Jan Trzaska
Jan Trzaska ps. Gutek (ur. 17 lipca 1918 w Łobzowie, zm.?)[1] – uczestnik kampanii wrześniowej, członek Związku Walki Zbrojnej, żołnierz Gwardii Ludowej, dowódca oddziału Armii Ludowej, funkcjonariusz aparatu bezpieczeństwa PRL, autor publikacji: Partyzanckie ścieżki.
 por. Jan Trzaska ps. "Gutek" (pierwszy z prawej), lato 1944 | |
 kapitan
| |
| Data i miejsce urodzenia |
17 lipca 1918 |
|---|---|
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1939–1948 |
| Siły zbrojne |
|
| Jednostki |
9 Pułk Ułanów Małopolskich |
| Stanowiska |
Dowódcą oddziału Armii Ludowej |
| Główne wojny i bitwy | |
| Późniejsza praca |
funkcjonariusz aparatu bezpieczeństwa PRL |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujUrodził się w rodzinie chłopskiej mieszkającej w Łobzowie. Jego rodzicami byli Grzegorz i Katarzyna Trzaskowie[1]. Służbę wojskową jako ochotnik odbył w 9 Pułku Ułanów Małopolskich. Brał udział w kampanii wrześniowej w 1939, walcząc początkowo razem ze swoim pułkiem a później razem z Wileńską Brygadą Kawalerii[2]. Po ucieczce z niewoli niemieckiej wrócił do domu i wstąpił do ZWZ. Następnie wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej i przyjął pseudonim „Gutek”. Początkowo walczył w oddziale Gwardii Ludowej, następnie został dowódcą oddziału Armii Ludowej.
Po stwierdzeniu że jeden z członków jego oddziału zajmuje się bandytyzmem osobiście wykonał na nim wyrok śmierci[3]. Po utworzeniu 1 Brygady AL Ziemi Krakowskiej w stopniu porucznika został dowódcą 5 kompanii, biorąc udział w walkach z Niemcami na terenie tzw. Republiki Pińczowskiej[4]. Po bitwie pod Baranowem nie przeszedł razem z brygadą przez linię frontu na przyczółek sandomierski, lecz pozostał na terenie „Republiki Pińczowskiej”[5]. W czasie walk w obronie tejże Republiki Pińczowskiej został ranny[6]. Po zakończeniu wojny rozpoczął pracę na stanowisku brygadiera aresztu Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Krakowie. Następnie pełnił między innymi funkcję zastępcy kierownika Wydziału V WUBP w Krakowie, kierownika Wydziału do Walki z Bandytyzmem WUBP we Wrocławiu, p.o. szefa PUBP w Świdnicy i szefa PUBP w Legnicy[1].
Uchwałą Prezydium Krajowej Rady Narodowej z dnia 18 września 1946 został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi[7]. Po wojnie napisał też książkę: Partyzanckie ścieżki, wydaną w 1974, przez Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej [online], katalog.bip.ipn.gov.pl [dostęp 2019-04-11] (ang.).
- ↑ Trzaska 1974 ↓, s. 28.
- ↑ Odwet? Nie, dziękuję [online], wyborcza.pl [dostęp 2017-11-18] (pol.).
- ↑ Ważniewski 1975 ↓, s. 235.
- ↑ Trzaska 1974 ↓, s. 18,22,32,46,75,219,220.
- ↑ Piętka 2020 ↓, s. 154.
- ↑ Odznaczenia obywateli. - Prawo.pl [online], prawo.pl [dostęp 2019-04-13] (pol.).
Bibliografia
edytuj- Władysław Ważniewski: Walki partyzanckie nad Nidą 1939-1945. Warszawa: MON, 1975.
- Jan Trzaska: Partyzanckie ścieżki. Warszawa: MON, 1974.
- Bohdan Piętka: Kłamstwa o historii. Warszawa: Fundacja Oratio Recta, 2020.