Karabin maszynowy wz. 38FK
Karabin maszynowy wz. 38FK – najcięższy karabin maszynowy produkowany w Polsce w latach 1938–1939, uzbrojenie części tankietek TKS w czasie kampanii wrześniowej.
 Karabin w wersji lekkiej dla piechoty | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent |
„Zieleniewski i Fitzner-Gampner SA” |
| Rodzaj | |
| Obsługa |
kawaleria/piechota – 3 ludzi, plot – 6 ludzi |
| Historia | |
| Prototypy |
IX.1937–V.1938 |
| Produkcja |
IV–IX 1939 |
| Wyprodukowano |
ok. 59 szt. |
| Dane techniczne | |
| Kaliber |
20 mm |
| Nabój |
20 × 138 mm B |
| Magazynek |
pudełkowy na 5 i 10 nabojów, bębnowe na 15 i 100 nabojów |
| Wymiary | |
| Długość |
2015 mm |
| Szerokość |
202,5 mm |
| Długość lufy |
1476 mm z hamulcem wylotowym |
| Masa | |
| broni |
72,6 kg |
| karabinu właściwego |
57,6 kg |
| podstawy |
lekka: 15kg, |
| lufy |
21,2 kg |
| Inne | |
| Prędkość pocz. pocisku |
856 m/s |
| Szybkostrzelność teoretyczna |
320-350 strz./min |
| Zasięg maks. |
6000 m |
| Zasięg skuteczny |
1800 m |
Rodzaje
edytuj
Oznaczenie pochodzi od inicjałów firmy, która opracowała broń – Fabryka Karabinów (Państwowa Fabryka Karabinów w Warszawie)[1]. Występowały cztery odmiany tego karabinu (model A, B, C i D) z których tylko model A został wprowadzony do uzbrojenia[1].
Model A – najcięższy karabin maszynowy produkowany w Polsce. Polski najcięższy karabin maszynowy konstrukcji Bolesława Jurka. Do uzbrojenia Wojska Polskiego został wprowadzony w 1939. Zastosowany jako główne uzbrojenie czołgów rozpoznawczych TK-3 i TKS. Broń samoczynno-samopowtarzalna. Działająca na zasadzie krótkiego odrzutu lufy. Posiadał łatwo wymienną lufę z hamulcem wylotowym. Zasilany z magazynka pudełkowego o pojemności 5 lub 10 nabojów lub bębnowego o pojemności 15 nabojów. Mocowany w czołgu za pomocą jarzma kulistego z osłoną pancerną, które opracował Napiórkowski i Miniewski.
Model B – prototyp najcięższego karabinu maszynowego, który opracował W. Lewandowski. Działał na zasadzie odprowadzania gazów prochowych przez boczny otwór w lufie. Zasilanie z taśmy parcianej lub metalowej ogniwkowej lub też z magazynka z donośnikiem sprężynowym.
Model C – prototyp najcięższego karabinu maszynowego, który opracował S. Rytwiński i W. Lewandowski. Działanie jak najcięższy karabin maszynowy Model B. Zasilany z taśmy metalowej ogniwkowej albo parcianej na 200 nabojów, magazynka pudełkowego na 5–10 nabojów, bębnowego o pojemności 100 nabojów. Przewidziano podstawę trójnożną PL20A w zastosowaniu karabinu jako przeciwpancernej broni piechoty. Podstawa była wykonana według projektu Skrzypińskiego i opracowana przez Kowalewicza. W tej wersji najcięższy karabin maszynowy miał być wyposażony w lufę o mniejszej masie i magazynek na 5 nabojów. Natomiast w zastosowaniu jako broni przeciwpancernej i przeciwlotniczej na wyższych szczeblach taktycznych przewidziano ciężką podstawę kołową PC20A, która miała masę 400–500 kg i była opracowana przez L. Kowalewicza. Był również przystosowany do uzbrajania samolotów.
Model D – prototyp najcięższego karabinu maszynowego, który został opracowany przez Bolesława Jurka. Działanie jak Model B. Zasilany z magazynka bębnowego o pojemności 100 nabojów. Przystosowany również do uzbrajania samolotów.
Parametry
edytujDodatkowe dane techniczne dotyczące Modelu A:
- długość lufy z hamulcem wylotowym: 1476 mm
- szerokość z rączkami zamkowymi: 202,5 mm
- amunicja typu Solothurn AG 20x138 mmB:
- zasilanie:
- zapas amunicji w czołgu TKS – 16 magazynków po 5 nabojów
- zasadniczy sposób strzelania z czołgu TKS – ogień pojedynczy[2]
- kąt ostrzału w czołgu TKS:
- poziomy: 48°
- pionowy: –7° do +25°
- obsługa:
- jako broni przeciwpancernej: 3 żołnierzy
- jako broni przeciwlotniczej: 6 żołnierzy
- w czołgu TKS: 1 żołnierz
- przebijalność pancerza:
| Odległość [m] | Grubość [mm] |
|---|---|
| Pancerz nawęglany | |
| 100 | 20 |
| 200 | 18 |
| 300 | 17 |
| 400 | 15 |
| 500 | 13 |
| Pancerz jednorodny | |
| 300 | 25 |
| 400 | 23 |
| 500 | 20 |
Przypisy
edytuj- ↑ a b Andrzej Ciepliński, Ryszard Woźniak: Encyklopedia współczesnej broni palnej (od połowy XIX wieku). s. 70.
- ↑ W warunkach bojowych to zalecenie regulaminowe nie zawsze było przestrzegane, na co wskazują relacje uczestników walk: pchr. Romana Orlika ([1]) oraz gen. Franciszka Skibińskiego („Żołnierze generała Maczka”, Muzeum Tradycji Niepodległościowych, folder wystawy Łódź 2010; przytoczona w artykule TKS).
Bibliografia
edytuj- Andrzej Ciepliński, Ryszard Woźniak: Encyklopedia współczesnej broni palnej (od połowy XIX wieku). Warszawa 1994: Wydawnictwo „WIS”, s. 70. ISBN 83-86028-01-7.