Iwan Wyszniegradski

rosyjski minister finansów w latach 1887–1892

Iwan Aleksandrowicz Wyszniegradskij (ros. Иван Алексеевич Вышнеградский; ur. 20 grudnia 1831?/1 stycznia 1832 w Wysznim Wołoczoku, zm. 25 marca?/6 kwietnia 1895 w Petersburgu) – rosyjski profesor mechaniki, wczesny teoretyk automatyki, minister finansów Imperium Rosyjskiego w latach 1887–1892.

Iwan Wyszniegradski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1 stycznia 1832
Wysznij Wołoczok

Data i miejsce śmierci

6 kwietnia 1895
Petersburg

Minister Finansów
Okres

od 1887
do 1892

Poprzednik

Nikołaj Bunge

Następca

Siergiej Witte

Odznaczenia
Order Świętego Włodzimierza I klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Aleksandra Newskiego (Imperium Rosyjskie)

Życiorys

edytuj

W latach 1843–1845 studiował w seminarium duchownym w Twerze. W 1851 ukończył studia na Wydziale Fizyki i Matematyki Głównego Instytutu Pedagogicznego w Petersburgu. W 1854 uzyskał tytuł magistra nauk matematycznych na Uniwersytecie Petersburskim[1][2]. W latach 1860–1862 przebywał za granicą rozszerzając wiedzę na temat inżynierii mechanicznej w przedsiębiorstwach przemysłowych i wyższych uczelniach technicznych w Niemczech, Francji, Belgii i Wielkiej Brytanii. W Wyższej Szkole Technicznej w Karlsruhe uczestniczył w wykładach Ferdinanda Redtenbachera na temat projektowania maszyn[2].

W 1862 został mianowany profesorem mechaniki w Instytucie Technologii w Petersburgu, a w 1865 profesorem mechaniki praktycznej w Michajłowska Akademia Artyleryjska. W latach 1867–1878 pracował jako inżynier mechanik w Głównej Dyrekcji Artylerii. W 1875 został dyrektorem Instytutu Technologii w Petersburgu[1].

W latach 1887–1892 był ministrem finansów. Prowadził politykę mającą na celu wyrównanie deficytu budżetowego, silniejszą ingerencję rządu w prywatne koleje oraz nacjonalizację kolei najmniej rentownych, a także wsparcie krajowego przemysłu i przygotowanie reformy monetarnej. Osiągnął to poprzez podniesienie podatku bezpośredniego, nacisk na wzrost eksport i rozwój linii kolejowych. Mimo osiągnięcia zrównoważonego budżetu, zgromadzenia rezerw złota i wzmocnienia wartości rubla był krytykowany z powodu wprowadzenia bezwzględnych przepisów podatkowych, które szczególnie dotknęły chłopów i drobną szlachtę[3][4] i doprowadziły do głodu w latach 1891–1892[3].

Odznaczony Orderem Świętego Aleksandra Newskiego i Orderem Świętego Włodzimierza I klasy.

Jego wnukiem był Iwan Wyszniegradski, rosyjski kompozytor i teoretyk muzyki, jeden z prekursorów mikrotonowości.

Przypisy

edytuj
  1. a b Vyshnegradskii, Ivan Alekseevich. [w:] The Free Dictionary by Farlex [on-line]. [dostęp 2020-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-03)]. (ang.).
  2. a b Вышнеградский Иван Алексеевич. W: А.М. Прохоров: Большая советская энциклопедия. Советская энциклопедия, 1969.
  3. a b Russian Empire - Alexander III, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2020-04-09] [zarchiwizowane z adresu] (ang.).
  4. Albertini 1973 ↓, s. 327.

Bibliografia

edytuj
  • Rudolf von Albertini: Europa im Zeitalter der Nationalstaaten und europäische Weltpolitik bis zum ersten Weltkrieg. T. 6: Handbuch der europäischen Geschichte. Union Verlag, 1973, s. 327. ISBN 978-3-8002-1111-1. (niem.).