroryzm od Asasynów do Osamy bin Ladena s. 94.
- ↑ Terroryzm w Europie Zachodniej, s. 59.
- ↑ a b Terroryzm, s. 67.
- ↑ Tomasiewicz 2000 ↓, s. 110.
- ↑ Terroryzm, s. 80–81.
Bibliografia
edytuj- Wilhelm Dietl, Rolf Tophoven, Kai Hirschmann: Terroryzm. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012. ISBN 978-83-01-16019-7.
- Robert M. Barnas: Terroryzm od Asasynów do Osamy bin Ladena. Wrocław: Kirke, 2001. ISBN 978-83-914970-4-3.
- Victor Grotowicz: Terroryzm w Europie Zachodniej. Wrocław-Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000. ISBN 978-83-01-13114-2.
- Jarosław Tomasiewicz: Terroryzm na tle przemocy politycznej (Zarys encyklopedyczny). Katowice, 2000. ISBN 83-907096-2-7.