Gmach PZU w Łodzi

PZU w Łodzi
	nr rej. A/93 z 20.01.1971
	; Budynek I Inspektoratu PZU S.A. (2018)
Państwo	Polska
Miejscowość	Łódź
Adres	al. Kościuszki 57
Styl architektoniczny	modernizm
Architekt	Wacław Ryttel,; projekt konstrukcji:; Stefan Bryła
Wysokość całkowita	32 m
Kondygnacje	8
Powierzchnia użytkowa	2500 m²
Rozpoczęcie budowy	1929
Ukończenie budowy	1932
Właściciel	Powszechny Zakład Ubezpieczeń; (do 1952 jako Powszechny Zakład Ubezpieczeń Wzajemnych)
	Położenie na mapie Łodzi Gmach PZU
	Położenie na mapie Polski Gmach PZU
	Położenie na mapie województwa łódzkiego Gmach PZU
	51°45′48,064″N 19°27′17,201″E/51,763351 19,454778
	Multimedia w Wikimedia Commons

Gmach PZU w Łodzi – budynek położony przy alei Kościuszki 57 w Łodzi, będący siedzibą jednego z oddziałów Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń.

Historia

Budynek PZU (wówczas Powszechny Zakład Ubezpieczeń Wzajemnych) został zaprojektowany w 1929 roku jako jednobryłowy i wolnostojący. Autorem projektu struktury konstrukcyjnej był Stefan Bryła, profesor Politechniki Lwowskiej, a wykonawcą budowy łódzkie Przedsiębiorstwo Konstrukcyjne z siedzibą przy alei Kościuszki 1. Funkcję kierownika budowy pełnił inżynier Franciszek Karpiński. Budowę rozpoczętą w 1929 roku zakończono już w 1930 roku. Podczas wznoszenia gmachu zmieniono pierwotne plany i zamiast poddasza powstało dodatkowe piętro, co zwiększyło wysokość budynku o prawie 3 metry. W 1932 roku od frontu dobudowano czterokondygnacyjne części boczne uzupełniające linię pierzei.

Architektura

Gmach jest podpiwniczony, rozmieszczony na wąskiej działce w zwartej zabudowie zachodniej strony alei Kościuszki. Konstrukcja żelbetowa wypełniona jest cegłą, posadzki wykonane są z lastriko lub parkietu. Od frontu wejście główne przez podcień podparty trzema słupami; obok wejścia witryny. Wewnątrz centralnie położony hol w kształcie prostokąta; klatka schodowa trójbiegowa. Na dachach – tarasy. Wnętrza z elementami wystroju w stylu okrętowym (ang. streamline style); maszynownia dźwigu osobowego nawiązująca w formie do bocianiego gniazda na okrętach^[2].

Wieżowiec PZU był w okresie międzywojennym jednym z dwóch najwyższych budynków w Łodzi (wyższy był tylko hotel Savoy)^[3]^[4]. W 1971 roku został wpisany do rejestru zabytków^[1]. Krzysztof Stefański, profesor Uniwersytetu Łódzkiego, zaliczył gmach PZU do najciekawszych przykładów architektury modernistycznej w Polsce^[3].

Zobacz też

architektura modernistyczna w Łodzi

Przypisy

↑ ^a ^b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 40 [dostęp 2014-03-23] .
↑ Igor Rakowski-Kłos: Rasowy modernizm w Łodzi: szpital, sąd, PZU. [w:] Portal gazeta.pl > Co Jest Grane > Łódź [on-line]. Agora SA, 2012-02-07. [dostęp 2014-03-23].
↑ ^a ^b Gmach PZU. [w:] Budynki użyteczności publicznej [on-line]. cit.lodz.pl. [dostęp 2014-03-23].
↑ Joanna Olenderek: Łódzki modernizm i inne nurty przedwojennego budownictwa; Tom 1, Obiekty użyteczności publicznej. Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn, 2011, s. 36. ISBN 978-83-7729-087-3.

Bibliografia

Joanna Olenderek: Łódzki modernizm i inne nurty przedwojennego budownictwa; Tom 1, Obiekty użyteczności publicznej. Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn, 2011, s. 36. ISBN 978-83-7729-087-3.

Linki zewnętrzne

Gmach PZU na stronie fotopolska.eu

[zabytek-1] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 40 [dostęp 2014-03-23] .

[2] Igor Rakowski-Kłos: Rasowy modernizm w Łodzi: szpital, sąd, PZU. [w:] Portal gazeta.pl > Co Jest Grane > Łódź [on-line]. Agora SA, 2012-02-07. [dostęp 2014-03-23].

[cit-3] Gmach PZU. [w:] Budynki użyteczności publicznej [on-line]. cit.lodz.pl. [dostęp 2014-03-23].

[4] Joanna Olenderek: Łódzki modernizm i inne nurty przedwojennego budownictwa; Tom 1, Obiekty użyteczności publicznej. Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn, 2011, s. 36. ISBN 978-83-7729-087-3.

[1]

[2]

[3]

[4]