Klecza Dolna
wieś w województwie małopolskim
Klecza Dolna – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie wadowickim, w gminie Wadowice, 320–389 m n.p.m. na Pogórzu Wielickim oraz skraju Beskidu Małego, na trasie Cieszyn – Kraków, stanowiąca jedność do końca XV w.
| wieś | |
 Dwór w Kleczy Dolnej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
320–389 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2022) |
2545[2] |
| Strefa numeracyjna |
33 |
| Kod pocztowy |
34-124[3] |
| Tablice rejestracyjne |
KWA |
| SIMC |
0074346 |
Położenie na mapie gminy Wadowice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wadowickiego  | |
 49°52′16″N 19°32′32″E/49,871111 19,542222[1]
| |
W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Klecza Dolna, po jej zniesieniu w gromadzie Barwałd. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bielskiego.
Nazwa
edytujNazwę miejscowości w zlatynizowanej staropolskiej formie Clecza villa wymienia w latach 1470–1480 Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis[4]. W okresie tym nie rozróżniano Kleczy Dolnej i Górnej. Rozdział miejscowości nastąpił dopiero w 1490 roku.
Części wsi
edytuj| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0074352 | Kleparz | część wsi |
| 0074369 | Kopiec | część wsi |
| 0074375 | Kwapinówka | część wsi |
| 0074464 | Łysa Góra | przysiółek |
| 0074381 | Nowa Wieś | część wsi |
| 0074398 | Ostrowa | część wsi |
| 0074406 | Pagórek | część wsi |
| 0074412 | Piekielec | część wsi |
| 0074429 | Pniaki | część wsi |
| 0074435 | Rogatka | część wsi |
| 0074441 | Zarębki | część wsi |
| 0074458 | Zaszkole | część wsi |
Historia
edytuj- 1353 – pierwsza udokumentowana wzmianka o wsi.
- W latach 1470–1480 Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis jako właściciela miejscowości podaje Andrzeja Słupskiego[4].
- 1490–1499 – podział wsi na Kleczę Dolną i Kleczę Górną.
- W 1893 cesarska i królewska Armia utworzyła w Kleczy Dolnej Zakład Młodych Koni, czyli remontów (niem. Remontendepot), którego pierwszym komendantem został podpułkownik Ludwig von Pütz[7]. W 1900 nowym komendantem został major Alfred von Schuster[8], który na tym stanowisku 1 listopada 1904 awansował na podpułkownika. W 1907 stanowisko komendanta objął podpułkownik Karl von Swogetinsky[9]. W latach 1908–1910 zastępcą komendanta był podpułkownik Julian Jan Fischer-Drauenegg. W 1910 depot został przemianowany na stadninę źrebiąt (niem. Fohlonbofes), a obowiązki jej komendanta powierzono podpułkownikowi Michałowi Szeparowiczowi[10]. W 1913 kolejnym komendantem został tytularny pułkownik Joseph Beitl[11]. Pułkownik Fischer-Drauenegg wrócił do Kleczy w grudniu 1918 jako komendant, już po przejęciu stadniny przez Wojsko Polskie.
- W 1915 znajdował się tu obóz (namiotowy, czasowy) dla 12 000 jeńców rosyjskich, którego lekarzem naczelnym był dr Władysław Hertzberg[12].
Zabytki
edytujObiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[13].
- Dwór, pozostałości założenia parkowego.
Dwór powstał na początku XX wieku z inicjatywy Przecława Sławińskiego dla jego córek: Wiktorii i Zofii.
Inne
- Interaktywne Centrum Pszczelarstwa Apilandia, które zostało otwarte 25 sierpnia 2018 roku[14].
Życie kulturalne
edytuj- W 1948 roku powstała orkiestra dęta prosperująca nieprzerwanie do dziś i osiągająca coraz lepsze wyniki na szczeblu krajowym. Od 1998 orkiestrę przejął mgr Jarosław Mitoraj i radykalnie zmienił się repertuar oraz poziom gry. Orkiestra wyjeżdża na liczne koncerty oraz konkursy zajmując czołowe miejsca.
Sport
edytuj- W 1949 roku powstał Ludowy Klub Sportowy „Iskra Klecza”, który w 2018 wycofał się z rozgrywek w lidze okręgowej[15].
Osoby związane z miejscowością
edytuj- Jacek Bober – bernardyn, gwardian klasztorów w Przeworsku i Samborze.
- Ireneusz Gugulski – warszawski nauczyciel polonista
- Witold Michałkiewicz – lekarz, ginekolog, wykładowca i rektor Akademii Medycznej w Poznaniu, członek Polskiej Akademii Nauk
- Józef Wątróbski – podporucznik piechoty Wojska Polskiego, cichociemny.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 53621
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 473 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, "Liber Beneficiorum", Aleksander Przezdziecki, Tom VII, Kraków 1864, str. 82
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Schematismus 1896 ↓, s. 938.
- ↑ Schematismus 1901 ↓, s. 1049.
- ↑ Schematismus 1908 ↓, s. 1050, 1120.
- ↑ Schematismus 1911 ↓, s. 752.
- ↑ Schematismus 1914 ↓, s. 147, 674, 1111.
- ↑ Obóz jeńców rosyjskich pod Wadowicami Nowości illustrowane s. 7-8 nr 43 z 1915 roku [1]
- ↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2024-01-01].
- ↑ Urząd Miejski Wadowice, Dni Otwarte Łysoń 25-26 sierpnia 2018 – „Po Śląsku” [online], wadowice.pl [dostęp 2019-04-07] (pol.).
- ↑ http://www.90minut.pl/liga/1/liga10153.html
Bibliografia
edytuj- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1896. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1895. (niem.).
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1901. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1900. (niem.).
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1908. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1907. (niem.).
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1911. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1910. (niem.).
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1914. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1914. (niem.).