Józef Czerwiński

Józef Czerwiński
	; Józef Czerwiński, lata 60.
Data i miejsce urodzenia	19 marca 1907 ; Wojnicz
Data i miejsce śmierci	23 marca 1978 ; Warszawa
Narodowość	polska
Alma Mater	Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie (malarstwo)
Dziedzina sztuki	grafika użytkowa, ilustracja, rysunek, malarstwo
Epoka	Polska Szkoła Ilustracji
	Ważne dzieła
	Słoniątko R. Kiplinga; Opowiadania J. Iwaszkiewicza;
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Józef Jan Czerwiński (ur. 19 marca 1907 w Wojniczu, zm. 23 marca 1978 w Warszawie^[1]) – grafik, twórca rysunków i ilustracji książkowych głównie w literaturze dziecięcej, także kart i pocztówek^[2], przedstawiciel Polskiej Szkoły Ilustracji. Uprawiał również malarstwo ścienne i wystawiennictwo^[1].

Wykształcenie

Syn Michała. Szkołę średnią ukończył w Jaśle. W Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie ukończył studia malarskie w pracowni prof. Karola Tichego, graficzne u prof. Leona Wyczółkowskiego i Stanisława Chrostowskiego (1937)^[3] oraz studiował prawo na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie i w Paryżu (1937–1939)^[3].

Styl artystyczny

W ciągu zawodowej kariery współpracował z wiodącymi polskimi wydawnictwami, takimi jak Nasza Księgarnia, Iskry, Ruch, Czytelnik, WAG. W 1970 r. wykonał ilustracje do książki Rudyarda Kiplinga Słoniątko, za które został nagrodzony złotym medalem na XII Triennale w Mediolanie i zyskał międzynarodowy splendor^[4]. Stworzony przez niego Pstry Wąż Skalny, Pyton i tytułowe Słoniątko wpłynęły na jego dalszą karierę. W swojej twórczości koncentrował się faunie i florze, kreacje zwierząt stały się głównym motywem jego ilustracji i znakiem rozpoznawczym^[4].

Ignacy Witz, ilustrator, redaktor opracowania Grafika w książkach Naszej Księgarni, twórczość Czerwińskiego opisał następująco:

Forma Czerwińskiego, na którą składa się przeważnie podmalowana lekkim akwarelowym tonem wrażliwa i żywa kreska, posiada nader emocjonalne, impresyjne cechy. Zasadniczą tematykę stanowią zwierzęta, których nie przedstawia w sposób ściśle przyrodniczy, ale którym nadaje wyraziste piętno swojej indywidualności twórczej. Plansze i rysunki tego artysty są bardzo malarskie i bardzo swobodne, czym wyróżniają się korzystnie od prac innych grafików^[1]^[2].

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 172-4-22)^[5].

Twórczość

dla dzieci i młodzieży

Ferenike i Pejsidoros Lucjana Rydla (NK 1952)
Szkolne przygody Pimpusia Sadełko Marii Konopnickiej (NK 1956)
Wyspa Robinsona Arkadego Fiedlera (Iskry 1956)
W wodzie (bez tekstu, NK 1957)
Najmilsi Ewy Szelburg-Zarembiny (Czytelnik 1957)
Lato leśnych ludzi Marii Rodziewczówny (Iskry 1960)
Przygody małego liska Borysa Apriłowa (NK 1963)
Przygody małego Angu Wandy Grodzieńskiej (Biuro Wydawnicze Ruch 1968)
Słoniątko (NK, 1970) Rudyarda Kiplinga
Atlas płazów i gadów

dla dorosłych

Opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza

Wystawy

Uczestniczył w wielu wystawach sztuki w kraju i za granicą (Belgia, NRD, RFN, ZSRR, Finlandia, Szwecja, Wielka Brytania, Austria). Miał indywidualne wystawy w Bratysławie, Berlinie, Budapeszcie, Pradze i Sofii^[2].

Wystawy indywidualne

1954-55 – szkiców z Rumunii i ilustracji do książek dla dzieci w Warszawie

1958 – monograficzna w CBWA w Warszawie

1961 – grafiki książkowej w Galerie in der Biberstrasse w Wiedniu^[1]

Ordery i odznaczenia

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 lipca 1955)^[6]
Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)^[7]

Nagrody

1951 – III nagroda na I Ogólnopolskiej Wystawie Książki i Ilustracji

1955 – Nagroda Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci i młodzieży

1960 – złoty medal na XII Triennale w Mediolanie za Słoniątko R. Kiplinga

1962 – nagroda II stopnia na wystawie z okazji XV-lecia PRL-u

1965 – srebrny medal na IBA w Lipsku za Opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza

1969 – wyróżnienie w konkursie Sztuka Książki Dziecięcej

1973 – honorowe wyróżnienie na I Biennale Sztuki dla Dzieci w Poznaniu za Słoniątko R. Kiplinga^[1]

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e AnitaA. Wincencjusz-Patyna AnitaA., Stacja Ilustracja. Polska ilustracja książkowa 1950–1980. Artystyczne kreacje i realizacje, wyd. I, Wrocław: Akademia Sztuk Pięknych we Wrocławiu, Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego, 2008, s. 488 .
↑ ^a ^b ^c Garaż ilustracji książkowych: Grafika w książkach 'Naszej Księgarni' – 2 [online], Garaż ilustracji książkowych, 12 maja 2018 [dostęp 2020-11-23] .
↑ ^a ^b IgnacyI. Witz IgnacyI., Grafika w książkach Naszej Księgarni, wyd. I, t. I, Autor opracowania graficznego i obwoluty: Zbigniew Rychlicki, Nasza Księgarnia, 1964, s. 10 .
↑ ^a ^b Józef Czerwiński – dom aukcyjny DESA Unicum [online], desa.pl [dostęp 2020-11-23] .
↑ Cmentarz Stare Powązki: STANISŁAWA CZERWIŃSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-19] .
↑ M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

Linki zewnętrzne

Prace J. Czerwińskiego w tomie "Grafika w książkach Naszej Księgarni" [1]
Pocztówki J. Czerwińskiego [2]
Prace J. Czerwińskiego na aukcjach Desa (w tym do Słoniątka): [3]
[4]

[:1-1] AnitaA. Wincencjusz-Patyna AnitaA., Stacja Ilustracja. Polska ilustracja książkowa 1950–1980. Artystyczne kreacje i realizacje, wyd. I, Wrocław: Akademia Sztuk Pięknych we Wrocławiu, Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego, 2008, s. 488 .

[:0-2] Garaż ilustracji książkowych: Grafika w książkach 'Naszej Księgarni' – 2 [online], Garaż ilustracji książkowych, 12 maja 2018 [dostęp 2020-11-23] .

[:2-3] IgnacyI. Witz IgnacyI., Grafika w książkach Naszej Księgarni, wyd. I, t. I, Autor opracowania graficznego i obwoluty: Zbigniew Rychlicki, Nasza Księgarnia, 1964, s. 10 .

[:3-4] Józef Czerwiński – dom aukcyjny DESA Unicum [online], desa.pl [dostęp 2020-11-23] .

[5] Cmentarz Stare Powązki: STANISŁAWA CZERWIŃSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-19] .

[6] M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.

[7] M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]