Jens Stoltenberg
Jens Stoltenberg (ur. 16 marca 1959 w Oslo) – norweski polityk, ekonomista, od 2002 do 2014 przewodniczący Partii Pracy, premier Norwegii w latach 2000–2001 oraz 2005–2013, od 2014 do 2024 sekretarz generalny NATO.
 Jens Stoltenberg (2022) | |
| Data i miejsce urodzenia |
16 marca 1959 |
|---|---|
| Sekretarz generalny NATO | |
| Okres |
od 1 października 2014 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Premier Norwegii | |
| Okres |
od 17 października 2005 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Premier Norwegii | |
| Okres |
od 17 marca 2000 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| |
| Odznaczenia | |
          
| |
Życiorys
edytujW 1987 uzyskał stopień kandydata nauk ekonomicznych na Uniwersytecie w Oslo. W latach 1979–1981 pracował jako dziennikarz w dzienniku „Arbeiderbladet”. Był także urzędnikiem w biurze statystycznym i wykładowcą ekonomii na macierzystej uczelni (1989–1990).
Zaangażował się w działalność Partii Pracy. Od 1985 do 1989 pełnił funkcję przewodniczącego jej organizacji młodzieżowej (AUF), w latach 1990–1992 kierował oddziałem laburzystów w Oslo. W 1989 został zastępcą poselskim do Stortingu, w 1993 uzyskał mandat deputowanego, który utrzymywał w wyborach w 1997, 2001, 2005 i 2009. W latach 1990–1991 był sekretarzem stanu w Ministerstwie Środowiska. Od 1993 do 1996 sprawował urząd ministra handlu i energii w gabinecie Gro Harlem Brundtland, a w okresie 1996–1997 ministra finansów w rządzie Thorbjørna Jaglanda.
Po upadku centroprawicowego rządu Kjella Magne Bondevika w marcu 2000 Jens Stoltenberg objął urząd premiera, który zajmował do października 2001, kiedy to po wyborach parlamentarnych lewica nie utrzymała władzy. W kwietniu 2002 zastąpił Thorbjørna Jaglanda na stanowisku przewodniczącego Partii Pracy. Po kolejnych wyborach w październiku 2005 po raz drugi stanął na czele rządu, współtworzonego przez Partię Lewicy Socjalistycznej i Partię Centrum. Koalicja pozostała u władzy także po wyborach w 2009, po których lider Partii Pracy zachował stanowisko premiera.
W 2013 utrzymał mandat poselski. Wspierające go partie centrolewicowej koalicji utraciły większość parlamentarną, w październiku tegoż roku na stanowisku premiera zastąpiła go liderka konserwatystów Erna Solberg.
28 marca 2014 został nominowany na nowego sekretarza generalnego NATO[1]. W tym samym roku na funkcji przewodniczącego Partii Pracy zastąpił go Jonas Gahr Støre. Urzędowanie na stanowisku sekretarza generalnego Jens Stoltenberg rozpoczął 1 października 2014. Jego kadencja była później kilkakrotnie przedłużana[2]. Urząd ten sprawował do 1 października 2024, kiedy to zastąpił go Mark Rutte[3].
Życie prywatne
edytujSyn Thorvalda Stoltenberga; jest mężem Ingrid Schulerud, z którą ma dwoje dzieci.
Odznaczenia
edytuj- Medal Jubileuszowy Haralda V 1991–2016 – 2022[4]
- Order Księcia Jarosława Mądrego I klasy – Ukraina, 2023[5]
- Wielka Wstęga Orderu Leopolda – Belgia, 2024[6]
- Order Trzech Gwiazd I klasy – Łotwa, 2024[7]
- Order Tomáša Garrigue Masaryka III klasy – Czechy, 2024[8][9]
- Krzyż Wielki Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej – Polska, 2024[10]
- Medal Departamentu Obrony za Wybitną Służbę Publiczną – Stany Zjednoczone, 2024[11]
- Prezydencki Medal Wolności – Stany Zjednoczone, 2024[12]
- Krzyż Wielki Orderu Oranje-Nassau – Holandia, 2024[13]
- Krzyż Wielki Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec – Niemcy, 2024[14]
- Komandor I klasy Orderu Gwiazdy Polarnej (Szwecja, 2024)[15]
Przypisy
edytuj- ↑ Jens Stoltenberg będzie nowym sekretarzem generalnym NATO [online], wp.pl, 28 marca 2014 [dostęp 2014-03-28].
- ↑ Robert Hart, NATO Extends Jens Stoltenberg’s Term As Chief As Allies Remain Divided Over Successor [online], forbes.com, 4 lipca 2023 [dostęp 2023-07-04] (ang.).
- ↑ Mark Rutte nowym szefem NATO. Jakie są jego atuty i plany? [online], polskieradio24.pl, 1 października 2024 [dostęp 2024-10-01].
- ↑ Tildeling av Kong Harald Vs jubileumsmedalje 1991–2016 [online], kongehuset.no [dostęp 2024-10-22] (norw.).
- ↑ Указ Президента України № 556/2023 Про відзначення державними нагородами України [online], president.gov.ua, 4 września 2023 [dostęp 2024-03-31] (ukr.).
- ↑ NATO Secretary General receives Belgium’s highest honour [online], NATO, 19 kwietnia 2024 [dostęp 2024-10-22] (ang.).
- ↑ President of Latvia presents the Order of the Three Stars to NATO Secretary General Jens Stoltenberg [online], president.lv, 11 czerwca 2024 [dostęp 2024-10-22] (ang.).
- ↑ Secretary General thanks Czechia for strong contributions to NATO as Foreign Ministers gather in Prague [online], NATO, 30 maja 2024 [dostęp 2024-10-22] (ang.).
- ↑ Slovak President Caputova To Receive Czech Order of The White Lion [online], brnodaily.com, 10 czerwca 2024 [dostęp 2024-10-22] (ang.).
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 11 czerwca 2024 r. nr rej. 259/2024 o nadaniu orderu (M.P. z 2024 r. poz. 683).
- ↑ Remarks by NATO Secretary General Jens Stoltenberg after receiving the US Department of Defense's Medal for distinguished Public Service [online], NATO, 8 lipca 2024 [dostęp 2024-10-22] (ang.).
- ↑ Donald Judd, Michael Williams, Biden surprises NATO Secretary General Jens Stoltenberg with the Presidential Medal of Freedom [online], cnn.com, 9 lipca 2024 [dostęp 2024-07-10] (ang.).
- ↑ NATO Secretary General visits the United States of America [online], NATO, 23 września 2024 [dostęp 2024-10-22] (ang.).
- ↑ Verleihung des Verdienstordens an Jens Stoltenberg [online], bundespraesident.de, 22 października 2024 (niem.).
- ↑ Tio utländska medborgare tilldelas Nordstjärneorden [online], regeringen.se, 22 października 2024 [dostęp 2024-11-15] (szw.).
Bibliografia
edytuj- Prime Minister Jens Stoltenberg (Lab.), regjeringen.no [zarchiwizowane 2013-02-23] (ang.).
- Jens Stoltenberg, stortinget.no [zarchiwizowane 2021-01-15] (norw.).