Kalina wawrzynowata

gatunek rośliny

Kalina wawrzynowata, kalina wiecznie zielona (Viburnum tinus) – gatunek rośliny należący do rodziny piżmaczkowatych (Adoxaceae), czasem zaliczany do wyodrębnianej osobno monotypowej rodziny kalinowatych (Viburnaceae) (np. w systemie Reveala z lat 1993–1999)[5]. Występuje w obszarze śródziemnomorskim (Hiszpania, Portugalia, Francja, Albania, Włochy, Grecja, Azory, Wyspy Kanaryjskie, Algieria, Libia, Maroko, Tunezja, Izrael, Liban, Turcja. Jest uprawiana w wielu krajach świata[6].

Kalina wawrzynowata
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

szczeciowce

Rodzina

piżmaczkowate

Rodzaj

kalina

Gatunek

kalina wawrzynowata

Nazwa systematyczna
Viburnum tinus L.
Sp. pl. 1:267. 1753[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

W starożytności kalina znana była jako Tinus. Później ze względu na podobieństwo do wawrzynu nadano roślinie nazwę Laurus tinus. Następnie oba wyrazy połączono w jeden – Laurustinus. Do dzisiaj nazwa ta używana jest w Niemczech. Rodzaj Tinus został zniesiony przez Karola Linneusza, który włączył gatunek do rodzaju kalina (Viburnum)[7].

Morfologia

edytuj
Pokrój
Gęsty krzew w uprawie ogrodowej osiąga 2-3 metry wysokości.
Liście
Ciemnozielone, długości od 3 do 10 cm.
Kwiaty
Zebrane w okazałe kwiatostany typu wiecha. Po rozkwitnięciu mają śnieżnobiałą barwę. Pachną delikatnie i przyjemnie.

Biologia i ekologia

edytuj

Roślina nie zrzucająca liści na zimę (wiecznie zielona). W południowej Europie, pierwsze pąki kwiatowe kaliny rozkwitają w maju i roślina kwitnie do sierpnia. W Europie Środkowej latem często pojawiają się tylko pąki. Kwiaty rozkwitają po przeniesieniu rośliny do chłodnego ogrodu zimowego[7].

Tworzy mieszańca Viburnum ×burkwodii, który jest zimozielonym krzewem, odpornym na mróz, kwitnącym w marcu[7].

Uprawa

edytuj

Jest uprawiana jako roślina ozdobna. W Polsce źle znosi zimy (strefy mrozoodporności 7-10)[8]. Przez całe lato potrzebuje ciepłego, słonecznego i przewiewnego stanowiska. W okresie zimy powinna stać w dość chłodnym miejscu, ale nie należy narażać jej na mróz. Roślina powinna być często wietrzona i mieć dostęp do dostatecznej ilości światła. Rozmnażanie: wczesną jesienią z niedojrzałych sadzonek. Gatunek odporny na choroby. Na niewłaściwym stanowisku może być atakowany przez mszyce, przędziorki, tarczniki[7].

Udział w kulturze

edytuj

M. Zohary, jeden ze znawców roślin biblijnych uważa, że występujące w Księdze Izajasza (41,19 i 60,13) hebrajskie słowo tiḍhār oznacza kalinę wawrzynolistną. W Biblii Tysiąclecia przetłumaczono go jako wiąz[9].

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-20] (ang.).
  3. The Plant List. [dostęp 2015-02-13].
  4. Viburnum tinus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. Reveal J. L.: Classification of extant Vascular Plant Families – An expanded family scheme. 2007. [dostęp 2008-10-10]. (ang.).
  6. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2015-02-03].
  7. a b c d Władysław Matuszkiewicz: Leksykon Przyrodniczy. Krzewy. Warszawa: Świat Książki, 1998. ISBN 83-7129-786-6.
  8. Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  9. Zofia Włodarczyk: Rośliny biblijne. Leksykon. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2011. ISBN 978-83-89648-98-3.

Galeria

edytuj