Józef Michał Juszyński
Józef Michał Juszyński herbu Twardost (ur. 18 września 1793 w Bielinach, zm. 25 listopada 1880 w Sandomierzu) – polski biskup rzymskokatolicki, biskup diecezjalny sandomierski w latach 1859–1880.
| ||
| ||
| Kraj działania | ||
|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
18 września 1793 | |
| Data i miejsce śmierci |
25 listopada 1880 | |
| Miejsce pochówku |
bazylika katedralna Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Sandomierzu | |
| Biskup diecezjalny sandomierski | ||
| Okres sprawowania |
1859–1880 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Nominacja biskupia |
16 kwietnia 1856 | |
| Sakra biskupia |
10 lipca 1859 | |
| Data konsekracji |
10 lipca 1859 | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość |
Warszawa | ||||
| Miejsce | |||||
| Konsekrator | |||||
| Współkonsekratorzy | |||||
| |||||
Życiorys
edytujJózef Michał Juszyński urodził się jako syn Józefa (zm. 1833) i Katarzyny z Nowakowskich (zm. 1833) na plebanii w Bielinach, gdzie proboszczem był ks. Karol Żurkowski, wuj jego matki. Proboszcz ofiarował jego ojcu folwark Szydłówek pod Kielcami. W 1809 ukończył gimnazjum w Kielcach.
W 1812 wstąpił do seminarium duchownego w Kielcach, które ukończył w 1815. Po ukończeniu seminarium pracował jako nauczyciel. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1816. Po święceniach pracował nadal jako nauczyciel do 1821, kiedy został proboszczem w Goźlicach. Pełnił wiele funkcji społecznych i kościelnych m.in. od 1833 funkcję rektora szkoły obwodowej w Sandomierzu, a w latach 1845–1849 urząd asesora w Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Duchownych.
W 1848 otrzymał probostwo parafii św. Zygmunta w Szydłowcu. W czasie urzędowania w Szydłowcu starał się podnieść autorytet i prestiż społeczny probostwa. Szczególnym poważaniem nowy administrator cieszył się wśród miejscowej szlachty i ziemiaństwa. Znajomości i poparcie ziemiaństwa w dużym stopniu zaważyły o objęciu przez niego w 1852 posady sędziego pokoju okręgu szydłowieckiego. Marszałek szlachty guberni radomskiej Edward Niemojewski, proponując objęcie przez proboszcza urzędu, następująco motywował ten wybór:
„Wziętość, dobre i zacne imię, jakie J. W. Pan posiadasz w obywatelstwie, nastręczają mi ukontentowanie, iż jestem w możności proponować mu przyjęcie tego honorowego urzędu.”
Podobną sympatię zyskał wśród mieszkańców Szydłowca, dla których był autorytetem i przywódcą duchowym. Osobowość księdza sprzyjała zażegnywaniu konfliktów, jakie sporadycznie pojawiały się między proboszczem a wiernymi[1]. Przy parafii utrzymywał dom z przytułkiem, w którym mieszkało od siedmiu do dwunastu osób. Wikariuszem był przy nim ks. Wawrzyniec Szubartowicz, którego późniejszy biskup Juszyński mianował swoim kapelanem.
16 kwietnia 1859 został mianowany biskupem diecezjalnym diecezji sandomierskiej. Konsekracja odbyła się 10 lipca 1859 w Warszawie. Święceń biskupich udzielił mu arcybiskup Antoni Melchior Fijałkowski. Ingres do katedry sandomierskiej odbył 24 lipca 1859. W czasie 21 lat rządów diecezją sandomierską troszczył się o wzrost pobożności i intelektualną formację prezbiterów, wprowadził nabożeństwa majowe, zbudował dom biskupi.
14 września 1861 w sanktuarium na Świętym Krzyżu brał udział w odpuście, który stał się patriotyczną manifestacją tysięcy Polaków. Do powstania styczniowego odnosił się niezbyt przychylnie, nie uznawał zarządzeń władz narodowych, w 1864 przywrócił dziesięciny od chłopów. Bronił więzionych kapłanów, a wielu skazanych za czynny udział w powstaniu i patriotycznych demonstracjach uratował przed zsyłką, katorgą lub uwolnił z więzienia. Dzięki jego interwencji udało się uwolnić przetrzymywanego w twierdzy proboszcza szydłowieckiego Aleksandra Malanowicza.
Zmarł w Sandomierzu 24 listopada 1880. Pochowany został w podziemiach katedry sandomierskiej. W kaplicy Najświętszego Sakramentu znajduje się jego marmurowe epitafium. W Muzeum Diecezjalnym w Sandomierzu eksponowany jest portret biskupa.
Przypisy
edytuj- ↑ Archiwum parafialne w Szydłowcu, dokumenty luźne, List marszałka szlachty guberni radomskiej E. Niemojewskiego do księdza Juszyńskiego z 9 sierpnia 1852: „Potwierdza to przykład sporu dotyczącego spłacania dziesięciny przez mieszkańców Świerczka, który szybko ułagodzony został zawarciem odpowiedniej umowy. Zmierzając do całkowitego uregulowania spraw związanych z opłatą dziesięciny, jaką pobierano od mieszkańców Szydłowca, w styczniu 1858 roku dokonano nowego przeliczenia, ustalając jej wysokość na 232 rubli i 50 kopiejek czyli 2 ruble 40,5 kopiejek za korzec żyta”. Stanisław Wiech, Stan gospodarczy probostwa, [w:] J. Wijaczka (red.), Z dziejów parafii szydłowieckiej, Szydłowiec 1998.
Bibliografia
edytuj- Wijaczka J. (red.), Z dziejów parafii szydłowieckiej, Szydłowiec 1998.
- Wiśniewski J., Dekanat konecki, Radom 1913.
- Nota biograficzna Michała Józefa Juszyńskiego na dawnej stronie diecezji sandomierskiej (arch.). [dostęp 2014-09-14].
- Nota biograficzna Michała Józefa Juszyńskiego na stronie o powstaniu styczniowym. [dostęp 2008-10-08].
Linki zewnętrzne
edytuj- Józef Michał Juszyński [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2012-08-06] (ang.).